Je moet bang zijn
Emotie
Hoewel angst als je het goed gebruikt een goede emotie is, worden we tegenwoordig eigenlijk alleen maar bang gemaakt. Onze angst wordt dan niet onze partner, maar onze meester. We zijn namelijk voor alles bang en we moeten voor alles bang zijn. We zijn zelfs zo bang, dat we eigenlijk niet meer zien dat we eigenlijk alleen nog maar bang zijn.
Angst
Evolutionair is angst niet meer dan een hormoon dat vrijkomt als ons brein een mogelijke dreiging waarneemt. Dit hormoon zet ons aan tot een hogere opmerkzaamheid en maakt ons voorzichtiger. Het zorgt er ook voor dat we klaar zijn om te vluchten of indien het niet anders kan te vechten. Maar de belangrijkste taak van angst is te zorgen dat we overleven door ons oplettender en voorzichtiger te maken. Niet voor niets hebben juist onze voorouders bij wie dit systeem van de angst het beste werkte het overleefd en hun genen kunnen doorgeven.
Angst is dus vooral een middel om te overleven.
Bang makerij
Tegenwoordig maken we echter vooral gebruik van het angst systeem om mensen in het gareel te houden en hun aandacht te trekken.
Vage Angsten?
We moeten namelijk bang zijn voor de overheid, volgens aanhangers van rechtse politiek. Dat ze onze portemonnee niet leeg steelt voor haar eigen overbodige activiteiten. We moeten bang zijn voor spinnen, volgens onze moeder. Waarom moeten we eigenlijk bang zijn voor spinnen? De meeste spinnen rennen namelijk hard weg als we dichter dan vijf centimeter bij ze in de buurt komen. Spinnen zijn dus banger voor ons, dan wij voor hun. We moeten bang zijn voor honden, volgens onze vader. Je weet maar nooit of een hond terugvalt in wild voorouderlijk gedrag. Ook al zijn de meeste honden alleen maar nieuwsgierig en banger voor ons dan wij meestal voor hun zijn. Waarbij ze vaak pas aggressief worden als wij bedreigend zijn. We moeten bang zijn voor vreemde mannen, volgens onze ouders. Schijnbaar zijn vreemde vrouwen veel minder gevaarlijk dan vreemde mannen. Waarbij het aantal vreemde mannen dat echt gevaarlijk is, waarschijnlijk minder maar zeker niet meer dan een promille van de Nederlandse bevolking bedraagt. We moeten bang zijn voor bacteriën, volgens de makers van schoonmaakproducten. Waardoor we onszelf zo schoonhouden dat de echt gevaarlijke bacteriën juist de kans krijgen om te doen waarvoor we bang gemaakt worden. We moeten bang zijn voor ongedierte, omdat ze ons anders kunnen besmetten met parasieten, bacteriën en virussen die gevaarlijk zijn. Met als gevolg dat we tegenwoordig zo schoon leven dat ons eigen afweersysteem niet meer het verschil weet tussen kwaadaardig en eigen en we allerlei auto-immuun ziektes ontwikkelen. We leven zelfs zo schoon, dat tegenwoordig een gevaar beginnen te vormen voor het overleven van het ongedierte waar we bang voor moeten zijn. Wie moet nu eigenlijk bang zijn voor wie?
Concrete angsten?
