Sociale bladwijzer sites

Inleiding

Soms maak je gebruik van zaken, zonder echt te weten hoe het heet. Zoiets als iedere dag de waterkraan gebruiken, zonder je bewust te zijn van het feit dat dat ding een kraan heet. Hoewel als je gaat kijken naar hoe alle onderdelen van een kraan heten, dan klopt het eigenlijk wel dat ik niet weet wat een kraan is, tenminste als je van mening bent dat weten hoe iets heet betekent dat je het door en door kent. Zo zijn er eigenlijk een heleboel zaken in onze wereld die we zonder ze te kennen kunnen gebruiken. Zo maak ik probleemloos gebruik van mijn maag en darmen zonder te weten hoe ze precies werken. Maar zo maak ik ook gebruik van sociale bladwijzer websites zonder eigenlijk te weten hoe ze precies werken en dat het social bookmarking sites zijn.

Social Bookmarking Sites

  • Een social bookmarking site of een sociale bladwijzer website is een website waar je voor iedereen toegankelijk links naar sites die jij interessant of leuk vindt kunt opslaan. Het sociale aspect aan deze sites in vergelijking met portaalsites of linkverzamelsites is dat iedereen commentaar kan leveren of een waardering kan geven voor de link.
  • Een Social Bookmarking site (SBS of SBmS) zou je dus gerust een variant kunnen noemen op een portaalsite als Yahoo! of Startpagina. Wat een SBmS anders maakt dan portaalsites is dat andere mensen commentaar kunnen geven op de links die je opslaat. In die zin zou je een SBmS een combinatie kunnen noemen van een weblog en een portaalsite. Waar de inhoud van een weblog vaak zelf geschreven is, hoewel je natuurlijk op een weblog ook URL’s zou kunnen gaan verzamelen. Vervolgens kunnen lezers van je weblog commentaar geven. Iets wat op een SBmS ook kan.
  • Voor de goede orde moet hier gezegd worden dat SBmS ouder zijn dan we meestal denken. Niet Delicious was de eerste maar itList in 1996. Dus het idee van de SBmS is ouder dan we meestal denken. Het verschil met de huidige SBmS en die uit de jaren negentig van de vorige eeuw is het waarderingssysteem dat er aan hangt. Waar itList gewoon een verzamelplaats was voor links die je met anderen kon delen, daar is Delicious een soort adviesdienst voor wat op dat moment veel bekeken websites zijn. Verder heeft Delicious geprobeerd om het verzamelen van links makkelijker te maken  door gebruikers tags of steekwoorden toe te laten voegen, waarna op basis van die tags de url’s gesorteerd worden.
  • Het sociale van Delicious als SBmS zit dan ook in drie aspecten.
  1. Ten eerste maakt het de gebruiker makkelijk om zijn bladwijzers eenvoudig te rangschikken, door te sorteren op zijn steekwoorden.
  2. Ten tweede geeft het de gebruiker de mogelijkheid om op de hoogte te blijven van wat de gebruikers van Delicious belangrijke sites vinden.
  3. Ten derde biedt het de gebruiker de mogelijkheid om zijn links te delen met derden, zèlfs mensen die hij niet persoonlijk kent. Daar komt ook meteen het probleem naar voren. Als je niet geïnteresseerd bent in Engelstalige websites, dan zul je bij Delicious nooit anderstalige websites op de eerste pagina tegenkomen. Met die enkele uitzondering dat er iets bijzonders te melden of vooral te zien is op een niet Engelstalige website, dat van interesse is voor Engelstalige internet gebruikers. Vandaar natuurlijk ook de ontwikkeling van SBmS in andere talen dan de Engelse. Zo kun je in Nederland sites vinden als:

Sociaal

  • Er zit aan sociale bladwijzersites echter een groot tekort. Het tekort van de groepsgerichte of sociale mens. Door de wens van veel mensen om er bij te horen, hebben ze de neiging om mensen te volgen die in hun ogen weten waar ze het over hebben, de opiniemaker. Het gevolg is dat als een zogenaamde opiniemaker een website bookmarkt, dan gaan zijn volgelingen die site ook vastleggen. Dit leidt er automatisch toe dat een opiniemaker veel invloed uitoefent op het succes van een website op een SBmS. Het is het idee van de Oprah Book of the month club. Zodra Oprah een boek als goed beoordeeld is er niet veel meer nodig om het tot een succes te maken. Het gevaar dat echter niemand ziet, is dat echt belangrijke informatie niet uitstijgt boven het lawaai van de opiniemakers.
  • Een tweede gevaar is dat al die volgers geen echte eigen mening ontwikkelen. In de ogen van de volgers hoeft dat ook niet, want ze vinden het goed om de mening van de opiniemaker aan te hangen. Maar waar dat toe leidt, zie je in extreme situaties als de Sovjet unie, het Derde rijk, de Cubaanse revolutie, de Culturele revolutie, het McCarthyism, de maatschappelijke verzuiling.
  • Vervolgens kun je je afvragen of het wel sociaal is als één persoon zijn mening geeft en anderen die mening bijna klakkeloos volgen. Eigenlijk zou je dan helemaal niet van sociaal kunnen spreken, maar meer van persoonsverheerlijking, zelfs als de opiniemaker zijn mening geeft omdat hij anderen wil helpen.

Conclusie

SBm sites zijn bezien vanuit de groep van alle mensen dus helemaal niet sociaal. Hoewel dat niet hun doel is. Ze proberen namelijk heel sociaal te zijn door anderen de mogelijkheid te geven altijd toegang te hebben tot hun eigen bladwijzers en de sites die ze belangrijk vinden, onafhankelijk van welke computer ze gebruiken. Ze bieden hun gebruikers het gemak van automatisch gesorteerde links en inzicht in wat andere mensen belangrijke links vinden. Maar tegelijkertijd gaan ze daarbij voorbij aan de menselijke behoefte om er bij te horen en te laten zien dat ze er bij horen. Dus het gros van de gebruikers is lid van een SBm om te laten zien dat ze weten hoe het hoort volgens anderen. Maar dat laten zien dat je er bij hoort, leidt automatisch tot het ondersneeuwen van sites die afwijkende geluiden laten horen. Sites die zouden kunnen aanzetten tot nadenken of die het principe toepassen van dat Chinese spreekwoord: Als je een hongerige man een vis geeft, dan heeft hij te eten voor een dag. Leer je hem vissen, dan hoeft hij nooit meer honger te leiden.