Hoe schrijf ik een goed persoonlijk oordeel over een boek

Inleiding

Voor school of voor een opleiding moet je vaak boeken lezen. Een van de opdrachten bij het maken van een verslag over het boek is het geven van een goed persoonlijk oordeel. Een goede mening geven blijkt echt niet zo makkelijk. Waar moet je rekening mee houden bij het schrijven van een persoonlijk oordeel? Welke punten moeten er zeker in een persoonlijk oordeel? 

Voorbereiden om een goed oordeel te schrijven

Je kunt jezelf voorbereiden op het schrijven van een goed persoonlijk oordeel. Denk bijvoorbeeld aan het lezen van recensies. Niets is meer inspirerend dan het lezen van het werk van een ander. Misschien krijg je nieuwe inzichten voor je eigen oordeel, of vind je bevestiging bij andere lezers. Recensenten zijn getrainde lezers en weten waar ze op moeten letten. Hun oordeel is deels gebaseerd op (harde) feiten en niet louter op meningen. Wanneer je een aantal recensies hebt gelezen, moet je genoeg informatie in huis hebben om een goed oordeel te schrijven.

Als je een oordeel gaat schrijven, is het belangrijk dat je je mening zo genuanceerd mogelijk opschrijft. Ook moet je, zoals echte recensenten dat doen, je mening goed beargumenteren. De argumenten kun je ondersteunen door voorbeelden, fragmenten, citaten of kleine samenvattingen van stukjes uit het boek.

Om een goede beoordeling te schrijven is het belangrijk dat je een vijftal punten in je oordeel op te nemen. Deze punten zijn: het onderwerp, de gebeurtenissen in het boek, de personen, de opbouw en het taalgebruik. In de onderstaande kopjes worden een aantal vragen genoemd die je in je beoordeling op kunt nemen. Niet iedere vraag die hieronder gesteld wordt hoeft in een persoonlijk oordeel te komen. Houd je tekst sappig en zorg dat het niet te langdradig wordt. Neem alleen de punten in je verslag op die te maken hebben met je boek, als er iets niet gebeurt of iets niet relevant is voor je mening, hoef je het ook niet in je oordeel op te nemen. 

Het onderwerp beoordelen

Het eerste aspect waarover je iets schrijft in een persoonlijk oordeel is het onderwerp. Het is belangrijk dat je bij je persoonlijke oordeel in ieder geval het onderwerp van het gelezen boek noemt. Daarna moet je dit onderwerp bekritiseren Je kunt bijvoorbeeld zeggen of je het onderwerp een interessant of juist saai onderwerp vond om over te lezen. Verder kun je zeggen of het onderwerp herkenbaar is, of juist heel irrealistisch. Had het boek genoeg diepgang? Over de diepgang praten laat zien dat je serieus het nagedacht over het boek. Als het een heel oppervlakkig boek is, heeft het doorgaans niet zoveel inhoud. Ook kun je het onderwerp op jezelf betrekken: heb je al eens met het onderwerp te maken gehad of in hoeverre kwam het boek overeen met jouw gedachten over het onderwerp? Zorg dat bij het beoordelen van het onderwerp in ieder geval duidelijk maakt of je onderwerp wel of niet leuk vond en waarom je dat vond. 

De gebeurtenissen beoordelen

Als je het onderwerp beoordeeld hebt, is het tijd om de gebeurtenissen in het boek te beoordelen. Zeg welke beoordeling volgens jou het belangrijkste was en waarom. Leg uit of je vindt dat de auteur de gebeurtenissen genoeg heeft afgewisseld. Zijn er genoeg spannende scenes, zitten er ook scenes bij die niet zo spannend zijn? Het is belangrijk dat je bij alles wat je zegt uitlegt waarom je het zegt. Je moet dus proberen al je meningen te onderbouwen. Een belangrijke gebeurtenis die je kunt beschrijven is de afloop van het boek? Vond je het een goede, spannende, verdrietige, romantische afloop?

De personen beoordelen

Een derde gebied waarop je een boek beoordeelt, is op de personages die in het boek voor komen. Kijk of je je met een van de personen kunt identificeren: kun je je vinden in het gedrag van een persoon? Wie spreekt je aan? Wie zou je willen zijn en wie juist niet? Door na te denken over de personages laat je zien dat je jezelf in kunt leven in het verhaal en dat je je een beeld kunt vormen bij de eigenschappen van een personage. Vertel in je beoordeling ook of je vond dat de personages goed uit de verf zijn gekomen. Heeft de auteur ervoor gezorgd dat de personages levensecht overkwamen? Een ander punt dat je in je beoordeling op zou kunnen nemen is de vraag of jij, als je zelf de auteur was, de persoon anders zou hebben laten handelen. Wat vond je goed aan de hoofdpersoon en wat waren zijn negatieve kanten? 

De opbouw beoordelen

Het is belangrijk dat een boek goed opgebouwd en makkelijk te lezen is. Vertel in je beoordeling of dit het geval was en leg ook uit waarom dit wel/niet het geval was. Een boek kan bijvoorbeeld moeilijk leesbaar zijn omdat er te veel moeilijke woorden in zitten die niet nader uitgelegd worden. Ook kunnen het vertelperspectief en wisseling van tijd (flashbacks/flashforwards) ervoor zorgen dat je in de war raakt. Probeer zo goed mogelijk uit te leggen of je de opbouw goed of slecht vond. Geef waar mogelijk voorbeelden om je mening te illustreren. 

Het taalgebruik beoordelen

Een laatste punt waarop je kunt beoordelen bij een boek is het taalgebruik van de auteur. Gebruikt de auteur bijvoorbeeld hele moeilijke woorden, of is het juist jip-en-janneketaal? Werden alle gebeurtenissen in het boek helder beschreven, was het duidelijk wat er gebeurde? Ook kun je het taalgebruik beoordelen op grond van de dialogen. In ieder boek komen dialogen voor. Vond je dat er te veel of te weinig dialogen in zaten? Waren de dialogen realistisch (dat wil zeggen: zouden ze in het dagelijkse leven zo plaats kunnen vinden)? Vond je bepaalde zinnen in het boek zo mooi dat je ze zou willen onthouden, bijvoorbeeld omdat ze zo gevoelig, mooi, humoristisch of juist beeldend waren? 

Conclusie

Bij het schrijven van een persoonlijk oordeel over een boek is het belangrijk dat je je goed voorbereidt. Dit kun je doen door recensies van professionele recensenten te lezen. Het is belangrijk dat je je mening zo genuanceerd mogelijk op papier zet: schrijf alle details op die je op wilt schrijven en probeer je argumenten te ondersteunen met (korte) fragmenten uit het boek. Je kunt een boek beoordelen op een vijftal punten: het onderwerp, de gebeurtenissen, de personen, de opbouw en het taalgebruik. Bij een persoonlijk oordeel staat je eigen mening centraal. Bij het schrijven van een persoonlijk oordeel is niets goed of fout. Je kunt toevoegen of weglaten wat jij belangrijk vindt. Veel succes met het schrijven van een persoonlijk oordeel!

Bron afbeelding: Wikimedia Commons, Ziko-C