Rio Reiser, Duits protestzanger en krakersheld

Algemeen

In 970 werd de Ton Steine Scherben (band) opgericht. De band was een echte protestband en was ook betrokken bij kraakacties en misschien ongewild had het invloed op de val van de Berlijnse muur. Zij werden al snel een cultband met muziek die Agitrock werd genoemd. Inmiddels is de oprichter c.q. zanger van de band al in 1996 overleden.

Rio Reiser

Op 9 januari 1950 werd in Berlijn Ralph Christian Möbius geboren. Hij is overleden op 20 augustus 1996 in Fresenhagen. Zijn vader was ingenieur bij Siemens AG.

Hij woonde met zijn ouders op diverse plaatsen, maar voelde zich nergens thuis. Dit zou mede een reden zijn geweest om de muziek in te gaan; het compenseren van een thuis. Hij heeft vanaf zijn 12e pianoles en leert zichzelf spelen op diverse muziekinstrumenten waaronder de gitaar. Hij gaat op jonge leeftijd van school, maar gaat wel naar het conservatorium in Offenbach. Hier studeert hij cello. Ook volgde hij een fotografie opleiding, maar brak deze af toen hij zanger werd.

Ralph verandert zijn naam in Rio Reiser. Deze naam is een afgeleide van de hoofdrolspeler uit de psychologische romans van Karl Philipp Mortiz; Anton Reiser. Ralph/Rio zal dan ongeveer 16 jaar zijn geweest. Op dezelfde leeftijd werd hij zanger van “The Beat Kings”, een rockband in Nieder-Roden. Hier leert hij zijn goede vriend R.P.S. Lanrue kennen.

Zijn broers Peter en Gert hebben de “Berliner Theatergruppe” opgericht. Voor deze groep heeft Rio in 1968 “Hoffmanns Comic Teater”gecomponeerd.

Rio en Ton Steine Scherben

Ton Steine Scherben is de band die is opgericht door Rio Reiser, samen met:

• R.P.S. Lanrue (gitaar)
• Kai Sichtermann (bas)
• Wolfgang Seidel (drums); vanaf 1974 is Funky K. Götzner de drummer

De band bracht onder eigen beheer de volgende albums uit:

• 1971; Warum geht es mir so dreckig (single “Macht kaputt was euch kaputt macht)
• 1972; Macht für Niemand (single “Keine Macht für Niemand)

Op deze albums brachten zij de gedachten en toenmalige toestand en stroming van het West-Duitse radiacaal links tot uitdrukking. Deze vorm van muziek werd “Agitrock” genoemd, een mix van politieke opruiing en rockmuziek met Duitse teksten.

Al heel snel had deze band een cultstatus. In Duitsland was het de eerste echte krakersband. De bandleden hadden vaak voordat zij een concert gaven, gekeken waar een onbewoond huis stond en overlegd wat daarmee gedaan kon worden. Na hun concert discussieerde zij dan met hun publiek wat met het betreffende huis gedaan kon worden; het bezetten om bijvoorbeeld de jeugd een nieuw jeugdhonk te geven. Een andere optie was bijvoorbeeld een oefenruimte voor een of andere band.

Rauch-Haus-Song

Op 4 december 1971 komt Georg von Rauch Haus om het leven door politiekogels. Hij was lid van de “Bewegung 2.Juli”, een onderdeel van de Rote Armee Fraktion. Wanneer op 8 december 1971 het oude Bethanien Krankenhaus, een monument, wordt gekraakt (de tweede kraak in Duitsland) wordt deze omgedoopt tot het Rauch Haus.

Het Rauch Haus behoort tot één van de oudste (bestaande) kraakpanden van Berlijn, dat werd bedreigd met sloop. Het is gelegen aan de Marianneplatz. Dit kraakpand wordt gezien als een culturele broedplaats wat door de linkse beweging werd gezien als grote symbolische waarden. Deze waarde wordt vooral ontleent aan “Das Rauch Haus Song”, een nummer (hoe kan dat ook anders) geschreven is door de Ton Steine Scherben. Rio Reiser was immer beetrokken bij deze kraak.

Tot op heden is dit nummer nog steeds het strijdlied van de kraakbeweging in Duitsland. Het refrein gaat als volgt:

Und wir schreien’s laut: “Ihr kriegt uns hier nicht raus! Das ist unser Haus Schmeiβt doch endlich Schmidt und Press und Mosch aus Kreuzberg raus”

Schmidt und Press und Mosch waren projectontwikkelaars. Zij hadden het plan opgevat om de “verkrotte wijk” neer te halen en er nieuwbouw voor in de plaats te zetten. Op zich was dat niet verkeerd, ware het niet dat zij toen ter tijd bezig waren met de bouw van het “Neue Kreuzberger Zentrum”. Dit lag bij de Kotbusser Tor en was volgens een citaat “een architectonisch schrikbeeld voor een ieder die het behoud van Berlijn aan het hart gaat”. Het Zentrum was een betonnen kolos die boven de oude bouwwerken uittorende. Deze wijk kreeg hierdoor een uitstraling van een getto. Door de protesten van deze kraakbeweging werd de rest van de wijk gered.