Weerstand sociaal fysiek psychisch

Weerstand

Blokkade

We kennen het begrip allemaal “Weerstand”. Letterlijk staat er een ‘houding van afweer’, figuurlijk betekent het tegenstand bieden aan een externe kracht. Vandaar dat het begrip zowel in de psychologie, de fysica en in de dagelijkse omgang gebruikt wordt. In de psychologie gaat het om een persoonlijk gevoel ten aanzien van een bepaalde situatie, ervaring of opmerking. In de fysica gaat het om een kracht die tegengesteld is aan een andere kracht. In de dagelijkse omgang gaat het om de tegenwerking die we ervaren van anderen mensen.

⇕ Index

Psychologie

Vanuit de psychologie gezien is weerstand op twee manieren uit te leggen. Zo kun je weerstand voelen tegenover een bepaalde situatie, een begrip, een ervaring of een opmerking. De meeste mensen zullen bijvoorbeeld weerstand ervaren als iemand hun gedrag negatief beoordeeld en vraagt om dit gedrag te veranderen. We vinden het tenslotte niet zo leuk om ons gedrag te veranderen,

Slagboom

voornamelijk omdat het zoveel moeite kost. Maar ook natuurlijk omdat we niet graag toegeven dat we fouten maken. Maar die weerstand tegen verandering is de andere manier waarop we vaak weerstand ervaren. We vinden het vaak gewoon moeilijk om bijvoorbeeld te stoppen met roken, ook al is het beter voor onze gezondheid. Dus ervaren we het moeten veranderen met een gevoel van moeite en inspanning. Sommige mensen gaan daarin zelfs zover dat ze in alle openbaarheid door gaan met roken en tegen hun dokter zeggen, dat ze dan maar dood gaan met die sigaret in de mond.

Maar waar weerstand het meest voor gebruikt wordt is de moeite die mensen hebben om uitspraken van anderen over hun persoon of gedrag als waar te ervaren. Deels is dit een gevolg van het feit dat we graag het gevoel hebben een positieve persoonljkheid te zijn en dat kan alleen als iedereen ons als goed beoordeeld. Als iemand ons dan attent maakt op negatief gedrag, dat volgens ons niet klopt dan ervaren we weerstand bij de uitspraak en zullen we in de tegenaanval gaan. We zullen bijvoorbeeld allerlei voorbeelden opsommen waaruit moet blijken dat de ander het verkeerd heeft gezien.

⇕ Index

Fysica

Remschijf

In de natuurkunde is weerstand het principe dat materie tegenwerking ondervindt als het met andere materie in aanraking komt. Zo is de weerstand van een blok metaal van een kilo tegen een steek met een mes maximaal, terwijl de weerstand van een kilo vlees verwaarloosbaar is. Weerstand wordt dan ook in veel fysieke situatie gebruikt. Zo worden liften beveiligd met behulp van weerstand. Autos maken gebruiken van de weerstand die remblokken ervaren als ze met grote kracht op remschijven worden gedrukt om hun snelheid te verminderen. Vliegtuigen moeten zo gestroomlijnd mogelijk gemaakt worden en met een dusdanig gladde huid, dat de weerstand van de lucht minimaal is. Als we lopen maken we gebruik van het feit dat onze schoenen niet wegglijden op de straatstenen of de grond om vooruit te komen. Zelfs bij het schaatsen maken we gebruik van het feit dat er zoiets bestaat als weerstand, zonder de minimale weerstand van ijs zou het onmogelijk zijn om te kunnen schaatsen. We zouden alleen gemotoriseerd met een propellor of straalmotor kunnen voortglijden, als vliegtuigen. Ook de werking van de parachute is gebaseerd op het principe van weerstand, namelijk de moeite die de lucht heeft om opzij te gaan voor een groot oppervlak.

⇕ Index

Sociaal

Maar de voor ons bekendste vorm van weerstand is die van andere mensen. Als wij voorstellen om iets te doen, laten anderen merken

Protest

dat niet te willen. Dat kunnen ze of verbaal doen of non-verbaal. Waarbij de verbale weerstand zich kan uiten in de vorm van redenen en motieven waarom het voorstel niet geschikt is. Terwijl de non-verbale weerstand kan lopen van niet antwoorden op vragen tot het actief voorkomen dat de geopperde plannen gerealiseerd kunnen worden. Zo maken veel protest organisaties zoals bijvoorbeeld Greenpeace en anderen gebruik van non-verbale acties om hun ongenoegen over plannen voor kolencentrales op de Eemsvlakte te laten blijken. Ze vertonen weerstand tegen de plannen door zich vast te ketenen aan hekken of wegen te blokkeren door er met grote groepen mensen op te gaan zitten.

⇕ Index

Weerstand ervaren

Het bijzondere aan weerstand in psychische vorm is dat we het geen leuk gevoel vinden, maar we vinden het wel volkomen terecht. Waarom zou die ander die ons op een bepaalde manier beschrijft beter weten hoe en wie wij zijn, dan wijzelf. Weerstand zorgt er dus voor dat we niet klakkeloos aannemen wat een ander over ons zegt, zeker als het afwijkt en negatief is.

Weerstand

Met de weerstand die we in het fysieke leven ervaren zijn we zo blij als we maar kunnen zijn. Allerlei leuke activiteiten zijn mogelijk dankzij weerstand. Van schaatsen tot en met koffie drinken, zonder weerstand zou het niet kunnen.

De sociale vorm van weerstand ervaren we veelal als hoogst irritant en zelf ongepast. De ander hoort namelijk in zijn gedrag niet onze plannen te dwarsbomen, zelfs niet als onze plannen ten koste van zijn levensgeluk gaan.

Weerstand is dus een vreemd iets. Waarbij we van de psychische en fysieke weten waar ze vandaan komt. De psychische is een gevolg van de manier waarop ons brein werkt. De fysieke is een eigenschap van materie. De sociale weerstand die er bestaat is altijd zeer moeilijk te plaatsen. Want de ene persoon past zich zonder problemen aan aan een nieuwe situatie, bijvoorbeeld omdat het hem veel geld oplevert. Terwijl een andere persoon, ondanks het vooruitzicht van een toename van inkomsten er alles aan zal doen om te voorkomen dat de plannen gerealiseerd zullen worden. Het lijkt wel alsof sociale weerstand zijn eigen regels kent, die verschillen afhankelijk van de mensen die in een bepaalde situatie bij elkaar komen.