Wat vieren we met Stille Zaterdag

Inleiding

Het christendom kent erg veel feest- en herdenkingsdagen en veel mensen vinden het dan ook ingewikkeld om zich te herinneren wat er precies ook alweer op iedere feestdag wordt gevierd of herdacht. Het christendom kent voor Pasen de Goede Week. Hierin worden Palmzondag, Witte Donderdag, Goede Vrijdag en ook Stille Zaterdag gevierd (voor alle feestdagen: zie onder). Om je geheugen weer even op te frissen zal in dit artikel beschreven worden wat we nou eigenlijk vieren met Stille Zaterdag. En wie vieren het en hoe?

Wat vieren we?

Zoals op alle dagen in de zogenaamde Goede Week, wordt ook op Stille Zaterdag een gebeurtenis uit een evangelie of een ander bijbels geschrift herdacht. Op Stille Zaterdag wordt herdacht dat het lichaam van Jezus Christus in zijn graf lag. Stille Zaterdag is de enige hele dag waarop Jezus in zijn graf lag. Op Goede Vrijdag werd hij gekruisigd en aan het einde van die dag werd hij namelijk pas in zijn graf gelegd en in Pasen stond Jezus weer op uit de dood. Op Stille Zaterdag wordt enkel herdacht dat het lichaam van Jezus in zijn graf lag, er wordt namelijk gedacht dat zijn ziel al wel in het paradijs bij God was. Dit wordt beschreven in de evangelie van Lukas. Verder heeft ook apostel Petrus in zijn brieven geschreven over de droevige tijd tijdens Stille Zaterdag. Hij schrijft in zijn eerste brief onder andere dat Jezus zich heeft getoond aan de slechte geesten in de hel om zo te laten zien dat hij boven hen staat.Geleerden zijn er echter niet unaniem over eens dat dit de betekenis zou zijn van de brief van Petrus.

Pas zo’n 60 jaar nadat Stille Zaterdag plaats zou hebben gevonden, zou de eerste brief van Petrus namelijk pas geschreven zijn. Hierdoor menen sommige wetenschappers dat aan de brief van Petrus ook een hele andere betekenis toegekend kan worden.

Wie vieren het?

Eigenlijk vieren alleen christenen Stille Zaterdag, in tegenstelling tot enkele commerciële feestdagen zoals Pasen en Kerstmis, waarop ook feest wordt gevierd door vele niet-christenen. Christenen vieren het feest echter niet allemaal op dezelfde manier. Daarover straks meer. Het is namelijk zo dat katholieken en orthodoxen, zoals vaker het geval is, aan de feestdagen andere tradities verbonden hebben. De data van Stille Zaterdag voor de komende jaren zijn overigens: 19 april 2014, 4 april 2015, 26 maart 2016, 16 april 2017 en 31 maart 2018.

Hoe vieren we het?

Inmiddels weten we dus dat eigenlijk alleen christenen Stille Zaterdag vieren. Katholieken en Orthodoxen houden er ook nog eens andere tradities op na. Op Stille Zaterdag wordt er in de Katholieke Kerk geen Eucharistie gevierd. Dit is ook het geval op Goede Vrijdag. Een verschil is echter dat op Stille Zaterdag ook de Heilige Communie niet plaatsvindt. Verder staat Stille Zaterdag op vrijwel alle andere manieren ook in het teken van soberheid; het altaar is kaal, alle versieringen zijn uit de kerk weggehaald. Ook worden op Stille Zaterdag de kerkklokken niet geluid (vandaar ‘’Stille’’ Zaterdag). Dit gebeurt pas weer wanneer in de avond de Paaswake wordt gehouden. Ook staat in de kerk het tabernakel, een kluis waarin hosties bewaard worden, open. Dit staat teken voor het feit dat Jezus niet meer onder de mensen is. Al met al wordt door Katholieken Stille Zaterdag als een erg droevige dag gezien en dat uit zich dus ook via al deze tradities.

Orthodoxe christenen pakken het veelal wat anders aan. De kerkmis die op Stille Zaterdag wordt gehouden kan vergeleken worden met een soort begrafenisdienst. Er worden verschillende gebeden uitgesproken en bepaalde psalmen, verzen en klaagliederen gezongen. Dit alles gebeurt terwijl de aanwezigen om een geborduurde/geschilderde afbeelding van Jezus staan. De kerk wordt onder andere versierd met bloembladeren om de overwinning van Jezus in de hel te vieren. Orthodoxen menen namelijk dat op Stille Zaterdag Jezus de hel veroverde en iedereen die daar gevangenzat naar het paradijs bracht. Rond 11 uur in de avond, wanneer het buiten al lang donker geworden is, worden de laatste kandelaars in de kerk gedoofd. Iedereen wacht dan in stilte op de viering van de opstanding van Jezus, die niet veel later op Pasen gevierd zal worden.

Andere christelijke feestdagen

● Driekoningen – 6 januari

● Carnaval - de drie dagen voor Aswoensdag

● Aswoensdag - 46 dagen voor Pasen

● Palmzondag - de zondag voor Pasen

● Witte Donderdag – de donderdag voor Pasen

● Goede Vrijdag – de vrijdag voor Pasen

● Pasen – de eerste zondag na de eerste volle maan van de lente

● Hemelvaart – 40 dagen na Pasen

● Pinksteren - 50 dagen na Pasen

● Allerheiligen - 1 november

● Allerzielen - 2 november

● Kerstmis – 25 en 26 december

Conclusie 

Stille Zaterdag is een christelijke feestdag die deel uitmaakt van de uitgebreide Paascyclus. Stille Zaterdag is de dag voor Pasen. Op deze dag wordt herdacht dat Jezus in zijn graf lag terwijl zijn ziel al de hel had veroverd en ook al aangekomen was in het paradijs. Katholieken maken van Stille Zaterdag een erg sobere en ingetogen feestdag. Orthodoxen vieren het wat uitgebreider door middel van vele gebeden en liederen.