We moeten bang zijn voor onweer, volgens weermannen. Terwijl het aantal gevaarlijke blikseminslagen zo laag is, dat onze verzekeringsmaatschappijen de schade veroorzaakt door onweer nog steeds vergoeden. Iets wat ze niet zouden doen als de gevolgen van onweer de omvang aannamen van een overstroming of oorlog. Niet voor niets zijn natuurrampen en mens gecreëerde rampen uitsluitingen in de meeste opstal-, inboedel- en autoverzekeringen. We moeten bang zijn voor Islamieten, volgens zelf verklaarde deskundigen. Want ze willen ons opblazen omdat we niet in Allah geloven en volgens zijn regels leven. Ook al wonen er nog steeds maar anderhalf miljoen Islamieten in Nederland, die ook nog eens liever hard werken en een goed leven opbouwen dan hun leven te moeten opofferen voor Allah. We moeten bang zijn voor onze schoonmoeder, volgens vrienden en vriendinnen. Ook al heeft ze alleen maar het beste voor met haar eigen dochter of zoon. We moeten bang zijn voor onze vader, volgens onze moeder, als hij thuiskomt en hij hoort wat we gedaan hebben. We moeten bang zijn voor onze moeder, volgens onszelf, als ze ontdekt dat we onze zondagse kleren vies hebben gemaakt. We moeten bang zijn voor de communisten, volgens kapitalisten, want ze willen van iedereen communisten maken. Wat er precies erg is aan het iedereen gelijk behandelen weet ik niet, maar het moet werkelijk zo beangstigend zijn, dat we er eigenlijk beter aan zouden doen om het maar weer uit de grondwet te halen. Vandaar ook dat bijna iedereen in de voormalige Sovjet Unie nu in een soort superkapitalist is veranderd of een arme luis. Vandaar ook dat de Chinese economie nu de grootste economie ter wereld is na die van de Verenigde Staten. Die behoefte om iedereen gelijk te maken blijkt mensen te veranderen in iets dat op kapitalisten lijkt, dat is pas eng. Waarschijnlijk moeten we nu vooral bang worden voor de communisten in Noord-Korea omdat ze atoomwapens hebben, volgens de Amerikanen dan.
Speciale Angsten?
Zo gaat de lijst met zaken waar we bang voor moeten zijn maar door en door. We moeten bang zijn voor onze baas, volgens de vakbond. Want als we iets verkeerds zeggen, dan kan hij ons ontslaan of ons het leven zuur maken. We moeten bang zijn om onze baan te verliezen, volgens sociale wetenschappers. Want dan maken we geen deel meer uit van de maatschappij en moeten we wel aan lager wal raken en worden we vast crimineel.
Angsten
Als je de lijst met onze angsten ziet, dan vraag je je nog af waarom wij ‘s-ochtends nog uit bed komen. De wereld is een verschrikkelijke plek om te bestaan en we moeten eigenlijk vanaf het moment dat we opstaan bang zijn tot het moment dat we trillend van angst gaan slapen, als het ons al lukt om met zoveel angsten in slaap te vallen.
Maar het bijzondere is dat de meeste mensen op deze wereld banger moeten zijn voor het gewone dagelijkse leven, dan al die uitgesproken angsten die eigenlijk ver van ons bed zijn. De kans dat we ons snijden aan een blaadje papier is groter dan de kans dat onze baas ons ontslaat. Uiteindelijk is de kans dat je in het ziekenhuis terecht komt in Nederland namelijk bijna honderd procent, terwijl de kans om ontslagen te worden niet groter is dan tien procent van alle Nederlanders. Met de uitzonderlijke situatie van een economische crisis zoals in de jaren dertig van de twintigste eeuw waar de kans op werkeloosheid kan toenemen tot dertig procent. Maar voor de gewone dagelijkse gevaren lijken we dus helemaal niet zo bang te zijn. Gevaren als jezelf snijden terwijl je de groente staat te snijden. Of het gevaar dat je hete thee over jezelf morst, omdat je afgeleid wordt. Of dat je je brand aan de hete kraan, omdat iemand anders net heet water heeft gepakt. Of dat je uitglijdt in de douche als je rent om de telefoon te beantwoorden.
Sturen
We laten onszelf dus besturen door angsten die verwaarloosbaar zijn, zoals een overheid die honderd procent van ons loon wil hebben. Terwijl dat zou betekenen dat er geen ambtenaar zijn salaris mag houden. Ik vraag me af hoeveel ambtenaren er zijn die dat beleid willen uitvoeren. Maar we zijn niet bang om met natte voeten uit het bad of de douchebak te stappen. Hoe vreemd zitten wij mensen niet in elkaar? Misschien zouden we eens wat banger voor onszelf moeten zijn en wat wij kunnen, dan zo bang te zijn voor zaken waar we vaak helemaal niet mee te maken krijgen.