Willem van Oranje, hoe werd hij vermoord

Algemeen

Koning Filips II had Willem van Oranje in de ban gedaan en een prijs op zijn hoofd gezet. Tevens omschreef de koning hem als “de pest van de gehele Christelijkheid en de vijand van het menselijk geslacht”. Dat de koning hem goed zat was is overduidelijk. Dat blijkt ook uit het feit dat hij de familie van Willems moordenaar in de adelstand verhief.

Balthasar Gerard

Balthasar wordt geboren in 1557 in Vuilafans als negende kind van Jean Gérard en Barbe d'Emskerque. Zijn ouders zijn streng katholiek en zijn vader was rechter. Op 12 jarige leeftijd vertrekt hij naar de stad Dole en leert het vak van klerk. Deze stad heeft als beschermheer bisschop Granvelle, de grote tegenstander van Willem van Oranje.

Hij is altijd al sterk gekant geweest tegen de prins van Oranje, en na een politiek gesprek waarbij ook de prins ter sprake kwam werd hij zo opgewonden en kwaad dat hij een dolk in de houten deur stak. Deze dolksteek wenste hij toe in het hart van de prins. Hij nam zich voor om na de mislukte aanslag op het leven van de prins in 1582, de taak om hem te vermoorden op zich te nemen.

De moord op Oranje

Mei 1584 neemt Gerard zijn intrek in een herberg in Delft. Hij wint het vertrouwen van de prins en onder de naam François Guyan wordt hij klerk in dienst van de prins. Hij weet op 8 juli 1584 twee radpistolen te kopen waarmee hij twee dagen later de moordaanslag zal plegen.

Op 10 juli 1584 verliet Willem van Oranje rond twee uur in de middag de eetzaal omdat hij een afspraak had met François Guyan. Zodra prins Willem de eetzaal verlaat, schiet Balthasar op de prins en met succes. De prins wordt geraakt in zijn zij en in zijn borst. Balthasar wil vluchten, maar wordt eigenlijk onmiddellijk gepakt.

Het vonnis

Het is overbodig om eerst de schuld van de moord vast te stellen, er waren namelijk genoeg getuigen aanwezig om hem als dader te herkennen en aan te wijzen. Balthasar wordt veroordeeld tot de zwaarste lijfstraf die voorhanden was, namelijk:

  • Zijn rechterhand, de hand waarmee hij schoot, werd met een gloeiende tang afgeknepen. Met de bloederige stomp maakte hij nog een kruisteken.
  • Op diverse plaatsen op zijn lichaam werd zijn vlees met gloeiende tangen tot op het bot afgeknepen.
  • Hij werd levend gevierendeeld, en de vier lichaamsdelen werden tentoongesteld op de Haag-, Oost-, Ketel- en Waterslootsepoort.
  • Zijn hart werd bij leven uit zijn lichaam gesneden
  • Hij werd onthoofd en zijn hoofd op een staak tentoongesteld bij het voormalige huis van de prins.

Reconstructie moord

De moord van Willem van Oranje is tot op heden nog steeds een mysterie. De kogelgaten zitten nog steeds in de muur op de plek waar de prins is vermoord. Ir. Van Spanje, directeur van de DelftTech is voornemens deze moord te reconstrueren.

Sinds september 2008 wordt er forensisch onderzoek gepleegd, waarbij gebruik gemaakt wordt van lasertechnieken om de baan van de kogels te kunnen bepalen. Wel is inmiddels bekend dat de kogelgaten authentiek zijn, en dat de vloer waarschijnlijk lager lag (maar hoe veel?) dan de huidige vloer. Ook de trap is niet authentiek. De onderzoekers hopen onder het huidige pleisterwerk bloedsporen te vinden die na DNA onderzoek moeten uitwijzen of deze daadwerkelijk van de prins zijn.

Er zijn aanvragen verstuurd om de loden kist van de prins te mogen openen. Op deze manier hopen ze DNA materiaal te kunnen vergaren, alsmede de lengte van de prins. Deze is weer bepalend voor de baan van de kogels. Onderzoek heeft in ieder geval uitgewezen dat de moordenaar heel dicht bij de prins moet hebben gestaan. Men vermoedt dat hij waarschijnlijk horizontaal voor zich uit heeft geschoten. Het onderzoek is nog niet afgerond.

Andere artikelen

Zie ook over het leven van Willem van Oranje: