Wat is een Broodje Aap

Inleiding

Sages, mythes en legendes zijn allemaal voorbeelden van verschillende soorten verhalen. Zo is een sage een oeroud volksverhaal, zijn mythes afkomstig uit het oude Griekenland en is een legende een Christelijk volksverhaal. Alsof het allemaal nog niet ingewikkeld genoeg is, bestaan er ook nog Broodje Aap-verhalen. Maar wat is een Broodje Aap-verhaal dan eigenlijk precies?

Betekenis

In het huidige taalgebruik is een Broodje Aap-verhaal een verhaal waarvan veel mensen denken dat het waar gebeurd is, terwijl het in werkelijkheid gewoon verzonnen is. Er is hoogstens een kern van waarheid te vinden. Een Broodje Aap-verhaal is grotendeels een verzinsel, dat is gelijk de overeenkomst met sages, mythes en legendes. Die verhalen hebben zich in de loop van de jaren zo erg ontwikkeld dat er waarschijnlijk nog maar weinig waarheid in zit. Het verschil tussen een Broodje Aap en een sage/mythe/legende, is dat een Broodje Aap voor waar wordt aangezien. Als je goed luistert naar Broodje Aap-verhalen, kom je er vaak al gauw achter dat het een verzinsel is. Vaak heeft de verteller het verhaal namelijk van een vriend gehoord. Die vriend heeft het ook weer van een vriend en zo verder. Dit komt het waarheidsgehalte van het verhaal niet ten goede.

De naam ‘’Broodje Aap’’ spreekt wellicht niet heel erg voor zich. Toch is er een duidelijke oorsprong van het woord te vinden. In 1978 bracht de van oorsprong Amerikaanse schrijfster Ethel Portnoy in Nederland een boekje uit met de titel ‘’Broodje Aap’’. In het boekje stonden veel Broodje Aap-verhalen. De titel van het boek is vernoemd naar één van de populairste verhalen over een restaurant dat broodjes met apenvlees zou verkopen.

Voorbeelden

De meeste Broodje Aap-verhalen zijn erg bizar en schokkend. Het gaat over vooroordelen, angsten, seks, moord en doodslag. Wellicht zijn de verhalen door deze bizarre onderwerpen juist zo populair. Een aantal griezelige verhalen:

Een jong stel komt met een lege tank naast een verlaten weg te staan. Op de radio horen ze dat er een gevaarlijke moordenaar is ontsnapt die zijn slachtoffers op gruwelijke wijze ombrengt en dan ophangt. De jongen besluit toch in zijn eentje naar het dichtstbijzijnde tankstation te lopen om benzine te halen. Zijn vriendin wenst hem succes en vertelt hem om voorzichtig te zijn. De tijd verstrijkt en het meisje zit angstig alleen in de auto. Het is gaan regenen en ze hoort de takken van de boom op het dak van de auto schuren. Uiteindelijk valt ze uitgeput in slaap. De volgende morgen wordt ze door geklop op het autoraam wakker. Er staat een politieagent. Snel neemt hij haar mee uit de auto, met de nadrukkelijke mededeling om niet achterom te kijken. Het meisje doet dit toch en ziet haar dode vriend aan de boom naast de auto hangen. Zijn schoenen raken nog net het dak van de auto en maken een schurend geluid…
De Brusselse metro wordt de afgelopen tijd geterroriseerd door een groepje agressieve jongeren. In het holst van de nacht drijven ze alleenreizende vrouwen in het nauw. Ze stellen ze voor een keuze: groepsverkrachting of engelenglimlach. Verleid door het mooie woord kiezen alle vrouwen voor de laatste keuze. Dan pakken de jongens een groot mes en snijden het gezicht van de vrouwen van oor tot oor open. De wonden bestrooien ze met zout, zodat de littekens voor altijd duidelijk zichtbaar zullen blijven.

In veel verhalen spelen ook onze geliefde dieren een rol:

Een oud vrouwtje wast iedere dag haar chihuahua. Ze is gek op het beest en wil alleen het beste voor hem. Op een dag heeft ze de hond gewassen maar heeft ze geen handdoek in de buurt. Ze besluit haar kletsnatte hondje dan maar even in de magnetron te zetten zodat hij toch snel op kan drogen. Plotseling explodeert het hondje in de magnetron. Het oude vrouwtje aarzelt geen moment, klaagt de fabrikant van de magnetron aan, en krijgt een hoge schadevergoeding.
Stieren worden agressief van de kleur rood. In werkelijkheid ligt dat anders, stieren zijn namelijk kleurenblind. Stieren worden gemotiveerd door het wapperen van een lap.

En tenslotte zijn ook de sterren vaak slachtoffer van Broodje Aap-verhalen:

Zowel Marilyn Monroe als Jozef Stalin zouden elf tenen hebben gehad.
Mariah Carey heeft een keer gezegd dat ze heel graag dun wil worden, zo dun als de zielige kindjes in Afrika. Ook Britney Spears en Paris Hilton zouden dit wel eens gezegd hebben.
Beatles-lid Paul McCartney is in 1969 omgekomen tijdens een auto-ongeluk. Dit is voor de hele wereld verzwegen en er is in zijn plaats een vervangende Beatle gekomen die precies leek op Paul McCartney. Op verschillende CD-hoezen en in verschillende liedjes zouden aanwijzingen gevonden kunnen worden dat de echte Paul daadwerkelijk is omgekomen.

Een letterlijk broodje aap

Naast de figuurlijke betekenis van de term ‘’Broodje Aap’’ kan er ook over een letterlijke betekenis gesproken worden. In de Chinese en Indonesische keuken is het namelijk niet geheel ongebruikelijk om (delen van) een aap te eten. Het gaat vaak om het eten van hersenen van de apen. Er zijn twee manieren waarop apenhersenen worden gegeten. Bij de eerste manier worden de hersenen uit de schedel van de dode aap gehaald, daarna gekookt en geserveerd in een gerecht. De tweede manier waarop apenhersenen gegeten kunnen worden is erg controversieel, in ieder geval hier in het Westen. De hersenen worden dan rauw gegeten, en ook nog eens rechtstreeks uit de schedel van de aap! In China en Indonesië wordt geloofd dat apenhersenen goed zijn voor mannen met impotentie. Er zitten echter ook gezondheidsrisico’s aan het eten van de hersenen: je kunt er zelf verschillende hersenziektes aan overhouden.

Conclusie

Een Broodje Aap is een verzonnen verhaal dat over het algemeen als waargebeurd wordt beschouwd. Vaak zit er weinig tot geen kern van waarheid in een dergelijk verhaal. De Naam Broodje Aap is afgeleid van een verhaal over een restaurant dat broodjes aap zou verkopen. Dit is niet geheel uit de duim gezogen, in Indonesië en China wordt dit namelijk nog wel eens echt gedaan.

Bron afbeelding: Wikimedia Commons, User:Heb