Christelijk Hermetisme
Wat is Hermetisme
Het is algemeen bekend, dat het Hermetisme de leer van Hermes-Toth is over het pad naar het Hogere, naar God. De praktische uitvoering van deze leer, die in een symbolische taal beschreven is, is de alchemie, wat letterlijk 'al-Kemy', 'uit Egypte' betekent, omdat 'Kemy' is de oude naam van Egypte. Volgens het Russische Hermetisme zijn alle pre-Christelijke geestelijke tradities in zekere zin 'Hermetisch': ze waren op de een of andere geheimzinnige manier door Hermes beinvloed. Alchemie is een praktische leer die uitlegt hoe men, met de onmisbare hulp van het 'geheime vuur', dat de voornaamste kracht in het hermetisme is, zijn lichaam, ziel en geest kan reinigen en verheffen naar contemplatie, een-wording en co-creatie met de Hoogste, God - Vader. 'Geheim vuur' bezit alleen de Meester-alchemist, wat hij van God heeft ontvangen.
Wat is de Christelijke Weg
De Christelijke weg is gestoeld op de volgende woorden van Jezus Christus, God-Zoon: 'Niemand kan het koninkrijk van God binnengaan, tenzij hij geboren wordt uit water en geest.' (Joh. 3:5); ‘Ik ben de weg, de waarheid en het leven. Niemand kan bij de Vader komen dan door mij.' (Joh.14:6); 'Blinde farizeeër, spoel eerst de binnenkant van de beker om, dan wordt de buitenkant vanzelf ook schoon.'(Mt.23:25) De voornaamste oefening op de Christelijke weg, zoals de heilige Vaders, de grondleggers van deze weg, zeggen is: 'zich God herinneren', n.l. God-Zoon, Jezus Christus. Door deze oefening wordt het innerlijk gereinigd, en dan begint de God - Drieëenheid in het hart van de beoefenaar te vertoeven. Deze oefening kent echter veel gevaren en obstakels en in het het algemeen wordt het niet aanbevolen daaraan te beginnen zonder een ervaren geestelijke leider, zonder het beoefenen van nederigheid en gehoorzaamheid en het bestuderen van de Heilige Schrift en de werken van de beoefenaars van deze praktijk, zoals de heilige Gregorios van de Sinaïberg, de heilige Gregorios Palama, de heilige Niciforos de Vaster, de heilige Paissios Velichkovski, de heilige Serafim van Sarov en anderen.
Pogingen tot synthese
De Hermetische weg legt de nadruk op het 'ik' principe, de persoonlijke vrijheid, verantwoordelijkheid en initiatief. De Christelijke weg legt de nadruk op het zichzelf overgeven aan Christus' wil. In de loop der tijd probeerden velen tot een synthese te komen van de Hermetische en Christelijke wegen, en de voordelen van beide wegen te genieten.
Enkele Westerse en Russische Christelijke Hermeten uit vorige eeuwen
Wij kennen in het Westen o.a. de leringen van de heilige Albertus Magnus, Jakob Böhme, Nicolas Flamel en mystieke leringen van enkele ridderorden.
In Rusland, en waarschijnlijk vanwege haar ligging, manifesteerde het Christelijk Hermetisme zich in een poging om de Christelijke weg te verenigen met het Westers esoterisme, zoals Tarot (Valentin Tomberg) en het Hermetisme van de tradities uit Azië en het Midden-Oosten, zoals het Soefisme (George Gurdjieff).
George Gurdjieff
Een van de namen, zeer bekend in het Westen, is George Gurdjieff, geboren in de Kaukasus, uit een Griekse vader, een rijke schaapherder en eposverteller,'ashok' en een Armeense moeder. Na een degelijke Christelijke opvoeding van zijn vader, en bestemd voor het priestersambt, ging Gurdjieff echter op zoek naar de verborgen kennis van het Oosten, voornamelijk in de Soefi traditie, waarvan de stichter, de ouderling Hidr of Hizr, 'de groene oudvader', wordt geassocieerd met Hermes. Na zijn lange reizen door het Midden-Oosten en Azië, verscheen hij in Rusland met een ongewone leer, die hij zelf 'een esoterisch (verborgen) Christendom' noemde. De centrale doctrine van zijn leer was echter excentrisch: 'zichzelf te herinneren' wat een verdraaiing is van de voornaamste oefening van de Christelijke weg, nl: 'zich God te herinneren'. Daardoor heeft zijn, op zich interessante en veelzijdige systeem van 'werken aan zichzelf', zoals hij de geestelijke weg noemde, Prometheïsche kenmerken. Hij had wel het 'geheime vuur', getuige zijn werken en zijn leerlingen, maar misschien had hij dat verkregen op de manier vergelijkbaar met die van Prometheus.
