De hutongs van Beijing

Binnen de tweede ringweg van Beijing vind je nog altijd vele 'hutongs'. Deze woonwijken geven de binnenstad van de hoofdstad van China een karakter dat uniek is voor een miljoenenstad als Beijing. De hutongs ontstonden ongeveer 700 jaar geleden in de tijd van de Mongoolse heerschappij over China en ontlenen hun naam aan het Mongoolse woord 'hottog' dat te vertalen is als 'waterplaats' of 'bron'. Alle huizen in een hutong waren namelijk gebouwd in een overzichtelijk rooster en deelden een gemeenschappelijke waterbron. Hoewel er in sommige andere Chinese steden ook volgens het hutong-concept gebouwd zijn zijn ze nog steeds het best te bezichtigen in Beijing.

Verdwijnen

Toch is er lang sprake geweest van een grote afname in het aantal hutongs in de hoofdstad. Door een periode van economische groei en modernisering verdwenen er vanaf 1949 meer en meer wijken, om plaats te maken voor moderne hoogbouw. Aan de ene kant was dit onvermijdelijk, want de kleine huisjes ontberen de basisvoorzieningen die een grote flat wel heeft, aan de andere kant verloor Beijing zo wel een stuk karakteristieke charme.

De laatste jaren hebben de Chinezen meer en meer besef gekregen van de historische waarde van de hutongs. Stedenbouwkundigen krijgen nu niet meer zonder meer een vergunning om alles plat te gooien ten gunste van megalomane projecten en een aantal hutongs genieten zelfs een speciale beschermde status. Ook is er veel moeite gedaan de hutongs te moderniseren en aan te passen aan de moderne levensstandaard. Veel huizen hebben nu water en licht, maar de toiletten zijn meestal nog gemeenschappelijk.

Toeristische attractie

Voor de toeristen spreekt het leven in de smalle straatjes van de hutongs nog steeds tot de verbeelding. Ze vormen daarom een belangrijke toeristische attractie en op veel plaatsen is het mogelijk om je in een riksha rond te laten rijden door de hutong. Vaak is bij zo'n rondrit een bezoek aan een lokale familie in een traditioneel huis met binnenplaatsjes inbegrepen. Zo'n familie woont meestal al tientallen jaren op die plek en de oudere inwoners kunnen met behulp van een tolk veel vertellen over de geschiedenis en de veranderingen die ze hebben meegemaakt. Op andere plekken zijn complete straten opgeknapt en veranderd in winkelgebied voor toeristen. Zo'n bekende straat is de Dazhalan Jie, waar je alle mogelijke kleding, thee en souvenirs kan kopen om daarna te genieten van een voetmassage. Je kan er ook terecht in een café voor een hapje en een drankje en er zijn in de straat ook veel gezellige hostels en hotels te vinden. Toch hoef je maar een zijstraat in te slaan om iets te zien van het leven van de gewone hutongbewoner.

Toekomst hutongs

Dankzij het toerisme en de veranderde houding van de regering is het waarschijnlijk dat de hutongs nog een toekomst hebben in China. Natuurlijk zal er gemoderniseerd moeten worden om te voldoen aan gezondheid- en veiligheidsnormen en het is waarschijnlijk dat er nog steeds veel van de ongeveer 3000 bestaande hutongs plaats zullen moeten maken voor hoogbouw. Toch zal de kern van laagbouw rondom de Verboden Stad vanwege de historische waarde behouden blijven en Beijing als wereldstad een unieke charme geven vergeleken met steden die vol staan met de hoogst mogelijke wolkenkrabbers.