Gerard Reve, de meest spraakmakende van de grote drie

Inleiding

Gerard Kornelis van het Reve geboren in Amsterdam op 14 december 1923 gestorven in Zulte (Oost-Vlaanderen) op 8 april 2006. Schrijver en dichter die enkele van de meest prominente werken in de Nederlandse naoorlogse literatuur op zijn naam heeft staan.

Levensloop

Gerard Kornelis van het Reve kwam uit een overtuigend communistisch gezin. Met als vader Gerard J.M. van het Reve, schrijfer en journalist en Janetta Jacoba Doornbusch en Karel van het Reve als oudere broer.

Na een onvoltooide opleiding aan het Vossius Gymnasium te hebben gevolgd (1936-1940) bezocht Reve de Grafische School in Amsterdam (tot 1943), waar hij in de leer was om typograaf te worden. Reve bezocht een psychiater vanwege een mislukte zelfmoord poging. Tot 1947 had Reve verschillende baantjes waaronder rechtbankverslaggever bij Het Parool waarbij Reve Simon Carmiggelt leerde kennen.

In 1948 trouwde Reve met Hanny Michaelis, dichteres, waarna hij van 1952 tot 1957 in Londen verbleef. Hier volgde hij cursussen in het toneelschrijven en werkte hij enkele maanden als verpleger in het National Hospital for Nervous Diseases. Zijn huwelijk met Hanny Michaelis liep stuk in 1959.

Terug in Nederland ging Reve samenwonen met Wim Schuhmacher ook wel als “Wimie” aangeduid. Later verhuisde Reve in 1964 naar het Friese Greonterp waar hij samenwoonde met Willem Bruno van Albada in zijn werken bekent als “Teigetje”en met Henk van Manen die als 'Woelrat' in de boeken verscheen.

Ook Veenendaal en Weert hebben behoord tot woonplaatsen van Reve totdat hij zich uiteindelijk in 1974 vestigde in het Franse dorp Le Poët-Laval. Hier woonde Reve samen met Joop Schafthuizen ofwel “Matroos Vos” om uiteindelijk in 1993 zijn Nederlandse woning op te geven. In 1991 heeft Reve gedurende tien uur uit zijn boek De Avonden voorgelezen voor de radio, sinds 1997 leidde de schrijver aan de ziekte van Alzheimer om uiteindelijk in 2006 op 82 jarige leeftijd te zwijgen.

Pseudoniemen

Reve heeft in zijn schrijvers carrière onder enkele pseudoniemen geschreven, zo publiceerde hij De Avonden onder de naam Simon van het Reve, die vanaf de derde druk vervangen werd door zijn eigen naam. Gerard Kornelis van het Reve was tot 1973 de naam waaronder de boeken van Reve geschreven werden wat met de tand des tijds vereenvoudigde tot Gerard Reve. Incidenteel gebruikte pseudoniemen waren R.J. Gorré Mooses en Darger Taveherven.

Motieven

Revistische seksfantasieën over jongens die pijn lijden en religie waarbij Maria vaak ten tonele verschijnt, vormen de meest gebruikte thema’s in de werken van Reve. Verder is de zakelijke soms plechtige schrijfstijl kenmerkend voor Reve evenals plat, soms spottend.

Museum en erfenis

Het Amsterdamse Gerard Reve Museum, opgericht door Joop Schafthuizen is gratis toegankelijk en gelegen in de hoofdvestiging van de openbare bibliotheek van Amsterdam. Hier zijn onder andere proefdrukken, foto’s en relikwieën van Reve te zien.

Bibliografie

Hieronder een overzicht van verschenen en niet verschenen werken van Reve.

Terugkeer (1940; poëzie)
De Avonden (1947; roman)
Werther Nieland (1949; novelle)
De ondergang van de familie Boslowits (1950; novelle)
The Acrobat and Other Stories (1956; verhalen)
Moorlandshuis (1960; toneel, nooit gepubliceerd of uitgevoerd)
Tien vrolijke verhalen (1961; verhalen)
Commissaris Fennedy (1962; toneel)
Vier Wintervertellingen (1963; verhalen)
Op weg naar het einde (1963; roman)
Zes Gedichten (1965; poëzie)
Gezicht op Kerstmis en andere geestelijke liederen (1965)
Nader tot U (1966; roman)
Veertien etsen van Frans Lodewijk Pannekoek voor arbeiders verklaard (1967)
A Prison Song in Prose (1968)
Uit de Kunst. Brieven aan Simon Carmiggelt. (1970; brieven)
Vier Pleidooien (1971; toespraken)
De Taal der Liefde (1972; roman)
Onze Vrienden (1972)
Credo (1973)
Lieve Jongens (1973; roman)
Lekker Kerstbrood (1973)
Het Zingend Hart (1973)
Het Lieve Leven (1974; brieven)
Rietsuiker (1974)
Een Circusjongen (1975; roman)
Ik had hem lief (1975; brieven)
Brieven aan kandidaat-katholiek A. (1976; brieven)
Drie toespraken (1976; toespraken)
Oud en Eenzaam (1978; roman)
Een eigen huis (1979; verhalen, gedichten, toespraken)
Scheppend Kunstenaar (1979)
Moeder en Zoon (1980; roman)
Brieven aan Wimie (1980; brieven)
De Vierde Man (1981; roman)
Drie woorden (1981)
Brieven aan Josine M., 1959-1975 (1981; brieven)
Brieven aan Bernard S. (1981; brieven)
Brieven aan Simon C. (1982; brieven)
Zeergeleerde Vrouwe (1982; brieven)
Album Gerard Reve (1983; fotobiografie)
Wolf (1983; roman)
Brieven aan Wim B. (1983; brieven)
Brieven aan Frans P. (1984; brieven)
De stille vriend (1984; novelle)
Schoon schip, 1945-1984 (1984; verhalen, gedichten, artikelen)
Brieven aan geschoolde arbeiders (1985; brieven)
Roomse heisa (1985; essays)
Brieven aan Ludo P., 1962-1980 (1986; brieven)
Klein gebrek geen bezwaar. Een keuze uit zijn brieven. (1986; brieven)
Verzamelde Gedichten (1987; poëzie)
Het geheim van Louis Couperus (1987, rede)
Zelf schrijver worden (1987; toespraken)
Bezorgde Ouders (1988; roman)
Brieven aan mijn lijfarts (1991, brieven)
Ik had hem lief (1992; roman)
Brieven van een aardappeleter (1993, brieven)
Op zoek (1995; novelle)
Zondagmorgen zonder Zorgen (1995, korte stukken en brieven)
Het boek van violet en dood (1996, roman)
Ik bak ze bruiner (1996; sprookjes, met tekeningen van Theo van den Boogaard)
Brieven aan Matroos Vosch, 1975-1992 (1997, brieven)
Thom Hoffman: 23 Brieven aan Frits van Egters over het maken van De avonden. & Gerard * Reve: 7 Brieven aan Thom Hoffman (1997; brieven)
Met niks begonnen. Correspondentie met Willem Nijholt (1997; brieven)
Het hijgend hert (1998; roman)
Gezicht op Kerstmis en andere geestelijke liederen (1998)
Zalig Pasen (2001)
Brieven aan Bram P. (2003, brieven)
Gerard Reve - Geert van Oorschot. Briefwisseling 1951-1987 (2005, brieven)
Moedig Voorwaarts - Brieven aan Bert en Netty de Groot 1974-1997 (2007, brieven)
Verscheur deze brief. Ik vertel veel te veel- Correspondentie met Willem Frederik Hermans * 1948-1987 (2007, brieven)