Inleiding

Bij sommige mensen lijkt het er wel op alsof ze alleen mogen bestaan in hun eigen ogen als iemand anders hun daarin bevestigd. Je moet mijn naam kennen anders besta ik niet. Dus stel ik me aan iedereen voor en ben boos als iemand mijn naam vergeet. Mijn blijdschap is pas echt als iemand anders blij is om hetzelfde of als ik iemand anders over mijn blijdschap heb verteld. Ik besta alleen in relatie met anderen.

Bestaan

Ieder mens bestaat dankzij anderen maar niet ondanks anderen. Alleen als twee mensen seksueel samenkomen kan ik ontstaan als mens. Maar als ik eenmaal besta dan wordt mijn bestaan niet ontkracht of bekrachtigd omdat anderen het erkennen. Mijn bestaan is een op zichzelf staand feit dat geen bevestiging nodig heeft. Maar toch zijn er massa’s mensen die menen dat zij alleen bestaan als anderen hun bevestigen in hun bestaan. Alsof zij toneelspelers zijn die willen weten of zij hun rol goed spelen. Dus vinden zij hun successen pas een succes als een ander zegt dat het een succes is. Dus vinden zij hun verdriet pas echt als anderen hun verdriet erkennen. Dus lachen zij pas echt als anderen om hetzelfde lachen als zij. Zij erkennen zichzelf pas als een ander hun heeft erkend.

Vergeten

Wat ze echter voortdurend vergeten is dat ze al bestaan en dat ze eerst moeten bestaan voordat anderen hun erkenning kunnen geven. Erkenning zoeken voor je bestaan door anderen is zoiets als beweren dat water pas bestaat als je het weer terugziet in het toilet. Dat doet niemand, maar als het om ons eigen bestaan gaat dan zoeken we voortdurend manieren om erkend te worden. We willen dat anderen ons vertellen dat we ons werk goed doen. We willen dat anderen ons zo min mogelijk wijzen op onze fouten en als ze het doen, dan moeten ze ons eerst erkennen voor onze kwaliteiten.

Effect

Het is dus niet meer voldoende dat we bestaan en dat we dat zelf erkennen om te bestaan. Bestaan bestaat alleen bij de gratie van anderen. Zonder anderen die mijn bestaan erkennen besta ik niet. Maar dat betekent ook dat ik me niet kan afvragen waarom iemand of op basis waarvan iemand mij erkent. Want dan moet ik toegeven dat niet ik maar mijn effect erkenning krijgt. Het is alsof je de storm erkent omdat hij een tak op je hoofd waait. Maar doet alsof de storm niet bestaat zolang je er geen gevolgen van ondervindt. Het is als de manager die niemand tot de orde roept voor pesten tot de eerst slachtoffers vallen. Het is als het niet opkomen voor anderen, totdat ze jouw je rechten ontneemen. Ik besta pas als ik zie dat anderen door mij beïnvloed worden.

Omkeren

Soms wordt de wens tot erkenning van het eigen bestaan omgedraaid. Dan probeer ik niet te bewijzen dat ik besta, door effect te hebben in het leven van anderen, zodat ze mij moeten erkennen. In plaats daarvan eis ik van anderen dat zij mijn bestaan erkennen door rekening met mij te houden. Dan krijg je kwade vragen als: Waarom doe je de bril niet omlaag na het plassen?

Maar je ziet het ook bijvoorbeeld in de brandweerwagen of ambulance met zijn sirene. Hun sirene is een poging om erkenning op te eisen voor het eigen bestaan. Nu is dat voor de hulpdiensten logisch. Maar voor ouders die van hun kinderen eisen dat ze altijd gehoorzamen is dat niet logisch. Als ouder hoor je namelijk eigenlijk al een gevoel te hebben dat je bestaat. Je zou niet door het manipuleren en bevelen van je kinderen je eigen bestaan moeten willen bevestigen. 'Ik besta omdat anderen rekening met me houden en doen wat ik wil.'

Ik besta

Ik weet niet wanneer we het idee dat ‘we bestaan ondanks anderen’ verloren zijn, maar het moet in een ver verleden plaatsgevonden hebben. Ergens in een tijd dat we vergaten dat ieder mens gelijkwaardig is en het onvervreemdbare recht heeft om zelf te bepalen hoe hij leeft. In de tijd dat we het idee hebben ontwikkeld dat we alleen respect hoeven te hebben voor andere mensen als ze tot dezelfde groep behoren als wij. De tijd dat we vonden dat we het recht hadden om anderen hun vrijheid te ontnemen en ze als slaven te behandelen. Misschien is het wel in de tijd dat we van zwervende nomanden, die met hun vee meereisde, boeren werden die zich op een bepaalde plek vestigden om het land te bewerken. Misschien hebben we toen ons respect verloren voor anderen die anders waren dan wijzelf. Misschien was het wel in de tijd van de eerste broeder moord, toen boeren oorlog voerden met herders om hun gewassen te beschermen tegen het vee. We zullen het wel nooit weten.

Omdat of Als

Maar het zou goed zijn als we weer leerden dat we bestaan ondanks anderen. Dat alleen dankzij het feit dat we bestaan we invloed kunnen hebben op de wereld om ons heen. Dat anderen ons alleen kunnen erkennen als we bestaan en dat we alleen van anderen kunnen vragen dat ze rekening met ons houden als we bestaan. Het is dus niet omdat we bestaan dat we effect hebben, maar als we bestaan. Want bestaan blijft een wonder, als je bedenkt hoe groot de kans is dat je nooit had bestaan.