Wat is Rechtssociologie

Inleiding

Sociologie is misschien voor sommige mensen wel bekend: het analyseren van een groep mensen. Er wordt geobserveerd hoe men samenwerkt, wat het verband in de groep is en hoe mensen hoe met elkaar omgaan. Een gerelateerd onderwerp hieraan is de rechtssociologie. Dit richt zich op het evalueren van de invloed van het recht op de samenleving en andersom: de invloed van de samenleving op het recht.

Invloed recht op de samenleving

Zoals bekend zijn er wetten. Hoe en waarom men zich hieraan houdt is een interessant onderwerp. Dit is een van de onderzoekspunten van de rechtssociologie: kijken hoe het recht invloed heeft op de samenleving: Hoe kan het recht worden gebruikt als stuurmiddel voor de samenleving? Er worden over het algemeen een aantal functies aan recht toegekend:

• Bevestiging van normen
• Ordenen van de samenleving
• Beslechting van geschillen
• Instrument om maatschappelijke doeleinden te bereiken

De rechtssociologie kijkt hoe een wet deze punten kan bereiken. Dit doet ze door te kijken hoe een wet invloed heeft op de samenleving middels observatie. De invloed van het recht op de samenleving wordt ook wel de "sociale werking van het recht" genoemd.

Invloed samenleving op het recht

"De samenleving maakt het recht" wordt wel eens gezegd. Dit is tot op zekere hoogte ook zo. De samenleving heeft namelijk grote invloed op of een wet wel of niet effectief is. Denk maar eens aan het rookverbod: er waren een aantal kroegen die zich hier niet aan hielden; de weerstand tegen de wet was groot. Door de wet niet te gehoorzamen had de samenleving invloed op het recht: de wet wordt niet gehoorzaamd omdat men hem niet wenselijk vindt. Soms kan het ook voorkomen dat een praktijk al volkomen normaal is en dat er daarna een wet van wordt gemaakt om het gedrag te bevestigen en te formaliseren. Dit is dus een voorbeeld van wat ik hierboven noemde: bevestigen van normen. Invloed van de samenleving op het recht staat ook bekend als de "sociale genese van het recht".

VIP's in de Rechtssociologie

Een aantal personen hebben grote invloed op de rechtssociologie gehad. Hieronder een lijstje met deze mensen:

• Max Weber:

Stelde een definitie van recht op: recht is alle regels die invloed heeft op de samenleving, dus niet alleen regels opgesteld door de overheid, maar ook regels opgesteld door groepen mensen.

• Donald Black:

Stelde dat juist alleen regels van de overheid als recht kunnen worden aangemerkt: alleen wetten zijn recht.

• Ellickson:

Er kan ook orde bestaan zonder regels en wetten (Order without Law). Zijn onderzoek in de Shasta County in California laat zien dat er niet direct chaos ontstaat als er geen rechten zijn.

Termen in de rechtssociologie

De rechtssociologie heel veel eigen termen. Zie voor een uitleg van deze begrippen deze pagina: Termen in de Rechtssociologie