Wat is het kapitalisme
Inleiding
Er wordt veel gesproken over het kapitalisme. maar wat is het nu eigenlijk? waar wordt het kapitalisme door gekenmerkt, wat zijn nadelen en voordelen? Heeft het kapitalisme eigenlijk wel voordelen. Op al deze vragen over het kapitalisme probeer ik in dit artikel antwoord te geven.
Wat is het kapitalisme?
Volgens Adam Smith (grondlegger kapitalistische theorie) is kapitaal opgeslagen arbeid. Kapitalisme is een politiek-economisch systeem dat onder andere gekenmerkt wordt door privé-eigendom van de productiemiddelen (zoals: machines, grond, gebouwen, grondstoffen en arbeid). Hierbij staat winstoogmerk hoog in het vaandel. De kapitalisten zijn voor een vrije markt. Dat wil zeggen dat de inwoners van een kapitalistisch land vrij zijn in het maken van prijzen van producten.
De kenmerken van het kapitalisme!!
Het kapitalisme heeft als uitgangspunt de vrijheid van het individu. Kapitalisten streven naar een samenleving waarin burgers grote vrijheden genieten, zoals de burgerrechten die het individu beschermen en de macht van de staat en de kerk beperken. Onder kapitalisme staat de vrijheid van bezit voorop, die vrijheid prikkelt de mens om meer te verdienen door meer bij te dragen. Tevens streeft het kapitalisme naar een vrije markt waarin de overheid zich terughoudend opstelt. Een ander speerpunt van het kapitalisme is de scheiding van kerk en staat. Ook willen kapitalisten dat de staatsinrichting wordt vastgelegd in een grondwet waarin ook de grondrechten van de burger staan. Van de overheid wordt alleen verlangd dat ze alleen dat voor hun rekening nemen wat onmogelijk door het individu behartigd kan worden (openbare functies, openbare werken, landsverdediging, enz)
Geschiedenis van het kapitalisme!
Het handelskapitalisme was de eerste vorm van kapitalisme. Dit wordt ook wel vroeg-kapitalisme genoemd en was tussen de 16e en 18e eeuw actief. Het werd gekenmerkt door groei van internationale handel, ontwikkeling van geldverkeer en transport en het ontstaan van een nieuwe klasse ondernemers. Rond 1750 tot 1900 zorgde o.a. de Industriële Revolutie voor een nieuw soort kapitalisme: het industrieel kapitalisme. De katoenindustrie kwam tot grote bloei en dit zorgde er voor dat ook andere bedrijfstakken zoals mijnbouw, ijzerindustrie, machinebouw en de spoorwegen zich ontwikkelden. Na de Tweede Wereldoorlog ontstond het modern kapitalisme dat werd gekenmerkt door vergroting van de industrie, productieverhoging, toenemend overheidsingrijpen in de economie en stijgende welvaart. Door dit overheidsingrijpen zijn de meeste economische stelsels tegenwoordig gematigd kapitalistisch.
De nadelen van het kapitalisme!
Het kapitalisme kent een aantal nadelen. Hieronder volgen enkele voorbeelden van deze nadelen.
- De belangrijkste eigenschap van een kapitalistische samenleving is het feit dat een kleine klasse of groep, de kapitalisten, de productiemiddelen van de samenleving bezit. Daardoor bepalen zij hoe de economie moet draaien. Dit vaak in hun eigen voordeel.·
Die kleine groep kapitalisten bepaalt op economisch vlak vaak het lot van miljoenen arbeiders. Daarom wordt ook wel gezegd dat het kapitalisme de economische dictatuur is van het kapitaal tegen de arbeiders.
- Onder het kapitalisme bestaat er heel veel waar niemand voor produceert. Onder het kapitalisme wordt de productie niet ontwikkeld om tegemoet te komen aan de behoeften van de mensen, maar om de winsten van de kapitalisten te verhogen.
- De winstzucht van de kapitalisten maakt dat ze elkaar heftig in beconcurreren. Die meedogenloze concurrentie mondt vaak uit in enorme vernietigingen en verspillingen.
- De concurrentie is niet beperkt tot de individuele kapitalisten. Er is concurrentie tussen landen en zelfs tussen landengroepen.
De economische crisissen monden dan vaak ook uit in grote politieke crisissen en uiteindelijk in oorlog. Dat alles maakt dat zolang het kapitalisme en het imperialisme bestaan, er onvermijdelijk oorlogen zullen volgen. ·
- De economische dictatuur vormt de basis voor een ideologische, culturele en morele dictatuur van de burgerij.
Voordelen van het kapitalisme!
Het kapitalisme kent ook enkele voordelen:
- Kapitalisme dringt de corruptie terug, doordat er een groep is die door corruptie persoonlijk verlies leidt en daarom protest levert als deze benadeeld wordt.
- Zonder eigenaarschap heeft men de neiging minder zorgzaam te zijn. In een collectivistisch systeem mond dit uit in het idee dat ‘de welvaart (het kapitaal) van iedereen is’ en men daarom gerechtigd is daarvan te nemen.
- Het kapitalisme heeft meer bijgedragen aan onderdak, voedsel, luxe en vrijheid dan andere economische systemen.