2009, het jaar van de gorilla

Algemeen

Ieder jaar stelt de Verenigde Naties het jaar in het teken van een gebeurtenis, groepering of dier. Het jaar 2009 is nu al uitgeroepen tot het jaar van de gorilla. Dit omdat de VN hoopt meer aandacht te krijgen voor het feit dat drie van de vier soorten gorilla’s met uitsterven worden bedreigd.

De gorilla

Schattingen van de United Nations Environmental Programme (UNEP) hebben uitgewezen dat er in Afrika nog ongeveer 33.000 gorilla’s in het wild leven. De UNEP is de natuurbeschermingsorganisatie van de VN. Zij geven aan dat als wij (de mens) blijft doorgaan met de ontbossing, de huidige leefgebieden van de gorilla, deze het eind van deze eeuw niet haalt.

De populatie van de onderstaande soorten is volgens de UNEP als volgt:

  • Westelijke gorilla; ongeveer 30.000. De Latijnse benaming is de Gorilla gorilla, ook wel de westelijke laaglandgorilla genoemd. Zijn leefgebied ligt in Kongo en Kameroen.
  • Westelijke gorilla, de Cross Rivergorilla (Gorilla gorilla Diehli); minder dan 300 exemplaren. De leefgebieden van deze soort bevinden zich in het zuid-oosten van Nigeria en het westen van Kameroen. Dit soort is ernstig met uitsterven bedreigt.
  • Oostelijke gorilla, laaglandvorm; iets meer dan 2.500. In het Latijn de Gorilla Beringei, in een leefgebied te Zaïre, op afstand van ongeveer 999 km van de westelijke gorilla.
  • Oostelijke gorilla, bergvorm; nog maar 650. Deze Gorilla Beringei Beringei leeft in de bergen van Centraal Afrika, Rwanda, Congo-Kinshasa, Oeganda. Rondom de Virunga Volcanic Mountains, het Mgahig National Park en het Bwindi Impenetrable Forest.

Van de vier soorten is deze soort de grootste.

  1. De schofthoogte van het vrouwtje is 130 t0t 150 cm
  2. De schofthoogte van het mannetje is 140 tot 185 cm
  3. Het gewicht van het vrouwtje is 68 tot 114 kg
  4. Het gewicht van het mannetje is 160 tot 210 kg

In Nederland is dit laatste soort bekend van “Bokito” uit Blijdorp en “Bongo” (helaas overleden) en “Jambo”van de Apenheul. Het mannetje wordt ook wel de “Zilverrug” genoemd. Jambo is aangekocht door de Apenheul als opvolger van Bongo. Met deze jonge zilverrug en zijn harem is een internationaal fokprogramma opgesteld. Sinds de komst van Jambo (2 tot 3 jaar geleden) zijn anno 2008 reeds 3 jongen geboren en wordt in het voorjaar van 2009 het vierde jong verwacht.

Ook in Artis wordt via dit programma gefokt met de Zilverrug Akili. In juni 2008 is zijn derde kind binnen 1,5 jaar geboren.

Bedreigingen tot uitsterven

'Ontbossing':De voornaamste reden van de grootschalige houtkap of het platbranden voor de aanleg van akkerbouw heeft (natuurlijk) een commercieel karakter. De leefgebieden raken versnipperd of verdwijnen in zijn geheel. 

Jacht:Het klinkt vreemd, maar gorillavlees (bushmeat) staat graag op het menu van sommige Afrikanen en wordt inmiddels ook illegaal uitgevoerd naar Europa. Stropers vinden in het regenwoud heel gemakkelijk hun weg via de wegen van de houtkappers. Wanneer de stropers “slechts” één dier uit een groep doden kan dit de hele structuur binnen een groep verstoren. Wordt een moeder gedood, raakt dit ook haar jongen. Wordt de leider van de groep gedood, komt het voortbestaan van de hele groep in gevaar.

Oorlog:Vooral het leefgebied van de Oostelijke gorilla ligt in oorlogsgebied. Militairen doden de gorilla vaak in aanvulling op hun eten of als aanvulling van hun financiën.

InfectiesVeel gorilla’s zijn inmiddels overleden aan het Ebola-virus, die inwendige bloedingen veroorzaakt waar de gorilla aan kan overlijden. Dit virus wordt veelal overgebracht door de mens. Afrikanen, parkwachters, houtkappers en stropers komen allen in aanraking met dit schitterende dier. De blanke toerist kan de gorilla ongewild een westerse ziekte kado doen.