Hoe doe je dat zelf denken
Hoe doe je dat?
Het is nog niet zo eenvoudig om zelf te denken. Om zelf te denken moet je namelijk over kennis en informatie beschikken. Maar je moet ook over de moed beschikken om je eigen gedachtes ter discussie te durven stellen. Je eigen ideeën dat je beter weet wat hoort dan anderen. Je eigen gedachten dat ouders altijd gelijk hebben. Je eigen vooringenomenheid dat buitenlanders niet weten wat de juiste manier van leven is.
Zelf denken
In een wereld waarin napraten en niet teveel denken meer gewaardeerd wordt dan zelfdenken, is het behoorlijk moeilijk om te leren denken. Wat wij meestal zien als denken is meer een standaard
gedachtengang die hoort bij een bepaald beginpunt. Deze manier van denken, als je het al denken moet noemen, is in gevaarlijke situaties heel handig. Zo is het om te overleven veel handiger om te denken dat een eng geluid gevaar betekent en dat je dus moet vluchten. Terwijl als je de kans om slachtoffer te worden wilt vergroten juist bij enge geluiden moet denken:
Laat ik dat eens onderzoeken.
Het punt tegenwoordig is echter dat onze omgeving niet meer past bij onze behoefte om te reageren op basis van instinct. Als we nu een eng geluid horen, dan hebben we dat vaak zelf veroorzaakt. We hebben bijvoorbeeld ons huis zo gebouwd dat de wind een zonnenscherm kan laten klapperen. Of we heb die koffer niet goed neergezet, waardoor hij kan gaan rollen of omvallen. We kunnen dus met een gerust hart op onderzoek uitgaan, want de kans dat het een inbreker is, is kleiner dan dat we zelf iets fout hebben gedaan. De kans is zelfs groot dat als we een inbreker hebben we dat zelf veroorzaakt hebben, omdat we ergens een raampje open hebben laten staan boven een afdakje of een plat dak van een aanbouw.
Tijd nemen
Het punt met al deze zaken en vele andere zaken waar we vanuit onze aangeleerde gedachten op reageren is dat we geen tijd nemen om te analyseren waar we over denken. Want dat is het punt met zelf denken. Om zelf te denken moet je tijd vrij maken om te denken. Je moet kennis op kunnen halen die past bij wat je denkt en wat je denkt verhelderd. Je moet overdenken wat je eigen uitgangspunten zijn bij de gedachtes die je hebt. Je moet je eigen gedachten vergelijken met je kennis en de informatie die je van buiten krijgt en waar je over aan het nadenken bent. Maar in veel gevallen willen we helemaal geen tijd nemen. Liever gaan we er vanuit dat de ander die ons een kant en klaar verhaal vertelt het goed met ons voor heeft. Zonder na te denken over waarom we vinden dat het een goed verhaal is en of de ander te vertrouwen zou zijn. Waarbij we vervolgens vergeten dat we als eerste het goed met onszelf voor hebben en als er dan ruimte is voor anderen, dan willen we met alle plezier die anderen helpen. Dus hoe betrouwbaar zijn de uitspraken van anderen.
Voorbeeld
Wat dat betreft lijken die gastarbeiders uit de zestiger jaren, die nu aangeklaagd worden als onaangepasten uitbuiters van de Nederlandse maatschappij, wel heel erg op de mannen die hun naar Nederland haalden. De werkgevers hadden werknemers nodig en zagen hun kans schoon om daarvoor mensen uit het buitenland te halen die werk nodig hadden. De gastarbeiders hadden werk nodig en zagen hun kans schoon om in een land aan het werk te gaan waar de salarissen beter waren
en de inkomsten gegarandeerd. Wat was dan het verschil tussen die werkgevers en gastarbeiders? Dat die werkgevers meer rechten hadden om te doen wat ze nodig vonden omdat ze Nederlanders waren. Hoe hypocriet kun je zijn?
Loslaten
Zelf denken is dus nog niet zo makkelijk. Want om dat goed te doen moet je allerlei vooringenomenheden loslaten. Je moeten loslaten dat mannen beter zijn dan vrouwen. Je moet loslaten dat kinderen niet weten wat ze willen. Je moet loslaten dat mensen die jouw taal niet spreken dommer zijn. Je moet loslaten dat andere mensen het altijd goed voor hebben met anderen. Je moet loslaten dat mensen logisch redeneren. Je moet loslaten dat anderen je volledig informeren of zelf volledig geïnformeerd zijn. Je moet loslaten dat anderen zichzelf zullen opofferen voor jouw geluk. Je moet loslaten dat anderen hun eigen geluk ondergeschikt zullen maken aan jouw geluk. Je moet loslaten dat anderen supermensen zijn, met superethische vaardigheden. Je moet loslaten dat je het al weet. Je moet loslaten dat je hetzelfde moet denken als anderen. Eigenlijk betekent zelf denken vooral dat je vertrouwt op je eigen vermogen om te denken. Want als er iets is wat mensen kunnen, dan is dat denken, het lijkt wel aangeboren.
Afbeeldingen
Andy Newson / FreeDigitalPhotos.net en Marion Heidemann-Grimm / pixelio.de