Zelf denken
Denken
In veel situaties moeten mensen zelf denken. De ene mens zal daar minder problemen mee hebben dan een ander. Sommige mensen leven nu eenmaal minder vanuit wat anderen van ze denken dan anderen en zullen dus minder snel hun eigen ideeën overboord zetten als ze botsen met die van anderen. Maar we hebben allemaal momenten dat we doen wat hoort en denken dat het goed is, omdat iedereen het doet.
⬇ Index
Spring jij in het water
Zelf denken is iets waar we in Nederland vaak van beweren dat dat heel belangrijk is. Kijk maar naar de vraag die wij onze kinderen durven te stellen als ze weer eens iets doen wat we verkeerd vinden. Vaak gaat dat in de vorm van het vraaggesprek:
Waarom deed je dat dan? Je weet toch dat het niet mag.
Maar “mijn vriendje” deed het eerst.
Dus jij springt ook van de brug als je vriendje van de brug springt.
Waarbij we de laatste uitspraak vaak met een lichte toon van wanhoop en woede uitspreken.
Het vreemde is echter dat we zelf iedere dag van de brug springen omdat iemand anders dat
Ik word hetzelfde behandeld als mijn vriendje, dus moet ik hetzelfde doen als mijn vriendje.
Maar ons brein is wel zo ingesteld. Ons brein is namelijk ingesteld op straf en beloning. We worden namelijk ook beloond als kind als we ons gedragen zoals onze ouders dat willen. Dus leren we te doen wat anderen willen. Als we ‘s-ochtends traag zijn met opstaan en aankleden, dan worden onze ouders boos. Als we snel zijn en opschieten dan zijn onze ouders duidelijk rustiger, behalve natuurlijk als ze zelf iets op hun werk hebben waar ze gestresst van zijn. Sommige ouders gaan zelfs zover om ons te belonen als we tegen ons natuurlijke gedrag in opschieten en voortmaken en gestresst op scholen komen.
Als je opschiet dan mag je straks in de pauze een zakje snoep kopen.
Of:
Als je op tijd klaar bent, dan krijg je een extra koekje mee voor in de pauze.
In de sloot of van de brug springen is dus normaal menselijk gedrag. Als je als ouder wil dat je kind zelf denkt, dan moet je hem ieder moment de kans geven om zelf te denken. Dan moet je hem of haar dus niet leren dat als je een beloning wilt dan moet je je aanpassen aan wat een ander wil.
⬇ Index
Normaliter
Er zit wel een probleem aan zelf denken. Ons denken is namelijk niet een logisch gebeuren. Het is niet zo dat wij denken volgens de principes van de logica:
Als voorwaarde A geldt;
En situatie B ontstaat;
Dan is C het gevolg.
In meer begrijpelijke termen:
Als een koe een dier is;
En er bestaan alleen koeien;
Dan zijn de woorden dieren en koeien synoniem aan elkaar en is het woord dieren overbodig.
Wat veel eerder voorkomt is de gedachtengang:
Als ik iets graag wil;
En er is niemand die mij er van weerhoudt om te krijgen wat ik wil;
Dan moet ik krijgen wat ik wil, zelfs als wat ik wil nog niet bestaat;
En als ik niet krijg wat ik graag wil, dan ben ik teleurgesteld en mag ik me teleurgesteld en gefrustreerd uiten.
Of de gedachtengang:
Als ik iets graag wil;
En iedereen vindt mij belangrijk en wil laten merken dat hij mij waardevol vindt;
Dan zorgen ze ervoor dat ik krijg wat ik wil;
Als zij dat niet doen, dan vinden ze mij niet belangrijk en waardevol en hoef ik hun ook niet als waardevol te beschouwen.
Dan hebben we ook nog de gedachtengang:
Als ik iets graag wil;
Dan heb ik het recht om er voor te zorgen dat ik het krijg;
Daarom mag ik alles doen, zelfs ten koste van anderen, om te krijgen wat ik graag wil;
En als iemand me tegenwerkt, dan mag ik alles doen om te voorkomen dat hij me tegenwerkt.
Hier hoeven we vaak zelfs niet over na te denken, behalve misschien om voor onszelf te rechtvaardigen waarom we mogen krijgen wat we graag willen.
Als we logisch zouden nadenken, dan zouden we weten wat dat deze gedachtengangen ons benadelen. Want dan zouden we begrijpen dat anderen ook zo gaan denken, ze zien het ons tenslotte ook doen. Met als gevolg dat het steeds moeilijker wordt om te krijgen wat je wilt, omdat iedereen probeert te krijgen wat hij wil.
⬇ Index
Zelf denken
Het is dus belangrijk dat mensen zelf denken als je wilt voorkomen dat je in de situatie terecht komt, waarin we tegenwoordig zitten.
Maar om zelf te kunnen denken moet je mensen wel zelf willen laten denken. Maar je moet ook de tijd vrij willen maken om met iemand zijn gedachten langs te lopen. Hoewel dat misschien wel logisch lijkt als je zegt dat je wilt dat anderen voor zichzelf denken, gedragen we ons er niet naar. Zo zegt de overheid bijvoorbeeld dat de Nederlander de wet behoort te kennen. Maar de Nederlander zal zelf rechten moeten gaan studeren om de wet te kennen. Het zit niet in het onderwijs ingebouwd of in de gratis plicht van advocaten om hun cliënt eerst uit te leggen hoe de wet werkt.
Als A geldt en situatie B komt voor, dan moet C het gevolg zijn.
Maar ook wat voel ik als ik aan A, B en C denk. Het betekent ook vragen durven stellen als:
Waarom voel ik dat?
Is het wel logisch dat ik dat voel.
Waar baseer ik dat gevoel op?
Of:
Welke ervaring vormt de basis voor dat gevoel of die gedachte?
Heb ik die ervaring vaker gehad of is het een eenmalige ervaring, die door geen enkele andere ervaring wordt gesteund. Is het dan wèl logisch dat ik op basis van één ervaring zo denk.
Conclusie
Zelf denken betekent dat je de tijd neemt om te onderzoeken wat je denkt en wat je voelt en hoe die twee elkaar beïnvloeden. Te vaak nemen we daar de tijd niet voor en mogen we van anderen daar de tijd ook niet voor nemen. We moeten meteen beslissen, niet nadenken. Alsof we nog steeds naakt rondlopen op de steppen van Afrika en moeten beslissen of een geluid prooi of roofdier betekent.
⬇ Index
Extra
Afbeeldingen
Index van koppen
Denken
Spring jij in het water
Normaliter
Zelf denken
Conclusie
Extra
Afbeeldingen
Index van koppen
Links
Links