Wat vieren we met Allerheiligen

Inleiding

De meeste bekende christelijke feestdagen behoren tot de Paascyclus. Denk dan bijvoorbeeld aan Goede Vrijdag, Hemelvaart, Pinksteren en natuurlijk ook Pasen zelf. Er zijn echter nog zat andere christelijke feestdagen die niet behoren tot de Paascyclus. Denk dan bijvoorbeeld aan Allerheiligen, dat jaarlijks op 1 november gevierd wordt. Maar wat wordt er nou eigenlijk gevierd met Allerheiligen en op welke manieren gebeurt dat dan precies?

Wat vieren we?

Allerheiligen is in tegenstelling tot veel andere christelijke feestdagenniet een dag die in het teken staat van één bepaalde gebeurtenis.Met Kerstmis vieren we bijvoorbeeld de geboorte van Jezus, met Pasen zijn wederopstanding enzovoorts. Met Allerheiligen vieren en herdenken we echter niet één gebeurtenis, we vieren en herdenken één groep mensen: de heiligen en martelaren van het christendom. In het jaar 837 besloot paus Gregorius IV dat er een algemene gedenkdag voor deze personen te houden en besloot de datum op 1 november te zetten. Allerheiligen is een katholiek feest en het is waarschijnlijk dat het feest gebaseerd is op een oud Keltisch feest dat Samhain wordt genoemd. Dit feest wordt ook op 1 november gevierd (niet geheel toevallig dus).De Kelten geloven dat op deze dag de wereld van de goden en de wereld hier op aarde het dichtste bij elkaar kwamen. Op 1 november zijn de goden dus heel belangrijk voor de Kelten. De Paus hier zijn inspiratie vandaan gehaald en besloten om op 1 november heiligen en martelaren te herdenken, net als goden hele belangrijke figuren in het geloof. Heiligen zijn namelijk mensen die altijd volgens de regels van het geloof geleefd hebben en ook nog eens belangrijke dingen voor het geloof gedaan hebben. Martelaren zijn mensen die hun leven voor hun geloof hebben opgeofferd.

Allerheiligen wordt ook gezien als een praktische feestdag. Vele van de honderden heiligen uit het katholicisme hebben namelijk een eigen feestdag. Wanneer christenen iedere feestdag van iedere heilige zouden moeten vieren, zouden ze iedere dag wel een feestje hebben. Het is praktischer om dan alle heiligen op één dag te herdenken en te vieren: Allerheiligen.

Wie vieren het?

Aangezien Allerheiligen sterk gefocust is op christelijke personen, namelijk heiligen en martelaren, wordt Allerheiligen eigenlijk alleen maar door christenen gevierd. Het feest zoals het in dit artikel besproken wordt, wordt alleen maar door katholieken en anglicanen gevierd. Andere stromen van het christendom vieren geen Allerheiligen, maar wel andere feestdagen die een soortgelijke lading hebben. Protestanten bijvoorbeeld herdenken tijden ‘’hun’’ Allerheiligen alle christenen die ooit geleefd hebben en focussen zich niet slechts op heiligen en martelaren. Verder herdenken aanhangers van de Methodistenkerk op Allerheiligen niet alleen heiligen, maar ook andere christenen die zijn gestorven. Dit kan ook iemand zijn die niet ‘’heel belangrijk’’ is geweest, zoals iemand van de plaatselijke kerkgemeenschap die aan een ernstige ziekte is gestorven. Methodisten vieren Allerheiligen niet op 1 november, maar op de eerste zondag van november. Ook veel Oosterse Kerken hebben besloten Allerheiligen niet op 1 november te vieren, zij vieren het op de eerste zondag na Pinksteren.

Hoe vieren we het?

Ondanks dat Allerheiligen niet een hele grote feestdag is, wordt er in veel landen toch een dag vrij gegeven ter ere van het feest. Dit is onder andere het geval in België, Frankrijk en Spanje. In Nederland is dit niet het geval. Er worden echter wel op verschillende plaatsen Allerheiligenmarkten georganiseerd. De grootste van het land is te vinden in Winschoten, een dorpje in Oost-Groningen. Jaarlijks bezoeken tot maar liefst 100.000 mensen deze gezellige en leuke markt. In Mexico wordt op Allerheiligen ook de Dia de las Muertos gevierd, De dag van de doden. Mensen gaan op die dag naar begraafplaatsen om hun overledenen te eren. In veel andere landen bezoeken mensen ook de graven van gestorven geliefden waar ze vervolgens bijvoorbeeld een kaarsje branden. Naast Mexico, is dit gebruik vooral populair in grote gebieden in Oost-Europa.

Allerheiligen is verder niet een uitbundige feestdag. De dag staat in het teken van het in rust herdenken van alle overledenen, de mensen die nooit meer terug zullen komen. In sommige kerken worden speciale diensten gehouden ter ere van het feest. Er worden dan bijvoorbeeld verschillende liederen gezongen die speciaal gaan over een bepaalde heilige.

Andere christelijke feestdagen

● Driekoningen - 6 januari

● Carnaval - de drie dagen voor Aswoensdag

● Aswoensdag - 46 dagen voor Pasen

● Palmzondag - de zondag voor Pasen

● Witte Donderdag – de donderdag voor Pasen

● Goede Vrijdag – de vrijdag voor Pasen

● Stille Zaterdag - de dag voor Pasen

● Pasen – de eerste zondag na de eerste volle maan van de lente

● Hemelvaart – 40 dagen na Pasen

● Pinksteren – 50 dagen na Pasen

● Allerzielen - 2 november

● Kerstmis – 25 en 26 december

Conclusie

Allerheiligen is een christelijke feest- en herdenkingsdag die altijd op 1 november gevierd wordt (door katholieken en anglicanen). Op deze dag worden heiligen en martelaren herdacht, belangrijke personen in het christendom. In veel landen wordt op Allerheiligen een dag vrij gegeven. Ook bezoeken veel mensen begraafplaatsen om een kaarsje te branden of op een andere manier overleden geliefden te eren. 

Bronnen afbeelding: Wikimedia Commons, Urek Meniashvili