Venkel voor beginners
Venkel is nog altijd een ondergewaardeerde groente en dat is volkomen onterecht. De knol met een lichte anijssmaak is niet alleen gezond, je kunt er ook nog eens heel lekkere gerechten mee maken. Hoog tijd dus voor een herwaardering. Met als bonus enkele smakelijke recepten.
Knol
De venkelknol groeit niet onder de grond zoals andere knolgewassen, maar is een verdikking van de bladschede, die net boven de grond uitsteekt. Het ziet eruit als een witte bol, maar is in feite een samengegroeide laag van verdikt blad van de plant, de voornoemde blasscheden dus. Uit de knol steken de harde resten van de dikke stelen en vaak nog wat blad. Dat laatste kan als venkelkruid worden gebruikt en is, fijngehakt, uitermate geschikt als garnering of als smaakmaker voor salades of vissoepen.
Geschiedenis
Omdat de oude Romeinen vonden dat de aromatische geur van venkel sterk op die van hooi leek, noemden ze het met een Latijns woord foenum, wat hooi betekent. Ook in de Griekse mythologie wordt al melding gemaakt van venkel en wordt de geneeskrachtige werking die ervan uitgaat onderkend. De oude Egyptenaren en Grieken kenden de plant eveneens al als groente en geneeskrachtig kruid. In de middeleeuwen kauwde men venkel niet alleen vanwege medicinale redenen, maar gebruikte haar ook om de duivel, heksen en boze geesten uit te drijven. In Frankrijk en Italië was venkel altijd al een geliefde groente, maar het duurde tot de jaren tachtig van de vorige eeuw totdat de groente in de Nederlandse keuken haar opwachting maakte.
Nederland
De venkelknol is voor Nederland een betrekkelijk jonge groente. Venkel wordt in Nederland in de volle grond geteeld en van juni tot oktober geoogst. Veel van de geteelde oogst is bestemd voor de export en een gedeelte gaat naar hotels en restaurants. In 1984 werd slechts in 1 op de 25 Nederlandse gezinnen venkel gegeten al is dat 25 jaar later bijna verdubbeld. 's Winters komt nog wel wat Nederlandse kasvenkel op de markt, maar die hoeveelheid mag geen naam hebben. De knolvenkel die 's winters in de Nederlandse supermarktschappen ligt is voornamelijk afkomstig uit Italië.
Gezond
Al in de middeleeuwen kauwde men tijdens de preek op venkelzaad om het rommelen van de maag tegen te gaan en de oude Grieken gebruikten het als vermageringsmiddel. Inmiddels is de geneeskrachtige werking van venkel ook tot de huidige wetenschap door gedrongen. Venkel kan als gezond alternatief voor chemische middelen ingezet worden voor allerlei kwaaltjes die met de spijsvertering te maken hebben zoals indigestie, winderigheid, buikklachten of krampen. Venkel bevat weinig calorieën, is volkomen vetvrij en rijk aan mineralen. Het werkt goed tegen menstruatieklachten, bevordert de productie van moedermelk en blijkt een veilig kalmeringsmiddel te zijn voor kinderen.
Recepten
Venkelvoorgerecht
Ingrediènten
- 1 venkelknol
- ½ liter water
- 1½ dl olijfolie
- het sap van 2 citroenen
- drie gekneuse peperkorrels
- 1 takje tijm
- 1 takje selderij
- 1 theelepel koriander
- 1 laurierblad
Bereiden
- snij de venkelknol in vieren
- kook de stukken in ongeveer 8 minuten beetgaar
- schep uit de pan en laat uitlekken
- maak een marinade van het water, de olijfolie, het citroensap, de peperkorrels, tijm, selderij, koriander en laurierblad
- roer goed door elkaar en laat in een pannetje aan de kook komen
- neem de pan onmiddelijk van het vuur en giet de marinade over de stukken venkel
- zet alles op een koele plek
- laat de plakken vlak voor het opdienen uitlekken
Venkel in tomatensaus
Ingrediënten
- 1 venkelknol
- 50 gram boter
- 50 gram bloem
- 1 blik tomatenstukjes met saus
- groentenbouillon van een blokje
- 2 grote eetlepels Parmezaanse kaas
- 1 eetlepel fijngesneden peterselie
- zout
- peper
Bereiden
- snij de schoongemaakte venkelknol in plakken en kook die ongeveer 7 minuten in een bodempje water met een beetje zout
- smelt de boter in een pan met een dikke bodem
- roer de bloem erdoor
- laat de bloem op een laag vuur in een minuut of tien al roerend gaar worden
- voeg scheutje bij scheutje en goed roerend de bouillon toe tot een dikke maar nog vloeibare saus ontstaat
- maak op smaak met peper en zout
- pureer de tomaten in een keukenmachine of met de staafmixer
- roer het mengsel door de saus
- laat de kaas smelten
- leg de plakken venkel in de saus en laat alles nog 3 minuten op een laag vuur sudderen
- roer de peterselie erdoor
Gegratineerde venkel
Ingrediënten
- 4 venkelknollen
- 2 kleine uien
- 2 teentjes knoflook
- 1 blik tomaten of een gelijke hoeveelheid (ongeveer 400 gram) verse tomaten
- 1 takje tijm
- 1 laurierblad
- 1 ½ dl groentebouillon
- 500 gram zwarte olijven zonder pit
- 75 gram geraspte Parmezaanse of Gruyère kaas
- peper
- zout
Bereiden
- laat de schoongemaakte venkel in een beetje water met het deksel op de pan in ongeveer 10 minuten gaar worden
- spoel de knollen vervolgens onder koud water af en snij ze in vieren
- leg de venkel in een ingevette ovenschaal
- snipper de uien en de knoflook
- fruit de ui in een lepel olie op niet al te hoog vuur
- voeg de knoflook toe en laat 2-3 minuten meebakken (laat niet zwart worden!)
- doe de tomaten, olijven, laurierblad, tijm en de bouillon erbij
- breng op smaak met peper en zout
- breng aan de kook en laat de saus met het deksel op de pan ongeveer 15 minuten zachtjes stoven
- giet de saus over de venkel en zet de schaal ongeveer 15 minuten in een op 180 graden voorverwarmde oven
- strooi de kaas over de saus en laat nog een minuut of 10 in de oven bruinen
Eet smakelijk!
Links
- http://www.culinaire.startpagina.nl