Didgeridoo oorsprong Australië
Wat is een Didgeridoo
De didgeridoo (spreek uit als: dit-juh-ree-doe) is een blaasinstrument dat van oorsprong door de Aboriginals gebruikt wordt. De Aboridginals zijn de oorspronkelijke bewoners van Australië, voor hen is de didgeridoo samen met de clapping sticks het begeleidingsinstrument van de gezangen uit de Droomtijd. Dit is de historische periode waarin, volgens de Aboriginals, alles geschapen werd door de voorouders. De naam van dit instrument zie je ook wel geschreven als ‘Didjeridu’. De Australische regering heeft deze spelling bepaald. Bij de Aboriginals staat dit instrument onder verschillende namen bekend zoals Yidaki, andere namen zijn afhankelijk van Aboriginal stam en taal. Tegenwoordig kom je de didgeridoo ook tegen in de moderne muziek.
Geschiedenis
Er doen verhalen de ronde dat de didgeridoo al 40.000 jaar zou bestaan maar bewijs is er niet. De didgeridoo vindt zijn oorsprong in Noord-oost-Arnhemland gelegen in Noord-Australië. De oudste bewijzen zijn gevonden in de vorm van rotstekeningen in de Kakadu-regio. De tekeningen zijn zo’n 1000 tot 2000 jaar oud en op één van deze tekeningen is zelfs een didgeridoo-speler met twee zangers te zien. In de Kakadu-regio waar de tekeningen gevonden zijn ligt het Nationaal park Kakadu met een oppervlakte van 19.804 km² dat gezamenlijk bestuurd wordt door de Australische overheid en de oorspronkelijke Aboriginal-bevolking. De naam Kakadu is een verbastering van het Aborigional-woord Gagudju.
Materialen
Een didgeridoo is een door termieten uitgeholde tak van de eucalyptusboom. De eerste instrumenten waren waarschijnlijk van bamboe gemaakt omdat de oude rotstekeningen ringen laten zien die kenmerkend zijn voor bamboe. In Europa, waar geen eucalyptus aanwezig is, worden ook andere materialen gebruikt. In principe kan iedere holle buis van voldoende dikte (ca 4 cm doorsnee) en 1 tot 1,8 meter gebruikt worden als didgeridoo. Ook worden didgeridoos van inheems hout gemaakt volgens de stokbrood methode. Het hout word in de lengte richting doormidden gezaagd en vervolgens uitgehold. Hierna worden beide helften weer aan elkaar verlijmd. Goede didgeridoos hebben geen speciaal mondstuk nodig, dat wil zeggen het hout heeft precies de juiste vorm en diameter. Als dit niet zo is kan er een mondstuk gemaakt worden van bijenwas dat gevormd kan worden door kneden en verwarmen.
Beschilderingen
De Didgeridoo is een volksinstrument dat vaak voorzien is van beschilderingen arceringen en/of streepjes-techniek. Maar ook relatief summiere beschilderingen worden in een of twee kleurvlakken toegepast. Voor toeristen zijn de ‘didges’ voorzien van dot-paintings en felle kleuren. Het rare is dat de dot-panting techniek uit een streek in Australië komt waar traditioneel geen didgeridoo wordt gespeeld.
Speeltechnieken
Er zijn verschillende technieken om een didgeridoo te bespelen. Sommige technieken vereisen blazen met geluid gemanipuleerd met behulp van tong, keel en middenrif. De techniek die het meest verbonden is met dit instrument is het spelen met circulaire ademhaling waardoor de speler continu een geluid laat horen zonder te hoeven stoppen om adem te halen. Circulaire ademhaling gebeurt door het uitademen via een reservoir in de mondholte en gelijktijdig door de neus in te ademen. Deze techniek vereist wel speciale training. Het bespelen van een Didgeridoo is een goede training voor mond, keel en longspieren. Het schijnt ook nog een goede remedie te zijn tegen snurken en slaapapneu volgens het Canisius-Wilhelmina ziekenhuis in Nijmegen.
