Wie is Mavis Staples

Inleiding

The Staple Singers was niet alleen de Amerikaanse vocale topgroep die decennialang grossierde in oorstrelende gospel, soul en r&b. Onder de vleugels van Roebuck "Pops" Staples (1914-2000) was het muzikale familiebedrijf tevens de

spreekbuis van de Amerikaanse burgerrechtenbeweging. Tegenwoordig moet dochter Mavis de fakkel noodgedwongen alleen brandende houden. Maar dat doet ze nog steeds met verve.

Segregatie

Als kind op zomervakantie bij haar oma in Mississippi wordt Mavis Staples voor het eerst in haar leven met het verderfelijke systeem van geïnstitutionaliseerde segregatie geconfronteerd. Een openbaar waterfonteintje waar ze in haar onschuld aan wil drinken blijkt alleen bestemd voor blanken. Het is een persoonlijke herinnering die ze toevoegde aan Down In Mississippi. Het door J.B. Lenoir geschreven openingsnummer van haar succes cd We'll Never Turn Back uit 2007, dat in 1992 ook al eens door haar vader "Pops" werd opgenomen, is exemplarisch voor het werk van The Staple Singers en haar latere solo-verrichtingen waarin racisme, uitbuiting, sociaal onrecht en de daaruit voortvloeiende burgerrechtenbeweging de centrale thema's zijn.

Bluesgitarist

Mavis Staples heeft haar talent duidelijk niet van een vreemde. Roebuck Staples, pater familias van de roemruchte muzikale familie ziet het levenslicht op 28 december, 1914 in Mississippi. Aanvankelijk profileert hij zich als bluesgitarist die sterk is beïnvloed door Charley Patton, Robert Johnson en Son House (Zie ook: Wat is blues muziek?), maar naarmate hij meer in de Heer raakt verschuift zijn interesse richting gospel. Met de band The Golden Trumpets heeft hij regionaal wat succes wat echter niet genoeg is om in zijn levensonderhoud te voorzien. Daarvoor werkt hij als katoenplukker op de plantage. Als in 1937 zijn huis afbrand trekt hij als zoveel tijdgenoten naar Chicago om daar zijn fortuin te zoeken.

Gospel

Twee jaar later wordt Mavis geboren. Pops zoals de bijnaam van haar vader luidt, heeft dan een baantje als bouwvakker maar blijft een carrierre in de muziek ambiëren. Als het daar na vijf jaar wekelijks met The Golden Trumpets nog niet van is gekomen neemt hij een kloek besluit en zoekt het dichter bij huis. 'Van nu af aan ga ik alleen nog maar met mijn kinderen zingen.', zou hij volgens Mavis tijdens een inderhaast bijeengeroepen familiebijeenkomst geroepen hebben. Het blijkt een gouden greep te zijn. Pa en zijn kinderen Cleo, Yvonne, Pervis en Mavis vormen een perfecte club. Ze zullen lange tijd het speerpunt van de gospelbeweging vormen. Niet voor niets worden ze "God's Greatest Hitmakers" genoemd.

Dr. Martin Luther King

De tijden zijn echter aan het veranderen. De lijn tussen het heilige en het profane blijkt flinterdun te zijn. Artiesten als Sam Cooke, Johnnie Taylor, Aretha Franklin (Zie ook: Aretha Franklin) en Ray Charles vervangen hetn woord God door dat van hun geliefde en gaan voor het seculiere en dus veel grotere publiek. Dat wordt hun door de puristische gospelgemeenschap niet in dank afgenomen. The Staple Singers trekken zich daar

niets van aan en volgen eenzelfde weg al zingen zij niet louter over de liefde. Het is de tijd dat de Amerikaanse zwarte samenleving massaal in opstand komt tegen het onrecht dat hun wordt aangedaan. Begin jaren zestig raakt Pops in de band van de dan nog niet zo bekende Dr. Martin Luther King. De boodschap die deze legendarische dominee uitdraagt spreekt hem wel aan. Er ontstaat een hechte vriendschap tussen de twee en The Staple Singers ondersteunen zijn campagne met hun muziek.

Bob Dylan

Het Epic platenlabel waar The Staple Singers van hun voormalige werkgever Veejay naar overstappen weet aanvankelijk geen raad met het familiebedrijf en presenteert hen als een folk-act. Maar dit doet hun zogenaamde message songs schromelijk te kort. Bij het legendarische Stax platenlabel waar de Staples niet lang daarna onder contract komen weten ze wel beter. The Staple Singers coveren succesvol contemporaine songs als Stephen Still's For What It's Worth en Bob Dylan's A Hard Rain Is Gonna Fall. Naar verluidt heeft Mavis zelfs een tijdje een verhouding met ome Bob. Producer All Bel zet de boel op het juiste geluidstechnische spoor, dirigeert hen naar de befaamde Muscle Shoals Sound Studio en koppelt hen aan de huisritmesectie van Booker T & The MG's.

Talking Heads

Tussen 1971 en 1975 hebben The Staple Singers acht hits waaronder de twee nummer 1 noteringen I'll Take You There en Let's Do It Again. Who Took The Merry Out Of Christmas schopt het tot nummer twee, maar wellicht is Respect Yourself, een monument in de strijd om gelijkberechtiging, het meest bekend bij het grote publiek. Medio jaren zeventig werken ze nog samen met Curtis Mayfield en een decennium daarna speelt David Byrne van The Talking Heads als tegenprestatie voor hun cover van Slippery People een belangrijke rol op een als comeback bedoeld titelloos album. Maar door Pop's inmiddels gevorderde leeftijd en het tanende enthousiasme van Mavis' zussen is de koek dan ook echt op.

Prince

De daaropvolgende jaren moet Mavis de fakkel noodgedwongen in haar eentje brandende houden.

Hoe hard ze ook haar best doet, zonder kleerscheuren gaat dat niet. Veel van de platen die ze de afgelopen twintig jaar uitbracht zijn beneden de maat. Zelfs de samenwerking met zelfverklaard fan Prince op Time Wait's For No One en The Voice is niet om over naar huis te schrijven. Alle goede bedoelingen van Prince ten spijt past de hippe restyling die hij toepast niet bij de gospel achtergrond van Mavis Staples. Het lijkt er echter op dat het overlijden van haar vader in 2000 haar creatieve output een boost geeft want Spirituals & Gospel, een eerbetoon aan gospel koningin Mahalia Jackson, en Have A Little Faith zijn bescheiden meesterwerkjes. Maar het door Ry Cooder (Zie ook: Ry Cooder) geproduceerde We'll Never Turn Back en het door Jeff Tweedey van Wilco geproduceerde You Are Not Alone laten pas echt horen dat Mavis Staples nog steeds een vocale kracht is om rekening mee te houden. Hier komen alle elementen die The Staple Singers ooit zo bijzonder maakten ten volle tot hun recht; de unieke mengeling van gospel, soul en blues gekoppeld aan een hartstochtelijke maatschappelijke betrokkenheid.

Discografie

• Mavis Staples (1969)
• Only For The Lonely (1970)
• A Piece Of The Action (1977)
• Oh What A Feeling (1979)
• Don't Change Me Know (1988)
• Time Waits Fot No One (1989)
• The Voice (1993)
• Spirituals & Gospel: Dedicated To Mahalia Jackson (1996)
• Have A Little Faith (2004)
• We'll Never Turn Back (2007)
• Live: Hope At The Hideout (2008)
• You Are Not Alone (2010)

Selectieve discografie The Staple Singers

• The Best Of The Staple Singers (1990)
• The Ultimate Staple Singers (2004)

Link

• http://blackgospel.startpagina.nl