Irena Sendler, een moedige vrouw

Inleiding

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd door de Nazi's van de stad Warchau, Polen, een getto gemaakt, waarin 600.000 Joden woonden, wachtend op wegvoering en vernietiging. Terwijl de Poolse bevolking hen de rug toekeerde, deed Irena Sendler iets, wat haar tot een heldin maakte: zij smokkelde 2500 Joodse kinderen het getto uit en redde hen op die manier van een wisse dood.

Irena's jeugd

Op 15 februari 1910 werd Irena Krzyzanowski in Otwock geboren, ongeveer 15 km ten zuidoosten van Warchau. Zij groeide hier op. Haar vader was een van de eerste Poolse socialisten en hij had een grote invloed op zijn dochter. Zij studeerde Poolse literatuur en was lid van de linkse Unie van Democratische Jeugd. Haar vader was arts en had de zorg over veel Joodse patiënten, van wie er veel in armoede leefden. Haar hart ging naar deze mensen uit.

Sociale Dienst

Als ze volwassen is krijgt ze een hoge functie bij de sociale dienst in Warchau. Onder haar leiding werd er voedsel en financiële steun uitgereikt aan wezen, armen en bejaarden, waaronder veel Joden. Om ervoor te zorgen,dat de Joden bij een inspectie door de nazi's niet uitgehaald werden, waren die ingeschreven onder een fictieve naam of werden ze als ernstig zieke patiënten gerapporteerd. Als in 1940 een groot deel van Warchau omgebouwd wordt tot getto voor de Joden is Irena verbijsterd. Ze meldt het aan de Zegota, de Poolse ondergrondse verzet en vertelt hen van haar plan om Joodse kinderen te redden. Op dat moment stierven er door honger en besmettelijke ziekten al 5000 mensen per maand. Om toegang te krijgen in het getto gebruikt Irena haar positie als leidinggevende van de Sociale Dienst en krijgt een toegangsbewijs van de afdeling, die over de epidemische ziekten gaat. Ze bezocht het getto dagelijks en deelde voedsel, medicijnen en kleding en kreeg op die manier veel contacten met de mensen. Uit solidariteit met de Joden droeg ze een Jodenster.

Joodse kinderen

Om de Joodse kinderen te kunnen redden, moest ze toestemming van de ouders krijgen om de kinderen mee te neme. Hoewel ze hen niet kon bewijzen, dat de kinderen zouden overleven, was ze er wel zeker van, dat de kinderen zouden sterven als in het getto zouden blijven. Om te kunnen slagen in haar missie had Irena hulp van buitenaf. Ze had vrienden bij diverse centra van de Sociale Dienst, die hielpen bij het vervaardigen van valse documenten. Op die manier zijn 2500 kinderen aan een nieuwe identiteit gekomen en werden ze het getto uitgesmokkeld.Op verschillende manieren werden ze het getto uitgehaald: in aardappelzakken, in doodskisten of als salchtoffer van de tyfus. De kinderen werden door anderen naar een opvangadres gebracht: kloosters, weeshuizen of gezinnen. Irena hield de ware identiteit en hun nieuwe identiteit in code bij en begroef haar geheim in glazen potten in de tuin van haar buurman. Op een dag zou ze alles opgraven en de kinderen vertellen wie ze waren.

Gevangen en gemarteld

In oktober 1942 werd Irena gearresteerd en gevangen gezet door de Gestapo.Ze was de enige, die alle namen en adressen wist. Ze is gemarteld, maar heeft stand kunnen houden. De nazi's konden wel haar lichaam breken, (ze brak beide benen) maar niet haar geest. Ze weigerde haar vrienden en de kinderen te verraden en na 3 maanden werd ze ter dood veroordeeld. Terwijl ze op de uitvoering van de doodstraf wacht gaar de Zegota, het verzet, aan het werk en koopt een Duitse soldaat om. Hij vraagt haar voor een extra ondervraging en laat haar ontsnappen. De volgende morgen staat ze op de lijst van geëxecuteerde Polen.

Na de oorlog

Na de oorlog graaft Irena de potten met namen en adressen op en probeert elk kind terug te vinden. De meeste kinderen kan ze terugvinden, maar de meeste ouders zijn in het getto of in de concentratiekampen overleden. De kinderen wisten alleen haar codenaam, Jolanta, maar de meeste vergaten haar nooit. Jaren later krijgt een een onderscheiding voor haar moedige daden. Haar foto komt in de krant en snel werd ze gebeld en geschreven door een groot aantal van de geredde kinderen.

Irena heeft zichzelf nooit een held gevonden, maar vond, dat ze zelfs nog te weinig heeft gedaan voor het Joodse volk. Het spijt me, dat ik niet meer heb kunnen doen, zei ze vaak.

Op 12 mei 2008 is Irena op 98 jarige leeftijd in Warchau overleden.

Tips

Tip1
Tip2