De laatste eigenaar
Nalaten
Politici, maar ook ouders hebben de neiging om ons aan te spreken op ons gedrag met uitspraken als:
We kunnen onze kinderen niet opschepen met onze problemen.
Of:
We moeten onze kinderen een goede wereld nalaten.
Of:
We moeten onze kinderen voorbereiden op de toekomst.
Of:
We hebben deze wereld slechts te leen van de volgende generaties.
Deze laatste gedachtengang kun je echter tot in het extreme doortrekken. Dan moet je stellen dat we deze wereld te leen hebben van het laatste levende wezen op deze planeet, zelfs de generaties die na ons komen. Waarmee je eigenlijk stelt dat het laatste levende wezen op deze planeet de echte eigenaar is van alles wat we nu bezitten, want je kunt alleen iets lenen van de eigenaar volgens onze normen. Waarbij je alleen iets leent als je toestemming hebt van de eigenaar.
Eigenaar
Het is wel vreemd dat we denken in eigendom en eigenaar als het gaat om fysieke zaken. Het begrip eigenaar houdt toch in dat je kunt doen en laten met je spullen wat je wilt. Maar hoeveel zaken zijn er waar we echt mee kunnen doen wat wij willen. De meeste spullen kennen een bepaalde vorm en gebruik en soms kun je er nog iets extra’s mee doen, maar bij twee of drie verschillende handelingen houdt het wel op. Zo kun je met een schroevendraaier niet veel meer dan schroeven vast- of losdraaien. Je kunt er mee steken of roeren. Als de schroevendraaier stevig genoeg is dan kun je er misschien nog mee timmeren, maar je kunt er echt niet op fietsen. Verder is het af te raden om er op te lopen of mee te gaan schaatsen. De spullen die we bezitten kennen dus een beperkte gebruiksmogelijkheid en hoe we ons best ook doen het zullen er niet veel meer worden. Zeker als de spullen groter worden wordt een ander gebruik steeds moeilijker. Zo kun je een huis niet anders gebruiken dan als een middel om jezelf te beschermen tegen de natuur en zelfs dat lukt niet perfect als je ziet hoeveel geleedpotigen we in huis hebben.
Wiens eigendom
Wat dat betreft is een huis een mooi voorbeeld van eigenaarschap. Goed bezien is ieder huis waarvan we zeggen dat het ons eigendom is niet ons eigendom, volgens onze redenering dat alles wat we niet tijdens ons leven opmaken eigendom is van de volgende generatie. We hebben ons huis dus alleen maar te leen. Maar hoeveel mensen vragen vervolgens hun kinderen als ze oud genoeg zijn hoe zij willen dat we ons huis nalaten. Als je kijkt naar ons gedrag vanuit het idee dat we deze wereld te leen hebben van volgende generaties en de laatste eigenaar, dan zijn we de laatste eigenaar eigenlijk aan het bestelen. Want is dat niet hoe het heet als je iets gebruikt zonder toestemming van de eigenaar. Tenminste zo bekijken we het wel als iemand iets zonder ons te vragen pakt waarvan we vinden dat het van ons is. Vanuit onze eigen definities zijn we dus eigenlijk onze kinderen aan het bestelen en in absolute zin de laatste eigenaar.
Onzinnig
Natuurlijk is het onzinnig dat we denken dat we de wereld te leen hebben van volgende generaties en in die zin onze nakomelingen aan het bestelen zijn, omdat we ze nooit om toestemming gevraagd hebben.
Generaties
Ten eerste is het onzinnig omdat er eigenlijk geen generaties bestaan. Er worden iedere dag wereldwijd honderdduizenden kinderen geboren en er gaan honderdduizenden mensen dood. Er is dus een constante aanwas, zonder dat je een duidelijk moment kunt aanwijzen waarop de ene generatie overgaat in de andere. Er is dus ook niet een duidelijk overdrachtsmoment aan te geven, waarop wij de wereld over kunnen geven aan de volgende generatie.
Verantwoordelijkheid
Ten tweede is het onzinnig omdat we daarmee onze eigen verantwoordelijkheid onder de mat schuiven. Hoezo onder de mat? Daarvoor hoef je eigenlijk alleen maar te kijken naar hoe wij mensen tijdens ons leven omgaan met de spullen van anderen. Kijk naar huurders van woningen, ze zijn vaak stukken minder voorzichtig dan eigenaren. Kijk naar leaserijders, hun autos worden veel slechter behandeld, dan hoe auto eigenaren dat doen. Kijk naar hoe bibliotheek boeken en cd’s er uitzien in vergelijking met boeken die een duidelijke eigenaar hebben. Kijk naar onze grappen over buren die gereedschap lenen van hun buren. Zodra iets niet ons eigendom is, lijkt het wel of we het recht hebben om het te behandelen alsof het van niemand is. Terwijl het volgens onze morele uitspraken over onze leensituatie en hoe we alles moeten doen met toekomstige generaties in het achterhoofd dus van de laatste levende eignaar is.
De werkelijkheid
Misschien zegt die uitspraak dat wij de wereld te leen hebben van toekomstige generaties, dus wel meer over onszelf, dan over het feit dat we de wereld goed achter moeten laten. Misschien verklaart het gebruik van deze uitspraak wel precies waarom we er zo’n zooitje van maken. We willen namelijk helemaal niet iets lenen van anderen. We willen zelf de eigenaar zijn. Tegelijkertijd hebben we daar een probleem mee, want als eigenaar ga je anders met je spullen om. Een eigenaar wil zo lang mogelijk plezier hebben van zijn spullen. Een eigenaar ziet zijn spullen als iets waar hij goed voor moeten zorgen. Vandaar dat je ook vaak ziet dat eigenaren hun eigendommen verkopen aan hun nakomelingen en niet nalaten. Je weet tenslotte dat de meeste eigenaren beter voor iets zorgen als ze moeite hebben moeten doen om iets te verkrijgen, dan wanneer iets ze zo maar in de schoot werd geworpen.
Eigenaar zijn
Misschien moeten we deze wereld dan ook niet als iets gaan zien dat we in bruikleen hebben, maar dat van ons is. Maar dat betekent wel dat we anders tegen onszelf aan moeten gaan kijken. We zijn niet langer de slaven van de toekomst, maar de ouders van de toekomst. De toekomst is niet iets dat er is, maar is een gevolg van het feit dat wij iets wel of niet doen. Wij zijn de eigenaren van het heden en de toekomst en het is aan ons om ervoor te zorgen dat onze nakomelingen zich eigenaar voelen over hun tijd op deze aarde. We hebben tenslotte deze aarde niet in bruikleen uit de goedheid van het hart van de laatste eigenaar, maar omdat we er op leven. Misschien wordt het nu eens tijd ons echt als eigenaar te gaan gedragen en niet als huurder, want goed bezien zijn wij de laatste eigenaar van deze wereld en niet onze kinderen.
Extra
Afbeeldingen
Index van koppen
Nalaten Eigenaar Onzinnig De werkelijkheid Extra Afbeeldingen Index van koppen