Hoe begin ik met schrijven

Het schrijven van artikelen

Om te kunnen communiceren hebben mensen eigenlijk een paar instrumenten tot hun beschikking. Het eerste en meest basale instrument is ons lichaam, het heet niet voor niets lichaamstaal. Het tweede instrument dat we hebben is onze stem. Het derde instrument dat we kunnen gebruiken is schrift of schrijven. Het vierde instrument is uitbeelden, eigenlijk het vertellen van een verhaal met ons lichaam. Voorbeelden van dit vierde instrument is theater, dans, film en televisie. In dit artikel ga ik het echter hebben over het derde instrument dat we hebben: schrijven.

Artikelen schrijven

Het schrijven van artikelen begint natuurlijk met het hebben van de vaardigheid van het schrijven. Als ik analfabeet ben en niet kan schrijven, dan kan ik ook geen artikelen schrijven. Ik kan misschien wel iemand anders vertellen wat ik opgeschreven wil hebben, maar ik kan zelf geen artikelen schrijven. Ik zou dus kunnen stellen dat het schrijven van artikelen begint met het hebben van een verhaal, maar dat is niet waar. Een verhaal hebben is handig, maar daar begint het schrijven van artikelen niet mee. Schrijven begint met de vaardigheid van het letters achter elkaar kunnen zetten, het weten welke letters welke woorden vormen en welke woorden bij welke begrippen horen.

Vertellen of schrijven

Daarnaast is het hebben van een verhaal dat je kunt vertellen met je stem iets heel anders dan het schrijven van een artikel. Zo is dit artikel wel leesbaar, maar niet voorleesbaar. Niet omdat het artikel saai is, maar omdat de woorden in dit artikel geen beklemtoning hebben. De spanning in een verteld verhaal zit namelijk niet alleen in de opbouw, maar ook in het stemgebruik.

Verder geldt bij het schrijven van een artikel dat de structuur anders kan zijn dan bij een verteld verhaal. Een lezer kan namelijk op ieder moment stoppen met lezen, terwijl een luisteraar bij een goed verteld verhaal graag doorluistert tot het einde. Of de verteller moet zijn verhaal zo structureren dat hij kan stoppen op een bepaald moment in zijn verhaal, zodat hij op een ander moment door kan gaan. Een schrijver hoeft daar geen rekening mee te houden, omdat de lezer degene is die bepaald wanneer hij of zij stopt met lezen, niet de schrijver.

Toch heeft ook een artikelschrijver een verhaal te vertellen. Het verhaal ziet er alleen anders uit dan wanneer het verteld wordt.

Structuur

In een artikel is het bijvoorbeeld goed om alle hoofdrolspelers zo vroeg mogelijk in het verhaal te introduceren. Dat betekent dus aangeven in je inleiding wat de onderdelen zijn van het artikel. In een verteld verhaal is er vaak maar sprake van één of twee hoofdrolspelers. Terwijl een artikel meerdere hoofdrolspelers kan bevatten. Zo bevat dit artikel als hoofdrolspeler het schrijven van een artikel en hoe doe je dat. Een ander voorbeeld van een hoofdrol in een artikel is: 'De stelling van pythagoras'.

Nu kan ik natuurlijk ook over de stelling van pythagoras vertellen, maar dat is toch een stuk moeilijker om spannend te maken, dan het schrijven van een interessant artikel over de stelling.

Aanpak van het schrijven

Goed het schrijven van een artikel is dus toch iets anders dan het vertellen over een onderwerp. Niet voor niets kennen we allemaal het dodelijk saaie effect van de voorgelezen tekst. Terwijl als je de tekst zelf mag lezen het juist heel interessant kan zijn. Maar nu komt eigenlijk het punt waar dit artikel over gaat:

Hoe krijg ik mijn tekst geschreven?

Daar zijn een paar mogelijke aanpakken voor te geven. Om hier even een opsomming te geven:

• Meteen beginnen
• Synopsis of samenvatting of kernverhaal
• Hoofdpunten of stramien
• Mindmappen
• Links en rechts
• Associatief

Meteen beginnen

De eerste en eigenlijk moeilijkste is schrijven vanuit je hoofd over een onderwerp dat je interesseert of kent. Dit vraagt namelijk om durf of lef om gewoon maar te beginnen en te zien waar het schip van je artikel strand. Het gevaar is dat je na dertig of veertig zinnen strand of dat je na vierduizend woorden er achterkomt dat je een hele andere kant op bent gegaan dan toen je het onderwerp voor het artikel bedacht. Deze werkwijze betekent ook vaak schrappen en herschrijven en heel veel tijd besteden. Daarom hebben de meeste schrijvers ook de voorkeur voor andere aanpakken.

Synopsis

Een tweede manier is eerst een onderwerp helemaal onderzoeken. Vervolgens op basis van wat je allemaal gelezen hebt een samenvatting schrijven. Daarna de samenvatting uitwerken in een artikel. In de film industrie noemen ze deze aanpak ook wel een synopsis schrijven. Je schrijft eerst de kern op van je verhaal. Waarna je de kern verkoopt en dan als je het geld binnen hebt werk je de synopsis uit tot een verhaal. Voor het schrijven van artikelen is dit niet de beste methode, omdat je het gevaar loopt je verhaal dubbel te vertellen. Of je loopt het gevaar dat je samenvatting zo goed de kern pakt van het onderwerp, dat je er niet meer goed op kunt uitwijden.

