Filmrecensie: Alfred Hitchcocks Rear Window
Inleiding
Misschien herken je het wel. Een appartement of flatje met een uitzicht op vele andere woningen, waar je, vaak ongewild, bij iemand naar binnen kunt gluren. Mogelijk omdat je in zo’n woning woont of dat je een keer in een dergelijke woning op vakantie bent geweest. Uitzicht vanuit zo’n raam laat split - screen zien wat iedereen aan het doen is huis. Vergelijk dit met de jaren ’50 van de 20ste eeuw, waarin deze film is geproduceerd. Mensen hadden vaker de gordijnen open, omdat ze minder privacy nodig hadden of omdat er minder criminaliteit was. Deze interessante, als het stelselmatig wordt toegepast illegaal, fenomeen wordt voyeurisme genoemd en is het onderwerp van deze filmklassieker. In het volgende artikel wordt ingegaan op Rear Window waarbij het plot wordt verraden, dus wees gewaarschuwd!
Het verhaal
In Alfred Hitchcock's Rear Window is J.B. Jefferies, gespeeld door James Stewart, gekluisterd aan bed en rolstoel vanwege een gebroken been. De film speelt zich af in het midden van een hittegolf. Bij gebrek aan bezigheden en contacten neemt de beroepsfotograaf een plek in voor het achterraam, the Rear Window. Bij het kijken naar de overige bewoners van het hofje waaraan hij woont ziet hij meerdere levens langs zich heen trekken. Een balletdanseres die oefent in haar woonkamer, een perfectionistisch pianist, een pas getrouwd koppel, Miss. Lonelyheart een eenzame vrouw van middelbare leeftijd die dinertjes voor twee in haar eentje in scène zet en Mr. en Mrs. Thorwald, een stel wat vaak ruzie heeft.
Bij deze bezigheden is J.B. Jefferies volkomen gebiologeerd door het toneelspel wat zijn voeten en gebroken been plaatsvindt. Hij concentreert zich vooral op de Thorwald’s, aangezien de zieke en bedlegerige vrouw van Thorwald sinds de nacht ervoor spoorloos is verdwenen en Thorwald in de gootsteen zijn messen en zagen staat af te wassen. Zijn enige contacten die hij heeft in de zes weken dat hij rust moet houden zijn de bijdehante mantelverzorgster Stella en de beeldschone en succesvolle vriendin Lisa, die filmkenners meteen herkennen als Grace Kelly, Hitchcock verkoos vaak bloedmooie vrouwen voor zijn films omdat filmkijkers nou eenmaal graag perfecte (uiterlijk gezien dan) stelletjes zien. De voorgenoemden en Doyle, de vriend en detective van J.B., moeten niks weten van zijn verdenking van moord en denken in eerste instantie dat het komt door waanbeelden veroorzaakt door eenzaamheid.
De spanning bouwt op
James Stewart is heilig overtuigd van de schuld van Thorwald en dit wordt bevestigd wanneer de kleine hond van de overburen met een gebroken nek de volgende morgen wordt gevonden. Hij stuurt Lisa naar Thorwald’s deur om een brief door de bus te doen met een confronterende tekst betreffende de moord. Vervolgens belt hij Thorwald op met een smoesje om hem te ontmoeten in een bar om de moord af te wikkelen, daar de identiteit van J.B. Jefferies voor Thorwald nog steeds onduidelijk is. Lisa en Stella gaan daarna op onderzoek uit. Eerst naar het bloembed waar de hond dood is aangetroffen, omdat ze vermoeden dat het lijk van Mrs. Thorwald daar te vinden is omdat de bloemen anders gerangschikt staan dan voor de moord, ze vinden niks.
Dan maakt Lisa de gewaagde stap om Thorwald’s appartement binnen te gaan, ze vind de trouwring van Mrs. Thorwald, die Mrs. Thorwald levende natuurlijk had gedragen. Vervolgens stormt Mr. Thorwald zijn woning weer binnen en in geschokte toestand belt J.B. Jefferies de politie. Die arriveert net op tijd om Lisa te redden. Lisa haalt echter de woede tot het kookpunt van Thorwald stijgen wanneer zij achter haar rug zwaait met de trouwring om te laten zien aan J.B. Jefferies, en Thorwald merkt dit op. Lisa wordt meegenomen naar het bureau en dit laat J.B. Jefferies in een akelige positie, hij beseft dat Thorwald richting zet naar zijn appartement. Hij belt naar zijn detective – vriend om te zeggen dat het akelige scenario toch werkelijkheid was.
Op het puntje van je stoel
In de volgende klassiek geworden scène van Hitchcock komt het tot een confrontatie tussen de kansloze J.B. Jefferies en beer van een vent Thorwald. Jefferies gebruikt zijn flashbulbs, flitslampen van vroeger die zéér fel waren en maar eenmalig konden worden gebruikt, en verblind Thorwald bij elke flits. Uiteindelijk is het een man tot mangevecht waarin J.B. Jefferies het onderspit delft en uit het raam kukelt, om nog te kunnen worden opgevangen door buurtbewoners die waren toegesneld door het lawaai. De politie arriveert dan en arresteert Thorwald. In het eindshot zien we J.B. Jefferies met twee gebroken benen…
Eindoordeel
In Rear Window laat Alfred Hitchcock, ook wel de "Master of Suspense" genoemd zijn kwaliteit blijken. Met twee topacteurs zou deze prestatie onmogelijk zijn. Hitchcock had al eerder in het jaar 1954 met Grace Kelly gewerkt en zou dat later ook nog doen in To Catch a Thief. James Stewart zou hierna ook nog twee keer met hem samenwerken. Als Hitchcock eenmaal goed kon opschieten met een acteur dan werd de gemeenschappelijke werkzaamheid vaak herhaalt, zoals je zag met Cary Grant. Naast het acteerwerk is Rear Window lovenswaardig omdat het simpelweg onderhoudend is, in elke scène gebeurd wat daardoor verlies je nimmer de aandacht. Bovendien is aandacht op de man/vrouw - relatie, dus tussen de twee hoofdrolspelers geschonken. James Stewart zegt op een gegeven moment: "She's just too perfect", waarmee naar mijn idee wordt aangegeven dat ondanks de verleidingen die maar weinig mannen kunnen weerstaan van een beeldschone vrouw J.B. Jefferies stoïcijns blijft. Grace Kelly blijft vervolgens bij hem als volgster van een leider. Een duidelijke machtsverhouding tussen man en vrouw, waarmee Hitchcock waarschijnlijk probeert te zeggen dat de man de vrouw "more gentlemenlike" moet behandelen, maar hierover zijn de meningen verdeeld. Veel kijkplezier!
Links