Wat is het Boeddhisme
Inleiding in het Boeddhisme
Het Boeddhisme is één van de wereldreligiën waar Westerlingen doorgaans vrij weinig over weten. Iedereen weet wel dat Siddharta Gautama het Boeddhisme heeft opgericht, maar wat houdt het Boeddhisme nu precies in?
Het boeddhisme
Er wordt gespeculeerd dat Boeddha van ca. 450 tot ca. 370 in het (huidige) Nepal verbleef. Er zijn ook andere data bekend, dus het is niet helemaal zeker of dit klopt. Wel is het zeker dat Boeddha op 80-jarige leeftijd stierf. Het boeddhisme heeft zich sindsdien over andere Aziatische landen verspreid en heeft een grote rol gespeeld in de ontwikkeling van de Oosterse wereld. Hedendaags telt het boeddhisme ongeveer 415 miljoen aanhangers, en het aantal boeddhisten in de westerse wereld groeit snel.
Geschiedenis
Het boeddhisme is in de 5e eeuw voor Christus ontstaan. Wijze mannen bezochten de koningin Maya en vertelden haar dat ze in verwachting van een goddelijke zoon was die een groot leraar (Boeddha) zou worden. Maya stierf al binnen een week na de geboorte van haar zoon Siddharta Gautama. Haar echtgenoot, koning Suddhodhana, wilde dat zijn zoon hem op zou volgen. Dit is de reden waarom hij de prins opvoedde in zijn beschermde paleis en zorgde ervoor dat hij niet met de buitenwereld in contact kwam. Zijn zoon had een leven vol luxe, maar hij was niet gelukkig.
Hij huwde zijn eigen nicht en kreeg een zoon van haar. Op een dag verliet hij het paleis om een tocht buiten te gaan maken. Hij zag toen 4 mannen: een oude man, een zieke man, een dode man en een asceet die niets bezat en leefde van voedsel en geld dat hij van de mensen buiten kreeg. Maar de man zag er gelukkig uit. Siddharta besloot om het voorbeeld te volgen en hij besloot om diezelfde avond nog het paleis te verlaten.
Hij was vastbesloten om het antwoord te vinden waarom veel mensen zo veel leiden.
Hij sloot zich toen aan bij 5 asceten die zich hadden afgezonderd van de rest. Ze leefden vrijwillig zonder voedsel en slaap. Zes jaar later stierf hij bijna van de honger en hij besloot dat dit niet zijn manier was om wijsheid te bereiken. Hij besloot daarom om in zijn eentje te vertrekken, richting de stad. Hij kwam al snel op kracht en besloot om onder een boom te mediteren en om er pas onder vandaan te komen als hij antwoord kreeg op de vraag waarom mensen moesten lijden. Na 49 dagen te hebben gemediteerd kreeg hij inzicht in de oorzaken van het lijden en hoe dat weg kon gaan. Hierdoor werd hij een verlicht persoon, Boeddha. Hij bereikte op dat moment een staat van vreugde en vrede, Nirwana.
De rest van zijn leven trok hij door India om te onderwijzen wat hij had geleerd tijdens zijn meditatie. Het grappige is dat zijn eerste volgelingen de 5 asceten waren. Zelfs zijn familie nam zijn leer aan en zijn tante werd de eerste boeddhistische non. De volgelingen van Boeddha worden shangha’s genoemd. Op 80-jarige leeftijd wist Boeddha dat hij zou sterven en dat hij niet zou incarneren omdat hij het Nirwana had bereikt. Hij had het belangrijkste geleerd wat mensen hier op aarde kunnen leren, dus er was ook geen reden om te reïncarneren.
Basisconcepten van het Boeddhisme
De Boeddha moedigde een gezonde verhouding aan tussen het zichtbare en het onzichtbare. Hij zei dat geloof gebalanceerd dient te worden met wijsheid. De wijsheid in het boeddhisme is gericht op het correct begrijpen van het leven.
De Boeddha zetten verschillende concepten uiteen, die essentieel zijn voor een correct begrip van de werkelijkheid hier en nu. Pas wanneer je dit volledig begrijpt, is verlichting mogelijk. De basis van het boeddhisme is in feite hoe we van het lijden af kunnen komen. Wanneer je de werkelijkheid volledig begrijpt (wijsheid van de leegte), is er pas de mogelijkheid om een einde te kunnen maken aan de cyclus van wedergeboorte en het leiden wat daarmee gepaard gaat.
Al onze schadelijke gedachten (jaloezie, woede, trots) worden veroorzaakt omdat mensen de werkelijkheid niet begrijpen. Hiernaast is het in het boeddhisme ook van uiterst belang dat je karma volledig begrijpt.
De 4 edele waarheden
De vier nobele waarheden hebben tot doel het verkrijgen van inzicht in de aanwezigheid, oorzaak, oplossing en het overkomen van lijden en ontevredenheid. Deze waarheden worden soms ook geformuleerd in termen van de aanwezigheid van geluk, haar oorzaak, de afwezigheid ervan en de oorzaak van deze afwezigheid. De 4 nobele waarheden zijn:
- Er is lijden en ontevredenheid in het leven2. Er is een oorzaak voor dit lijden: verlangens3. Er is een einde aan het leiden wanneer er een definitief einde komt aan het ontstaan van verlangens door het behalen van verlichting4. Er is een weg die hier naartoe leidt: het Achtvoudige pad.
