Sloten, de stad met een verhaal

Inleiding

De vestingstad Sloten telt ongeveer 700 inwoners. Daarom mag Sloten aanspraak maken op de eretitel kleinste stad van Nederland. Sloten behoort tot de Friese elf steden en is tot 1984 een zelfstandige gemeente geweest. De stad ligt tussen Lemmer en Balk dichtbij het Slotermeer. Sloten heeft stadsrechten sinds 1426.

Geschiedenis van Sloten

In de 12de eeuw, Friesland kende nog geen dijken, bestond er een waterverbinding tussen de Middelzee en de latere Zuiderzee. Ten zuiden en zuidoosten van Sneek zijn in die tijd meren ontstaan en zuidelijk van het Slotermeer baande het water zich een weg in de lage streek tussen de hoger gelegen landerijen van Doniawerstal en Gaasterland. De waterweg van Sneek naar de Zuiderzee en de hanzesteden aan de IJssel kruiste hier de handelsweg van Bentheim naar Stavoren. Op deze kruising tussen een belangrijke landweg en een waterweg liet de machtige familie Van Harinxma in de 13de eeuw een versterkt onderkomen bouwen. Vanuit deze vesting kon men de hele omgeving beheersen.

Die veiligheid had positieve, maar ook negatieve aantrekkingskracht op mensen. De Harinxma's kregen het in begin van de 15de eeuw stevig aan de stok met de Vetkopers. De Vetkopers was een kloosterorde van de Norbertijnen, die slachtveefokkers zouden zijn geweest.

De Hollandse graaf Johan van Beieren kwam de mensen van Sloten te hulp en de aanval werd afgewend. Ze betaalden een hoge prijs voor zijn hulp; ze moesten Johan van Beieren als heer van Friesland erkennen.

In 1588 proberen de Spaanse troepen van Philips II het kleine, tussen de vestingwallen liggende, opstandige stadje onder controle te krijgen. De stad binnen de vestingwallen is erg goed te verdedigen en dus moeilijk in te nemen. Pier Lupckes uit het naburige dorp Tjerkgaast helpt de Spaanse troepen met een plan om Sloten binnen te vallen. Hij vindt twee schippers uit Grouw, Dotte Sibles en Stomme Jelmer, die bereid zijn om in de nacht van 12 op 13 mei 1588 uit te varen. De lading van hun schip bestaat uit bier. Hierdoor moeten de Spaanse soldaten uit het zicht blijven van de nachtwaker. Met de soldaten verstopt in biertonnen, vaart het schip over het Slotermeer naar het kleine stadje Sloten. Een oplettende stadswacht ontdekt de Spanjaarden aan boord van het bierschip en slaat groot alarm. Er volgt een hevig, bloederig gevecht tussen de moedige Stadschutterij en de vijandige Spanjaarden! Schipper Sibles ontkomt. Pier Lupckes en Stomme Jelmer worden gevangen. Na een proces worden zij veroordeeld. Geen water en brood, geen eenzame opsluiting, nee, ze worden ter plaatse onthoofd. Hun hoofden worden op staken bij de poort tentoongesteld. Zo hoopt men andere indringers en verraders te overtuigen dat hen hetzelfde lot te wachten staat....

Eens in de drie jaar worden tijdens het Historisch Kijkfeest de historische gebeurtenissen van het jaar 1588 nagespeeld. Een toneelstuk vol spanning en hevige gevechten.

Wonen in Sloten

Het autovrije centrum is een beschermd stadsgezicht. Hier staan vooral monumentale koopmanshuizen versierd met prachtige hals- en trapgevels. Aan de rand van Sloten is een klein nieuwbouwwijkje met vrijstaande woningen.

Opleiding in Sloten

Er is een basisschool in Sloten.

Werken in Sloten

Melkfabriek Sprayfo produceert melkpoeders door middel van een sproeidroog-proces.
Aan de rand van Sloten ligt recreatie en watersport camping; De Jerden.
Er zijn verschillende hotels en horeca bedrijven.

Toerisme in Sloten

Sloten is erg klein, je loopt er binnen een kwartier door. De kaden van het idyllische stadje zijn bestraat met bolkeien. De monumentale koopmanshuizen langs de centrumgracht met oude linden herinneren aan de vroegere rijkdom. Bezienswaardig zijn ook;

Het voormalig stadhuis uit 1759, hierin is nu een oudheidkamer gevestigd.
De hervormde kerk uit 1647.
Twee waterpoorten.
- De Lemsterpoort van 1821, hiernaast staat een korenmolen uit 1755. Vanaf de waterpoort heeft men een prachtig uitzicht over de stad.
- De Sneeker- of Woudsendsterpoort uit 1768.
De zuidelijke wallen welke vroeger door de Sloter vrouwen werden gebruikt als bleek. De wind en de zon zorgden dat de was daar goed kon bleken en drogen. Tegenwoordig worden de drooglijnen nog steeds gemeenschappelijk gebruikt.
De kanonnen op de bolwerken.

's Zomers houdt de stadsschutterij iedere vrijdagavond demonstraties bij de molen.

Sloten heeft nog een stadsomroeper.

Tot slot

Sloten wordt ook de ideale stad genoemd. Aankomst in Sloten aan het eind van de eerste dag van de elfstedenwandeling is een verrassing.

Zomer of winter, het oude vestingstadje met zijn voor het grootste deel gave omwalling mag met recht de parel van de Friese Elfsteden worden genoemd.