Grieks Leros eiland van vakantie, dans en ziekenzorg

Inleiding

Algemeen

Leros heeft zoals vele Griekse eilanden heel veel te bieden, uitzonderlijk is misschien wel dat hier verscheidene traditionele eilanden zijn en de psychiatrische inrichting voor veel werkgelegenheid zorgt op dit fraaie eiland.

Stappen

Leros

Het 53 km² grootte eiland heeft een kustlijn van ruim 70 km en meer dan 8.000 inwoners. Er zijn meer dan 100 kapelletjes, veel baaien, natuurlijk gevormde havens en mooie zandstranden. Het eiland behoort tot de Dodecanesos en ligt tussen Patmos, Lipsi, Kalymnos en Kos in. Leros wordt volgens de Griekse mythologie gezien als het eiland van de godin Artemis (Diana).

Leros leent zich heel goed voor wandelingen, fietsen, duiken en zwemmen.

Dansen op Leros

Leros heeft verschillende traditionele dansen die variëren in langzaam, snel en veerkrachtig. De Kavos, oftewel de leider van de dans, begint pas te dansen als de stemming (gebracht door de muziek) er goed in zit. Pas wanneer de Kavos de dans heeft ingezet mogen anderen volgen.

• De Isos: Een langzame en vloeiden dans met een lichte rock beweging.
• De Stavrotos: Een dans waarbij de dansers de handen (van hun mede dansers) met gekruiste armen vasthouden.
• De Pasoumaki: Een dans met hetzelfde ritme als de Stavrotos. De dans dankt zijn naam aan de manier van dansen, namelijk op de tenen.
• De Syrtos: Een vergelijkbare dans van de andere eilanden, vergelijkbaar met de veerkrachtige Mpalaristosdans. De Byzantijnen noemden het springen (skirto), omdat het hun onder andere herinnerde aan het plotseling worden verrast.

De psychiatrie

Door een koninklijke beslissing in 1957 ontstond de eerste Psychiatrische Staatsinrichting van Leros. Op verzoek werden patiënten naar deze inrichting gestuurd, dit waren patiënten die omschreven werden als “zwaar geval”, “ongeneesbaar” en “hopeloos geval”. Deze patiënten werden ondergebracht in Lakki in de gebouwen die in opdracht van Mussolini (tijdens de Italiaanse bezetting) werden gebouwd. De plaatselijke bevolking werd, door een speciale regeling, in de gelegenheid gesteld om te kunnen werken in deze inrichting al hadden zij geen opleiding. In enkele jaren tijd waren er meer dan 2.000 geestelijk zieken, meestal patiënten die geen familie meer hadden.

Leros, dat inmiddels voor ¾ economisch afhankelijk is van deze inrichting, heeft inmiddels een andere vorm van “genezen” aangenomen. De patiënten leven in beschermde woongroepen en er zijn zowel dagactiviteiten als rehabilitatieprogramma’s.

Geschiedenis

Archeologen hebben bewezen dat het eiland al bewoond werd in de periode tussen 8000 en 3000 v.Chr. Tot aan het begin van de 14e eeuw werd het eiland bewoond door onder andere:

• Parthen
• Phoeniciërs
• Kretenzers
• Doriërs
• Byzantijnen

In 1314 namen de Johannieter ridders de macht op het eiland over. Zij gaven het kasteel van Lepides, ook wel Paliokastro genoemd, zijn huidige vorm. Zij hadden alle steun en vertrouwen van de plaatselijke bevolking.

Het waren de Turken die de macht in 1523 overnamen van de Johannieter ridders en bleven tot 1912. Toen werd het eiland bezet door Italië die tot 1943 bleven, veel bouwden en veel invloed hebben gehad op de architectuur van het eiland. Al die jaren was Leros een Italiaanse marinebasis.

In 1948 ging Leros deel uitmaken van Griekenland.

Bezienswaardigheden

Platanos, Aghia Marina, Panteli en Vromolithos: Deze plaatsjes zijn met elkaar verbonden nederzetting. Samen vormen zijn de hoofdstad die rond de heuvel gebouwd zijn waarop het Byzantijnse kasteel is neergezet.

*Algemeen:

1. Boven de hoofdstad ligt op de heuvel Pitiki het Byzantijnse kasteel. Het is te bereiken via een trap van 260 treden of via de weg met molens. Het waren de Johannieter ridders die het fort zijn huidige vorm hebben gegeven in de 14e eeuw. In het kasteel is het Pangia Kera klooster ondergebracht. Dit klooster is gesticht in 1300 en is inmiddels een museum waar iconen en een collectie van de Byzantijnen te zien zijn.
2. De herenhuizen Kandioglou en Antonellou zijn een bezoek waard.

*Agia Marina:

1. Het Archeologisch Museum van Agia Marina zijn amfora’s en terracotta maskers te bewonderen. Tevens is er een verhaal te vinden over Julius Ceasar. Deze zou door piraten gevangen zijn genomen en vastgehouden worden op het eiland Farnakoussa (vlak bij Leros). De piraten vroegen een losgeld voor de Romeinse leider, die in de ogen van Julius Ceasar zijn belangrijkheid niet benadrukte. Hij vond de eis veel te laag.
2. Er zijn resten van een vroeg Christelijke basiliek. Hier werden toen al fraaie mozaïeken in aangelegd.
3. De Romeinse burcht “Broutzi”, gebouwd op de restanten van een antieke stad. Deze heeft ooit gelegen aan de monding van Agia Marina.

Parheni: Vlak bij het vliegveld vermoed men dat er ooit een tempel heeft gestaan ter ere van de mythologische godin Artemis. Hier ligt nog heel veel werk voor archeologen, want er is nog veel veldwerk te verrichten.

Zirokambos: Hier ligt, op de top van een heuvel, het oudste kasteel van Leros, namelijk de Paleokastro. De stenen aan de noordzijde zijn vierkant en wegen ongeveer 500 kg per stuk. In het fort is de kerk Panagia gebouwd, daterend uit de 4e eeuw.

Sikea: Vlakbij dit plaatsje staat in de baai van Gourna de kerk van Agios Isidoros. De kerk is gebouwd op een rots in de baai, en vormt daardoor een fraai toeristisch plaatje.

Lakki: Een havenplaatsje met jachthaven in een inham, gebouwd in de Italiaanse Art-Deco stijl uit de periode 1920-1930. Er is een monument geplaatst om een bombardement van 26 september 1943 te herdenken. Toen werd er namelijk een Grieks marineschip door de Duitsers tot zinken gebracht. Het is dus niet vreemd dat in Lakki het Oorlogsmuseum is. De Agios Ioannis Theologos (St. John de Evangelist) heeft mooie mozaïeken die dateren uit de 11e eeuw. Er zijn restanten van de Agios Ionorme, de scheepvaartbasis van de Italianen uit 1912. Liefhebbers van architectuur kunnen hier hun hart ophalen tussen de munitiedepots, tunnels en de vele lege gebouwen.

Overig:

• Alinda, heeft de mooiste boulevard van het eiland. Ook ligt hier de militaire begraafplaats waar een laatste rustplaats is geboden aan 180 Engelse soldaten die in de Tweede Wereldoorlog gesneuveld zijn.
• Stranden als onder andere Panteli, Blefuti, Arindaa, Xerokampos, Vromolothios.
• Taverne’s met terrasjes zijn tot diep in de nacht open. Dineren kan in de restaurantjes en cafeetjes.