Koffiezetten is een kunst

Algemeen

Een bakkie koffie is niet meer weg te denken uit de Nederlandse (en veel andere) cultuur. ’s Morgens als we opstaan, op het werk en niet te vergeten na het eten, dient er een bakkie koffie gedronken te worden.

Koffie in Nederland

We kopen de koffie het liefst in grote pakken vacuüm getrokken gemalen koffie. Het liefst snelfiltermaling waarmee een grote pot koffie wordt gezet. Een trend is de Senseo, een apparaat waar een kant en klaar koffiepadje in wordt gelegd. Hier wordt in een snelle, korte tijd heet water doorheen geperst en men heeft een (lekker) bakkie koffie met schuimkraag.

Koffie in Italië Het liefst wordt de koffie staand, aan de bar gedronken. Kleine sterke kopjes espresso, of een wat grotere kop cappuccino. In Italië wordt aan het zetten van een bakkie koffie veel aandacht besteed. De espressomachines en het melkopschuim hebben echter wel de nodige aandacht, en de juiste ingrediënten nodig. Anders wordt een kopje koffie alsnog verknald. Veelal krijg je de cappuccino met een mooi figuurtje in de melk.

Barista cursus

Er worden cursussen gegeven, waar men kan leren om een echte barista (koffiekunstenaar) te worden. Voor een perfect kopje koffie moet werkelijk alles kloppen, zo wordt er gesteld:

de bonen,
de maling,
de druk waarmee de koffie is aangestampt,
de doorlooptijd,
de temperatuur van het water,
de temperatuur van de kopjes

Ook iedere koffiemachine is anders en vereist enige kennis en uitproberen tot de juiste koffie geschonken wordt. Het begint al bij het instellen van de maling van de bonen. Tijdens de cursus wordt geadviseerd verse bonen te gebruiken, die thuis worden gemaald. Houdt de voorraad klein, dan blijft deze vers. Hoe fijner de maling van de koffiebonen is, hoe langzamer het water er doorheen druppelt.

Dan is ook het aandrukken van de koffie heel belangrijk. Druk je te hard aan, loopt de koffie er te langzaam doorheen en wordt het vocht bitter. Druk je te zacht, loopt het water er te snel doorheen en wordt de koffie slap. Een goede tip is de koffie zo aan te drukken, dat wanneer de koffiedrager wordt omgekeerd, de koffie er niet uit valt.

Figuurtjes van melk in de cappuccino

Het maken van figuren in de opgeschuimde melk van de cappuccino heet “Latte Art”. De professionele en semi-professionele koffiezetters onderscheiden zich van de amateurs door het maken van figuurtjes in de melk bij een kopje cappuccino. Iedere beginnende koffiebar, weet dat er minimaal 100 kopjes cappuccino doorheen gaan voordat de klant een goede bak cappuccino kan worden voorgezet. Een goede cappuccino bestaat voor 1/3 deel uit espresso, 1/3 deel uit melk en 1/3 deel uit melkschuim.

Voor een goede opgeschuimde melk heeft men houdbare melk nodig, een rvs melkkannetje en een espressomachine die voldoende stoom kan produceren. Goede opgeschuimde melk krijgt men als volgt:
vul het melkkannetje voor de helft met melk
houdt het ietsje schuin en het stoompijpje iets onder het oppervlak
verhit de melk gelijkmatig. Dit doet men door het met het kannetje een draaiende beweging te maken
ga af en toe even op en neer met het kannetje. De melk komt langzaam omhoog
houdt de belletjes klein

Voor de vorm van een kerstboom (in vaktermen een rosseta) in de melk wordt met het opschenken langs de rand begonnen en langzaam zigzaggend naar boven en daarna in één beweging van beneden naar boven. Als het goed is, verschijnt er een kerstboompje op de melk.

Ook met bewegingen vanuit de pols kunnen andere figuren worden gemaakt, van hartjes tot appeltjes en zelfs hulsblaadjes. Ieder jaar zijn er kampioenschappen Latte Art. De Nederlandse kampioenschappen anno 2008 werden gehouden in de Central Studios in Utrecht. De winnaar werd Onno van Zanten. Tijdens het WK Latte Art eindigde Onno op de 8e plaats.