Spijkerschrift

Het Spijkerschrift of Cuneiform

Voorbeeld van Kleitablet beschreven met spijkerschrift

De term spijkerschrift of spijkervormig schrift, die rond 1700 opdook in de taal als woord geeft een goed beeld van het schrift zelf. Spijkerschrift ziet er uit als combinaties van kleine spijkers of driehoekige spijkerkopjes. De term zelf komt uit het Latijn en betekent in de vorm van een wig/spijker (Lat. cuneus = wig).

Gebruik van het Spijkerschrift 4000 – 1000 v. Chr.

Het Spijkerschrift werd ongeveer 3000 jaar lang in het Nabije Oosten gebruikt als schrift door verschillende volkeren. Het werd gebruikt in een gebied dat zich uitstrekte van de Middellandse zee tot aan de Perzische golf en van Anatolië tot aan Egypte. Belangrijke vindplaatsen van het spijkerschrift liggen in Turkije, Syrië en het huidige Iran en Irak. Het spijkerschrift werd meestal geschreven op kleitabletten. Archeologen vinden deze kleitabletten bij opgravingen. Wanneer de kleitabletten in de oven zijn gebakken is de kans groter dat ze in goede staat gevonden worden. Ook word spijkerschrift teruggevonden op beeldhouwwerken en monumentale gebouwen zoals tempels. Men schreef over de paleisadministratie en later ook verhalen.

Kleitabletten:

Het schrijfmateriaal was meestal klei, in de vorm van een tablet. De schrijver moest het in één keer beschrijven, want klei droogt snel en men kon moeilijk later iets toevoegen of corrigeren. Men schreef van links naar rechts, op de vóór- en achterkant en vaak ook op de randen. Kleitabletten werden gedroogd in de buitenlucht en enkele gebakken in ovens. Bepaalde tabletten werden voorzien van een enveloppe van klei. Hierop zetten de afzenders, contractanten en getuigen hun zegel en gaven ene document rechtskracht.

Spijkerschrift werd ook wel gegraveerd in stenen reliefs, beelden en grafstenen. Als alternatief voor kleitabletten werden ook houten, ivoren panelen gebruikt. In het begin drukte of stempelde men de tekens in de klei. Later gebruikte men een uit riet gesneden pen. Aan het einde van het 1ste Millennium werd minder op klei maar meer op papyrus en leren rollen met inkt geschreven.

Wie schreven er:

Het ingewikkelde schrijfsysteem werd gehanteerd door specialisten: de schrijvers. Het beroep van schrijver ging, zoals toen gebruikelijk, over van vader op zoon. Leerling-schrijvers volgden een vast lesprogramma op school, al betekende dat waarschijnlijk les aan kleine groepjes in particuliere huizen. Naast schrijven leerde men ook de kleitabletten vormen waarop men schreef. Men leerde het schrift onder andere door het kopiëren van bestaande testen en van lange woordenlijsten die men uit het hoofd leerde. Door archeologische opgraving van dit lesmateriaal hebben wij de kans gezien de geschreven talen te ontcijferen.

Talen in Spijkerschrift

Verschillende talen werden met het spijkerschrift geschreven:

• Sumerisch (logogram)
• Akkadisch en de beide daarbij horende dialecten Babylonisch en Assyrisch (syllabisch)
• Hoeritisch (syllabisch)
• Elamitisch (syllabisch)
• Hettitisch (syllabisch)
• Urartees (syllabisch)
• Het spijkerschrift werd als alfabet gebruikt door de taal Ugaritisch en later het Oudperzisch.

Ontcijfering Spijkerschrift

Tijdens de ontcijfering ontdekte men dat de (spijker) tekens zeer uiteenlopende betekenis of waarden hebben. De oudste tekens corresponderen elk met een woord (logogram) of een begrip (ideogram). Daarnaast bleek dat later in de tijd de teken ook gebruikt werden om hun fonetische (klank) waarde, waardoor ze lettergrepen konden weergeven. Nog heel veel later laat men ieder teken corresponderen met een letter en werd het spijkerschrift gebuikt als alfabet. In de loop van de 19de en 20ste eeuw zijn de talen die het spijkerschrift gebruikten ontcijferd.

Meer lezen

Op Leerwiki staan nog meer artikelen die deels ook gaan over dit onderwerp

• Sumerische Taal
• Het oudste schrift

Op Internet:

• Startpagina Oude talen

Ook schrijven op leerwiki? gebruik de volgende link om je in te schrijven: Leerwiki aanmelden