Hoofdpunten

Een derde manier om een artikel te schrijven is het onderzoeken van een onderwerp. Nu schrijf je geen samenvatting, maar noteer je de hoofdpunten. De hoofdpunten van het onderwerp worden de kopjes in je artikel. Vervolgens werk je de hoofdpunten, cq. kopjes, uit tot een artikel. Daarna schrijf je op basis van het artikel een inleiding, waarin je de hoofdpunten noemt en sluit je af met een conclusie waarin je nog eens kort het artikel samenvat. Dit heet ook wel werken met een stramien.

Mindmappen

Een variant op het werken met hoofdpunten is de mindmap. In de mindmap schrijf je eerst een hoofdonderwerp op. Vervolgens noteer je rond dat hoofdonderwerp allerlei subonderwerpen, waarvan je denkt dat ze erbij horen. Bij de subonderwerpen schrijf je weer allerlei secundaire onderwerpen op, die voor je gevoel of naar jouw mening bij het subonderwerp horen. Nadat je alle begrippen op papier gezet hebt, ga je op onderzoek uit om meer te weten te komen over de onderwerpen of schrijf je je artikel. Waarbij het hoofdonderwerp de titel van je artikel wordt, de subonderwerpen de kopjes van je paragrafen en de paragrafen de secundaire onderwerpen bevatten.

Omdat de mindmap een variant is op het werken volgens een stramien, heb je ook nog de mogelijkheid om eerst onderzoek te doen naar het onderwerp waarover je wilt schrijven en dan de mindmap te creëren.

Links en rechts

Een vijfde manier is de spiegelpagina of linker- en rechterhersenhelft pagina opzet. Hierbij deel je een pagina vertikaal in twee delen of werk je op twee pagina’s. Op het linker deel of pagina zet je begrippen op het rechter deel of pagina teken je afbeeldingen van de begrippen. Het is een soort stramien ondersteund met afbeeldingen. Vooral beelddenkers schijnen deze manier van werken lekker te vinden. Maar ook voor schrijvers kan dit zeer effectief werken, omdat het de creativiteit van de rechter hersenhelft betrekt bij de voorbereiding van het schrijven.

Vervolgens schrijf je op basis van de begrippen en de afbeeldingen een artikel over het onderwerp. Daarbij kun je de begrippen gebruiken als kopjes voor de paragrafen van je artikel. Als je dat leuker vindt, dan kun je natuurlijk ook alleen met afbeeldingen werken.

Associatief

Een zesde manier van werken lijkt op mindmappen, maar is gebaseerd op de manier waarop het brein werkt. Je begint met een onderwerp te onderzoeken, bijvoorbeeld door een boek te pakken of door op internet te zoeken. Van de informatie uit het boek of wat je op internet vindt schrijf je een samenvatting. Vervolgens kijk je naar welk ander boek of onderwerp of website je informatiebron verwijst. Dit boek of deze nieuwe bron bestudeer je ook en ook hier schrijf je een samenvatting van. Dan kijk je waar dit boek of nieuwe bron naar verwijst en zo ga je door met het verzamelen van informatie en het schrijven van samenvattingen.

Vervolgens lees je al je samenvattingen door en schrijft een artikel waarin je al die samenvattingen samenvat.

Deze manier van werken lijkt een beetje op het schrijven vanuit meteen beginnen. Omdat bij meteen beginnen er vaak sprake is van associatief werken, de ene zin roept de volgende zin op. Associatief schrijven betekent echter dat je het werk van anderen samenvat, terwijl bij meteen beginnen het vaak onduidelijk is waar je bronnen vandaan komen. Associatief werken is de manier waarop de wetenschap te werk gaat. Waarbij je uiteindelijk een artikel krijgt dat heel veel bronnen vermeld en waarbij de schrijver vaak niets anders bijdraagt dan een kritische creatieve aanvulling op wat reeds door anderen is gezegd. Je zou het artikel dus ook kunnen zien als het resultaat van een piramide van artikelen.

Schrijven

Als het gaat om schrijven, dan spelen er eigenlijk twee punten. Ten eerste ben je instaat het schrift van je taal te gebruiken. Ten tweede hoe begin je met schrijven. Voor het schrijven van een artikel kun je dan uit een aantal werkwijzes kiezen. Je kunt gewoon meteen beginnen of eerst een synopsis schrijven. Of je creëert eerst een stramien of je werkt met een mindmap. Je kunt ook nog kijken of je met soort spiegelpagina werkt met links begrippen en rechts afbeeldingen of je werkt associatief op basis van een uitdijend universum van artikelen waar jouw artikel een samenvatting van is.

Hoe je het ook wilt aanpakken, de keuze is uiteindelijk aan de schrijver? Of de lezer je ook wil lezen is weer een hele andere zaak, dat heeft vaak meer te maken met de interesse van de lezer en het onderwerp, dan met de aanpak die de schrijver heeft gekozen om te komen tot zijn artikel.

Afbeeldingen

Alle afbeeldingen vallen onder het creative commons, gelijkelijk delen en toekenning aan de maker auteursrecht:

• Schrijven door The Akermarks
• Vertellen door Sebastiaan ter Burg
• Mindmap, Spiegelpagina, Piramide door Normyo
• Schrijven op de computer door Sebastiaan ter Burg