De bewoners van de ruïne van Teylingen

Algemeen

Het kasteel van Teylingen is ooit gebouwd door een heer van Teylingen, Toen de mannelijke afstammelingen van deze familie waren uitgestorven, volgden vele andere bewoners. Inmiddels is eens zo imposante kasteel in de Teylingen vervallen tot een ruïne, maar nog steeds een sieraad in de Bollenstreek.

De heren van Teylingen

Volgens de documenten wordt de naam “heer van Teylingen” voor het eerst genoemd rond 1140. Dit betreft Gerard van Teylingen, wanneer hij in 1164 sterft gaat de titel over op zijn zoon, Hugo.

Hugo laat de titel na aan zijn zoon Willem in 1172. Wanneer Willem (zoon van de Willem uit de vorige zin) dan sterft in 1282 komt het kasteel in handen van de grafelijkheid.

Catharina van Durbuy

In 1283 was het graaf Floris V die het kasteel schonk aan zijn vriendin Chatharina van Durbuy. Zij was vrouwe van zowel Voorne als Teylingen, en burggravin van Zeeland. Er zijn geen gegevens bekend omtrent de datum van haar geboorte, maar waarschijnlijk lag deze rond 1255. Wel is bekend dat zij de tweede dochter was van de heer van Durbuy, Gerard van Luxemburg en zijn vrouw Mechtild van Dinslaken.

Catharina is in haar leven tot 2x toe weduwe geworden. Allebei haar echtgenoten behoorden tot de elite edelen van Holland en Zeeland. Haar 1e huwelijk werd rond 1280 gesloten met de burggraaf van Zeeland, Albert van Voorne. Albert was op dat moment weduwnaar, zijn 1e vrouw was Aleyd van Loon. Uit het huwelijk tussen Albert en Catharina werden drie zoons geboren:

• rond 1280: Gerard
• Hendrik
• Zweder

Totdat Gerard volwassen was, in 1296, heeft Catharina na de dood van haar man (en vader van haar kinderen) in 1287 opgetreden als voogdes van haar oudste zoon. Zij nam het beheer van heerlijkheid in handen. Na de dood van Albert kreeg zij uit handen van Graaf Floris V de landgoederen van Teylingen in leen.

Haar 2e huwelijk werd gesloten met Wolfert van Borselen tussen 1294 en 1297. Wolfert, geboren rond 1250, was in 1294 weduwnaar geworden van Sybille van Preat met wie hij 4 kinderen had. Wolfert wordt vermoord in 1299 in de plaats Delft. Catharina is getuige van de lynchpartij op haar, inmiddels zeer gehate, echtgenoot.

Tot aan haar dood op 26 september 1328 blijft Catharina wonen in kasteel Teylingen. Er zijn geen bewijzen, alleen geruchten dat zij minnares is geweest van Graaf Floris V, die overleden is op 27 juni 1296. Als dit waar was, dan heeft Catharina in haar leven afscheid moeten nemen van 3 mannen, en dat in een tijd dat vrouwen vaak jong stierven, vooral in het kraambed. Waar zij haar laatste rustplaats heeft gevonden is niet bekend. Men vermoedt dat men haar te ruste heeft gelegd in de abdij van Loosduinen, bij haar 1e echtgenoot.

Simon van Benthem

Ruim een jaar na het overlijden van Catharina van Durbuy geeft graaf Willem IV het landgoed Teylingen in december 1329, in leen aan Simon van Benthem (ook wel bekend onder de naam Bentheim). Simon laat het kasteel herstellen, neemt de naam Teylingen aan en wordt uiteindelijk de titel van houtvester verleent. Hij werd ambachtsheer van zowel Voorhout als Lisse met verantwoording voor het beheer van de bossen, venen, wildstand en vis. Hij werd verplicht om als toezichthouder ervoor te zorgen dat de graaf genoeg hout had en wild om te eten.

Simon was getrouwd met Agnies Bokel die na zijn dood rond 1346 nog tot 1348 in het kasteel bleef wonen. In dat jaar hertrouwde zij namelijk met Gerrit van Herlaer en gingen de rechten van het kasteel over op Gerrit van Heemstede. Sinds 1346 was Jan van Boeckhorst houtvester van Teylingen, maar woonde er niet.

1346 tot aan 1428

Doordat graaf Willem de IV stierf zonder nageslacht na te laten ontstond een twist over de opvolging. Zijn zuster Margaretha van Beieren volgt haar broer op. Willem V, een zoon van Margaretha van Beieren, verkrijgt ook macht. Er breekt een oorlog uit tussen moeder en zoon, welke meer dan een eeuw zouden duren.

De strijd wordt in de geschiedenisboeken beschreven als de strijd tussen de hoeken en kabeljauwen. De Hoeken waren de aanhangers van Margaretha, de kabeljauwen waren de aanhangers van Willem IV.

De strijd werd gewonnen door de kabeljauwen (de definitieve overwinning vindt plaats in 1489), Jan van Boeckhorst en Gerrit van Heemstede waren beiden Hoeks. Na de strijd komt het kasteel in handen van de familie Van Herlaers. Tussen 1353 en 1355 is Willem van Wateringen heer en meester. Nadat hij in 1355 uit zijn functie wordt gezet, blijft hij in Teylingen wonen tot hij in 1365 sterft.

Dan woont Gerrit van Heemstede in het kasteel tot 1366, waarna het in handen gaat van Margaretha van Brieg. Deze echtgenote van hertog Albrecht heeft het beheer over het kasteel tot 1386.

Dan in de laatste jaren voordat Jacoba van Beieren ten tonele verschijnt, is Johan van Croonenberg houtvester van Teylingen.