Enkele Westerse en Russische Christelijke Hermeten uit onze tijd
Konstatin Serebrov
Een moderne Christelijke Hermeticus, Konstantin Serebrov, is net zoals Gurdjieff in de Kaukasus geboren uit een Russische vader, afkomstig uit een van de adellijke families van het zuiden van Rusland, accountant, en een Russische moeder, afkomstig van de Kozakken van Don. In tegenstelling tot Gurdjieff, begon hij zijn geestelijke weg met Oosterse leringen: hij kreeg al vanaf zijn twaalfde een geestelijke leraar, die behoorde tot een van de Theosofische groeperingen in Leningrad (vroeger en nu: St. Petersburg), Alexey Zhoekovski. Zhoekovski vluchtte uit Leningrad vanwege vervolging door de KGB, die zeer gespitst was op het opsporen en inrekenen van iedereen die geinteresseerd was in geestelijke leringen, of het nu actieve Christenen waren, of Boeddhisten, Theosofen, Antroposofen, Soefies, of anderen: alles wat de heersende materialistische, militant-atheïstische ideologie tegensprak, was strafbaar en daar stond een ernstige straf op. In de Kaukasus leidde Zhoekovski een onopvallend bestaan in een kuuroord stadje, mediteerde en beoefende daarbij Kriya Yoga. Hij werd de eerste geestelijke mentor van Serebrov. Serebrov groeide op in de Sovjet 'mystieke ondergrondse' en bestudeerde allerlei Oosterse tradities, zoals Kriya, enkele Hindoe meditatie technieken, Tao alchemie, Tibetaanse leringen, Castaneda en hij beoefende ze ook. Hij droomde er echter van om een geestelijke Meester te ontmoeten, omdat, zoals hij zei, ondanks allerlei innerlijke ervaringen, zoals kosmisch bewustzijn, uittreding uit het physieke lichaam en dergelijke, hij steeds terugviel in de sleur van de dagelijkse routine, zonder sporen van de hogere staten. Zijn leven veranderde nadat hij een mysterieuze persoon ontmoette, die predikte het aanbreken van de era van de geestelijke vrijheid voor de mens in het gehele bewoonde Universum, dankzij de groeiende invloed van de Heilige Geest. De invloed van deze persoon bracht Serebrov langzaam tot inkeer: hij liet zich dopen in de Russisch Orthodoxe kerk en bestudeerde en beoefende de leer en de praktijken van de heilige woestijnvaders. Serebrov probeerde echter de kracht van enkele ademhalingstechnieken, die hij al beheerste, te gebruiken om de diepgang van het Christelijke weg te ervaren en hij slaagde erin om deze technieken op een creatieve wijze te combineren met gebed en meditaties, om zijn innerlijk te reinigen en het verloren contact met God te herstellen. Serebrov heeft zijn weg beschreven in de vorm van verhalen, en in zijn recente boek 'De 22 Mysteriën van de Christelijke Weg'. De boeken zijn verdeeld in series: 'Het mystieke Labyrint in Rusland', 'Alchemistische Leringen', 'Het innerlijk Licht' en 'Innerlijk Christendom', die op symbolische wijze de evolutie van zijn bewustzijn weerspiegelen, die hij vorm gaf als een verzameling van persoonlijkheden.
Maria Toonen
Een ander voorbeeld van het Christelijk Hermetisme is het boek 'Mijn spirituele Reis' van de Nederlandse mystica en schrijfster Maria Toonen, geboren in het voormalige Nederlands-Indie (Indonesië) uit een Hollandse vader, accountant en een Friese moeder, nakomeling van een riddergeslacht en ook accountant. Op een onbevangen manier, in een gemakkelijk te volgen, bijna spreektaal, vertelt ze over haar geestelijke weg, die door enkele traditionele esoterische scholen van het Westen gaat, haar ontmoeting met een Russische Hermetische, alchemistische Meester, haar barre tocht door de vallei van Nigredo en genezende openbaringen die zij onvangt door de heilge Vaders van de Russisch Orthodoxe traditie. In een van de hoofdstukken van haar boek, 'Faust van de 21 eeuw' gaat ze dieper in op het concept van het Christelijk Hermetisme: 'De Magiër op zoek naar God'.
De namen van de auteurs zijn pseudoniemen.
Hermet27