Harlingen, de belangrijkste havenstad van Friesland

Inleiding

Harlingen is een van de Friese elf steden en de belangrijkste havenstad van Friesland. Harlingen heeft ongeveer 15.000 inwoners en stadsrechten sinds 1234.

Geschiedenis van Harlingen

Rond het jaar 1157 werd Harlingen belangrijk doordat monniken uit een klooster in het dichtbij gelegen Almenum grachten gingen graven om de handelsvaart te verbeteren. Dit heeft ervoor gezorgd dat Harlingen in 1234 stadsrechten kreeg. In het noordwesten van Harlingen lag toen nog de stad Griend. Griend was een stad met grachten, poorten en een hogeschool. Tijdens een noodweer in 1287 verdween Griend geheel in zee. Het is nu een zandplaat in de Waddenzee.

Harlingen, bleef de volgende twee eeuwen in de schaduw van de universiteitsstad Franeker. De welvaart nam toe door de verbinding met de zee. De stad lag vroeger meer naar het westen, de zee sloeg namelijk regelmatig land weg. In 1543 en 1565 breidde men de stad in noordelijke richting uit, waardoor de Noorderhaven een binnenhaven werd, zoals hij nu nog is. In 1579 volgde een uitbreiding in oostelijke richting, doordat veel Vlaamse doopsgezinden naar deze streek kwamen om het roomse zuiden te ontvluchten. De kerk van Almenum kwam hierdoor binnen de stadsmuren te liggen. Doordat de handelsvaart naar de landen om Noord- en Oostzee toenam, werd Harlingen in 1598 in zuidelijke richting uitgebreid. In 1644 kwam de admiraliteit naar Harlingen, waardoor de Zuiderhaven het karakter van marinehaven kreeg. De handelsvaart bleef het belangrijkste voor Harlingen. Veel schippers onderhielden beurtvaarten naar de Waddeneilanden, naar alle hoeken van de provincie Friesland en naar de Zuiderzeehavens, waarvan Amsterdam de belangrijkste was.

Harlingen kende ook veel nijverheid. Er waren scheepswerven, steen- en pottenbakkerijen, zout- en zeepziederijen, kalkovens, bierbrouwerijen en graan- en zaagmolens. In de loop der tijd werd Harlingen als havenstad voorbijgestreefd door Amsterdam en Rotterdam. Harlingen blijft door zijn kustvaart- en vissershaven met veel voorzieningen voor Friesland van groot economisch belang. Het Van Harinxmakanaal speelt hierbij een belangrijke rol. Harlingen was tot 1950 met Leeuwarden verbonden door de Harlinger Trekvaart. Door deze breder en dieper te maken en enkele bochten af te snijden ontstond het in 1951 voltooide Van Harinxmakanaal.

Wonen in Harlingen

Harlingen kent de volgende wijken;

De historische binnenstad, begrensd door Noorder- en Zuiderhaven waar eb en vloed nog altijd heersen. Wonen en werken gaan hier al eeuwen samen. Door intensief monumentenbeheer zijn veel oude panden in goede staat en bieden eigentijds wooncomfort.
Het Oosterpark.
De Schepenwijk.
De Schil, dit zijn hofjes om Schepenwijk.
Het Harlinger Havenkwartier.
Het Noorderkwartier.
Groot Ropens.
De Trebolbuurt, voorheen Achter de Skouburg.
Bynia State.
Het Rooie dorp.
Plan Almenum.
De Spiker.
Plan Ludinga.
Plan Zuid.
De Koningsbuurt.

Er is in Harlingen een grote variatie aan woonmogelijkheden door renovatie, vervanging en nieuwbouw. Er zijn koop- en huurwoningen. Vrijstaande- en twee-onder-een-kapwoningen, flatjes en appartementen met uitzicht over een vaart, singel of haven.

Opleiding in Harlingen

In Harlingen zijn zes basisscholen;

OBS Het Noorderlicht,
OBS 't Wad,
Gereformeerde bassisschool Het Kompas,
de Prins Johan Frisoschool,
RK basisschool St. Michaelschool en
PC basisschool Het Baken.

Er is een school voor middelbaaronderwijs; de Regionale scholengemeenschap Simon Vestdijk, dit is een Openbare school voor VMBO, HAVO, Atheneum en ISK.

en er is de Maritieme Acedemie Harlingen een school voor Rijn- binnen- en kustvaart.

Werken in Harlingen

Harlingen biedt goede mogelijkheden voor ondernemers. De zeehaven is ideaal. Harlingen heeft een goede infrastructuur, zowel over land als over het water. De bedrijfsterreinen zijn niet duur. De werknemers in Harlingen zijn over het algemeen gemotiveerd. Ook door het toerisme en de haven is er werkgelegenheid.

Toerisme in Harlingen

De Friese havenstad Harlingen wordt jaarlijks door zo'n tweehonderduizend mensen bezocht. Vanuit Harlingen vertrekken veerdiensten naar de Waddeneilanden. Harlingen telt ruim vijfhonderd monumenten. Enkele trekpleisters zijn;

De historische binnenstad met de havens.
De Stenen Man; een standbeel op de westerzeedijk.
De Vuurtoren van Harlingen; sinds 1998 niet meer in werking. Tegenwoordig is het een eenkamer hotel. De toren is particulier bezit.
Museum Het Hannemahuis; dit is gevestigd in een pand uit 1744. Het is het gemeentelijk museum en geeft veel informatie over de geschiedenis van Harlingen.
Het Trebol cultureel centrum.
Het Harlinger Aardewerk Museum.
Het Hegewiersterfjild; een natuurgebied bij Harlingen. Het is een oorspronkelijke kwelder welke in de Middeleeuwen is ingepolderd. Er zijn veel weidevogels en aparte planten te zien.
Her Harlinger Strand; er zijn mogelijkheden voor zwemmen, surfen en kanoen. Het strand ligt voor de Westerzeedijk aan de Waddenzee.

Tot slot

Sinds de jaren 80 van de vorige eeuw zijn Harlingen en Jever, een stad in het Duitse Oost-Friesland, partnersteden.