Nieuw Zeeland de moderne geschiedenis

Inleiding

Algemeen

Nadat de Nederlandse Abel Tasman een negatief verslag had gedaan aan de VOC (Verenigde Oost Indische Compagnie) werd Nieuw Zeeland pas na bijna 200 jaar weer bezocht door een Europeaan. Dit was de Britse James Cook, zijn “landing” had tot gevolg dat het land ruim 1½ eeuw onder Brits beheer bleef.

Stappen

Britse kolonisatie

Het zou ruim twee eeuwen (7 oktober 1769) duren voordat een Europeaan voet aan wal zou zetten in Nieuw Zeeland. De Britse kapitein James Cook legde zijn schip de “Endeavour” aan de Oostkust van Nieuw Zeeland. Nicholas Young (een jong bemanningslid) ontdekte het land als eerste, daarom noemde Cook de baai naar deze jongen “Young Nick’s Head”. Het was overigens niet zijn hoofdopdracht om nieuw land te vinden. Cook maakte gebruik van de getekende kaarten van Tasman, maar maakte toch zijn fouten. Hij was ervan overtuigd dat Stewart Island een schiereiland was en dat Banks Peninsula een eiland was.

De ontdekking door Cook bracht een stroom van Britse migranten op gang zo aan het eind van de 18e eeuw. In 1814 vestigde de eerste missionaris zich er en de bijbel werd vertaald in het Maori. Dit was tevens een unicum, want nooit eerder was de Maori taal geschreven. De Fransen hadden ook een oogje op Nieuw Zeeland, toen de anarchie (regeringsloosheid) toenam besloten de Britten in te grijpen. Het was James Busby die de opdracht van zijn regering kreeg, maar zonder wapens en legers kon hij weinig beginnen. Zijn opvolger was Kapitein William Hobson, met de opdracht een verdrag te sluiten met de Maori.

22 Januari 1840 landden de eerste Engelse kolonisten en nog geen 10 dagen (de 30e) later werd in Londen de Britse soevereiniteit uitgeroepen. Hobson werd de eerste gouverneur en Auckland werd de hoofdstad. De eerste gestichte stad door kolonisten was Wellington. Op 6 februari van hetzelfde jaar werd er tussen Maori stamhoofden en Britse vertegenwoordigers het “verdrag van Waitangi” getekend. Het gevolg hiervan was dat Nieuw Zeeland een zelfstandige Britse kolonie werd.

Recente geschiedenis

• 1865; Wellington wordt boven Auckland verkozen tot hoofdstad
• 1889; Het mannenkiesrecht wordt ingevoerd
• 1893; Het vrouwenkiesrecht wordt ingevoerd, als eerste land ter wereld
• 1947; Op 25 november wordt Nieuw Zeeland onafhankelijk volgens het “Statuut van Westminster”
• 1950; Vanaf nu bestaat het parlement uit het “House of Representatieves”, 120 leden die voor 3 jaar verkozen zijn. Van deze 120 zetels zijn er 5 voor Maori.
• 1985; In Auckland wordt het schip de “Rainbow Warrior” van Green Peace door de Fransen tot zinken gebracht
• 1987; Er zijn twee officiële talen in Nieuw Zeeland en één ervan is het Maori
• 1999; De America’s Cup wordt door Nieuw Zeeland gewonnen. Dit is één van de belangrijkste zeilprijzen.
• 2001; De wereldpremière van “The Lord of the Rings” gemaakt door regisseur Peter Jackson, afkomstig uit Nieuw Zeeland.
• 2005; De 3e ambtstermijn van premier Helen Elizabeth Clark start. Zij is lid van de Labour parij.
• 2008; John Key van de Nationale partij heeft de verkiezingen gewonnen en mag zich de nieuwe premier noemen.

Interessant

Nieuw Zeeland heeft nog steeds geen geschreven grondwet. Australië heeft in haar grondwet een plaatsje vrij gehouden om als 7e staat toe te treden.

De Britse koningin Elisabeth is nog steeds het staatshoofd van Nieuw Zeeland. Zij wordt vertegenwoordigd door een algemeen gouverneur. Nieuw Zeeland is namelijk lid van de Commonwealth.

Enkele woorden uit het Maori zijn:

• donatie; -- Koha
• vrouw; -- Wahine
• stamoudste; -- Haere mai
• heuvel; -- Puke
• vlakte; -- Papa