Tien tips voor beginnende docenten

Ben jij een beginnend docent?

Heb jij nog niet eerder voor de klas gestaan en ga je binnenkort beginnen? Dan heb ik tien bruikbare tips voor je. Zelf ben ik ook beginnend docent geweest en weet dat dit de moeilijkste tijd van mijn carriere als docent was. Inmiddels heb ik meerdere jaren ervaring en pas ik mijn tips onbewust in mijn lessen toe. Aldoende leert men is het goede nieuws.

Het beste is, om sommige tips al toe te passen voordat je met het eigenlijke lesgeven begint. Hier kan je vooraf al veel winst mee behalen en uiteindelijk een goede les draaien. Deze tips zal ik als eerste noemen.

Tip 1. Zorg dat je zelf de lesstof goed beheerst!

Als je als docent de lesstof niet goed beheerst, sta je onzeker voor de klas. Wat als een leerling een moeilijke vraag stelt, die net buiten de lesstof ligt en jij staat met je mond vol tanden? Laat in ieder geval niet merken dat je het niet weet, leerlingen mogen niet zien dat je in principe faalt, beter is het om adrem te zijn en tegen de betreffende leerling te zeggen: "Dat is een goede vraag, zoek jij hem even op en vertel het tijdens de volgende les." Indien adrem zijn niet in je karakter ligt, zorg dan dat je zeker wat meer weet van de lesstof dan datgene dat in het lesboek staat.

Tip 2. Maak een bordplan!

Als jij als docent chaotisch bent, en aantekeningen op het bord schrijft, doe dat dan niet doorelkaar. Leerlingen nemen alles klakkeloos over en als jij als docent rommelig op het bord schrijft, hebben de leerlingen rommelige aantekeningen, waar ze weinig waarde aanhechten. Denk bijvoorbeeld als je een woordweb wil gaan maken tijdens de uitleg, van te voren na over hoe je dat gestructureerd kunt doen.

Tip 3. Verzorg jezelf en let op je slechte adem!

Een veelgemaakte fout is dat docenten uit hun mond stinken, heel onbewust doordat zij bijvoorbeeld koffie hebben gedronken in de pauze of te lang hebben gepraat tijdens de uitleg. Voorkom dit door een bekertje water naast je neer te zetten of een kauwgompje te nemen voor de les.

Zorg ook dat je niet naar zweet stinkt, draag liever een zware parfum dan een zweetlucht. Leerlingen kletsen hier snel onderling over, voorkom dit dus.

Tip 4. Maak een plattegrond.

Maak tijdens de eerste les een plattegrond. Het beste is om de leerlingen te laten kiezen naast wie ze willen zitten en dat ze bijvoorbeeld de eerste twee maanden in deze opstelling bij jou in de klas zitten. Op deze manier leer jij de namen en de leerlingen goed kennen.

Tip 5. Leer de namen van de leerlingen snel.

Vraag de mentor van de klas om een smoelenboek, dat zijn de foto's van de leerlingen met naam en probeer deze te onthouden. Als je in de klas een leerling aanspreekt met zijn naam, reageert deze veel beter dan dat je tegen de klas in het algemeen zegt dat het stil moet worden. Je kunt beter de herrieschopper aanpakken.

Tip 6. Laat je niet gek maken.

Ga nooit huilen of schreeuwen in de klas bij ordeproblemen, leerlingen zullen dan steeds opnieuw hetzelfde resultaat proberen te bereiken. Beter is het om rustig te blijven en in het ergste geval de afdelingsleider of mentor te halen.

Tip 7. Raak geen leerlingen aan.

Zit nooit zomaar aan spullen van leerlingen, tenzij daar een schoolregel voor is. Bijvoorbeeld dat leerlingen geen telefoon mogen hebben. Hebben ze die wel, dan moet die worden ingeleverd.

Raak nooit een leerling aan in een vijandige situatie. De kans op klachten van de ouders over jouw functioneren als docent wordt groter. Stuur de leerling liever weg en praat op een later tijdstip met de mentor of afdelingsleider erbij.

Tip 8. Zorg dat je nooit alleen bent met een leerling in een afgesloten ruimte.

Leerlingen kunnen de meest vervelende verhalen verzinnen, als ze kwaad willen. Het is natuurlijk niet zo dat elke leerling dit doet, maar als er ook maar één leerling is die het wel doet, kan dat je reputatie schaden, zeker als gymdocent. Hier geldt; beter voorkomen dan genezen!

Tip 9. Wees jezelf en toon interesse in de leerlingen.

Deze tip is niet geheel onbelangrijk. Leerlingen vinden het ook leuk een beetje meer van de docent te zien. Je kunt een klein tipje van de sluier oplichten over jezelf, maar je bepaalt zelf tot hoever je gaat. Je kunt wel zeggen dat je sport of wat je lekker vind, maar vertel je adres en telefoonnummer niet.

Ook kun je aan de leerlingen vragen wat zij leuk vinden en als het erg druk is in de klas bij binnenkomst, kun je vragen wat er aan de hand is. Zo creëer je een band met de leerlingen.

Tip 10. Vind niet steeds het wiel uit!

Praat met andere collega's over het lesgeven. Vind jij een bepaalde klas lastig, vraag dan eens aan andere docenten van deze klas hoe het daar gaat en ga eventueel kijken bij een les.

Ook hebben je collega's uit je sectie misschien leuke opdrachten voor je die je kunt gebruiken tijdens de les. Die hoef je dan niet zelf te bedenken en dat scheelt tijd.

Tot slot

Lesgeven is leuk, je moet het jezelf alleen niet moeilijk maken. Ik hoop dat ik met bovenstaande tips je een beetje op weg geholpen heb met de start van je carrière als docent!

Als je nog behoefte hebt aan meer tips voor bij het lesgeven. Kijk dan verder in het boek; . Geschreven door een ervaren lerarenopleider.