Het Achtvoudige pad
Het edele achtvoudige pad bestaat uit: juist begrijpen, juiste intenties, juist spreken, juiste handelingen, juist levensonderhoud (beroep), juiste aandacht, juiste inspanning en juiste mentale absorptie.
De 5 voorschriften
De 5 voorschriften van een praktiserende boeddhist, zijn:
- Niet doden2. Niet stelen3. Niet liegen4. Vertoon geen seksueel wangedrag5. Gebruik geen bedwelmende middelen
De 4 verheven geestestoestanden
De 4 “goddelijke” geestestoestanden zijn:
- Liefdevolle vriendelijkheid2. Compassie3. Vreugdevolle appreciatie4. Gelijkmoedigheid
De 10 paramitas
De 10 paramitas zijn:
- Vrijgevigheid
- Moreel gedrag
- Afstand doen
- Wijsheid
- Energieke inspanning
- Geduld7. Oprechtheid8. Vastberadenheid9. Vriendelijkheid10. Evenwichtigheid
Karma
Ook onderwees de Boeddha de wet van Karma: goede acties leiden toe goede resultaten en slechte acties leiden tot slechte resultaten. De resultaten komen soms zelfs pas in volgende levens tot uiting. Boeddha zei dat vooral de intentie bepalend is die de actie motiveert. Hiermee kan je je eigen toekomst bepalen in termen van geluk of lijden.
Het beginsel van wedergeboorte is een fundamenteel boeddhistisch concept, direct verbonden met karma, omdat de wereld waarin men herboren wordt, alles te maken heeft met de acties (karma) uit het verleden.
In de boeddhistische kosmos bestaan meerdere bestaansniveaus van voelende/bewuste wezens: van goden (een bestaan met bijna uitsluitend geluk) tot hellewezens (een bestaan met bijna uitsluitend lijden); mensen bevinden zich in de middenmoot met levens waarin geluk en lijden elkaar afwisselen. Goede acties leiden tot een wedergeboorte als een deva, een halfgod, of als een mens in een relatief comfortabele situatie.
Slechte acties veroorzaken een wedergeboorte als een mens in een slechte situatie, als dier, als zogenaamde hongerige geest, of zelfs in een hel. Deze levens zijn echter allemaal slechts tijdelijk. Het huidige leven wordt volgens het boeddhisme voorafgegaan door een schier beginloze reeks vorige levens. Alleen het bereiken van verlichting brengt dit alsmaar doorgaand rad (samsara) van doodgaan en geboren worden tot een einde. Dan is er ook een einde aan ouderdom en ziekte, zorgen, spijt, pijn en wanhoop.
De 3 karakteristieken
Alle dingen die bestaan (zowel materieel als geestelijk) hebben de volgende 3 karakteristieken:
- Ze zijn vergankelijk en onderhevig aan verandering 2. Doordat dingen veranderlijk zijn, kunnen onze wensen met betrekking tot deze dingen nooit compleet vervuld worden. Ze zullen blijven veranderen en hierdoor zullen we blijven lijden. 3. Om deze reden zijn vergankelijke zaken nooit iemands bezit. Je hebt er nooit de complete controle over. Alle dingen zijn “zelfloos”.
De enige uitzondering hierop is het Nirwana, dat onvergankelijk en niet pijnlijk is.
De 5 khandas
De 5 khandas zijn 5 groepen van ervaring. Alles wat je als mens meemaakt, komt hierin voor. De 5 groepen zijn:
- Vorm (materie)2. Gevoel3. Perceptie4. Mentale formaties (gedachten, intenties) 5. Bewustzijn
Boeddhistische feestdagen
- magha Puja (volle maan in januari). Dit is de dag waarop 1250 Araghants tegelijkertijd een bezoek brachten (zonder het vooraf te hebben afgesproken) aan de Boeddha.
- Vesakha Puja (volle maan in mei). Dit is de dag waarop de Boeddha geboren werd, verlichting bereikt en overleed.
- Asalha Puja (volle maan in juli). Dit is de dag waarop de Boeddha zijn eerste lering gaf.
Verspreiding van het boeddhisme
Na de dood van de Boeddha verspreidde het boeddhisme zich over de volgende langen: India, Nepal, Pakistan, Bangladesh, Sri Lanka, Myanmar, Afghanistan, Tadzjikistan, Oezbekistan, Turkmenistan, Kirgizië, Kazachstan, Thailand, Laos, Cambodja, Vietnam, Maleisië, Indonesië, China, Tibet, Bhutan, Mongolië, Taiwan, Japan, en Noord- en Zuid-Korea.
In Afghanistan, Pakistan en het Midden-Oosten is het boeddhisme verdwenen door de opkomst van de Islam.
Tegenwoordig is het boeddhisme ook in het Westen geaccepteerd en wordt het zelfs gepraktiseerd. Het aantal boeddhisten in het Westen stijgt zelfs snel.
Het mag gerust gezegd worden dat het boeddhisme de meest vredige religie is. Het boeddhisme is, in tegenstelling tot andere religies, nog nooit de oorzaak geweest voor een oorlog. Er mag absoluut geen geweld worden gebruikt door de boeddhisten zelf.
" Haat eindigt niet door haat.Haat eindigt door liefde.Dit is een eeuwige wet."