Leidens ontzet, 3 oktober 2008

Inleiding

Algemeen In de 80 jarige oorlog duurde van 1568 tot 1648. De aanleiding tot deze oorlog was de zwaar katholieke Filips II van Spanje die in onder andere de Nederlanden het protestantisme wilde uitroeien. De protestanten kwamen in 1567 onder leiding van Willem van Oranje in opstand. Veel steden hebben belegeringen moeten doorstaan, zo ook Leiden. Het ontzet van Leiden moet natuurlijk ieder jaar op 3 oktober gevierd worden. 

Grote optocht

Voorgaande jaren liepen de muziekkorpsen nog verspreid binnen de optocht mee. Dit jaar heeft de organisatie gekozen om de muziek voorafgaand aan de optocht in de Streetparade te laten lopen, afgewisseld door de sponsoren. Naast de 12 bedrijven en meer dan 30 Kerstmannen zijn de korpsen die hierin meelopen:

  • Concordia
  • Jong & K&G
  • Con Fuoco
  • The Band of Liberation
  • Franciscus Band Leiden
  • Show Marching Band K&G

Na een gat van ongeveer een half uur begint dan de grote optocht. Deze wordt aangevoerd door de muziekvereniging Amigo, daarna een erewacht te paard welke het vaandel voert van de 3 October Vereeniging. Dan volgt het Lopend Leids Vendel, de officiële garde van de Vereeniging. Daarna koetsen getrokken door prachtige Friese paarden, waarin de burgemeester en de voorzitter van de organisatie met hun partners. Dan volgen de koetsen met daarin de bestuurders van de Koninklijke vereniging voor Volksvermaken te Groningen en de 8 October Vereeniging van het “Alkmaars Ontzet”. Daarna volgen vijf herauten en de gouden koets en nog veel meer ruiters.  

Dan volgt de optocht van de vele spelletjes, waarbij het familiespel Mens erger je niet de eerste is. Een prachtige praalwagen met daarop staande de deksel van het spel, met daarvoor een koor dat een lied over mens erger je niet zingt. Achter de kar lopen de pionnen in rood, groen, geel en blauw te spelen met een grote dobbelsteen. Hierachter loopt het kaartspel, bestaande uit ruim twee meter hoge koningen en koninginnen van de verschillende kaartkleuren. Achter dit kaarspel volgt het ganzenbord, dit was heel vertederend om te zien, een echte ganzenhoeder (met hond) met een hele roedel levende ganzen die luid “gakkend” door de straten gingen, gevolgd door de waterput op wielen. Na de ganzen volgde de praalwagen “Wie is het”, waarbij het spel (al rijdend) met het publiek werd gespeeld. Dan volgen al wandelend de schaakstukken, waarbij alle stukken zeer treffend zijn uitgebeeld in wit en donker bruin. Mikado is het volgende spel, waarbij vele jonge meisjes gekleed in Chinese gewaden ieder een mikadostok meevoeren. Na het mikado volgt de praalwagen van monopoly die weer wordt gevolgd door een wagen met een grote gele toren van Pisa. Rond deze praalwagen rijden Italiaanse scooters en lopen in het Italiaans geklede deelnemers rond die een enorme dobbelsteen meevoeren.

Na het wandelende dominospel, de praalwagen van Rad van Fortuin en die van Cluedo volgt het Nederlandse spel “Stratego”. Een compleet leger komt voorbij wandelen, inclusief de vlag, majoor, kolonel, generaal en kruidjongen. Hiertussen lopen ook enkele Napoleontische muzikanten.      

   Dan volgt nog een praalwagen van het spel Vier op een rij, Scrabble. Voordat de laatste praalwagen met het spel Twister de optocht sluit, is een extra onderdeel ingelast. Er komt ineens “Olympische Spelen” aanrijden. Een aantal personenwagens, met in de laatste open auto vier “gouden” dames van het Olympisch waterpoloteam dat in Peking de grote winnaar was. Herdenking Leidens ontzetTot aan de oprichting van de “3 October Vereeniging” op 13 mei 1886, organiseerde de Leidse bevolking ieder jaar de herdenking van de vlucht van de Spanjaarden. Deze vereniging bestaat nog steeds, en ieder jaar wordt er op 3 oktober flink gefeest waarbij ieder jaar een thema heeft. Was het thema van de optocht in 1886 “Vereeniging met Banieren”, in 2008 was het thema van de optocht “Mens erger je niet”.     Eigenlijk beginnen de festiviteiten op 2 oktober in de middag. Aan het einde van de middag is er de grote Hutspot maaltijd. Op 3 oktober is de jaarlijkse herdenkingsdienst in de Pieterskerk. In de stad zijn vele activiteiten zoals onder andere:

  • Lunapark, op verschillende plaatsen in de stad.
  • Feestelijke warenmarkt (die in 2008 duurde tot 01.00 uur en waartussen ook veel eetstands stonden)
  • Vlootschouw Historische Haven
  • Levend Spookhuis
  • Grote optocht
  • Diverse podia, door de hele binnenstad zijn overal (overdekte) podia te vinden waar bijna de hele dag door muziek wordt gemaakt. Vele bierstands zijn in de nabije omgeving van deze podia te vinden, van de barretjes en drankgelegenheden in de omgeving van een podium.

Geschiedenis van het Leidens ontzet

1e Beleg

Op 31 oktober 1578 ligt de Spaanse Valdez met zijn leger voor de stad Leiden. Er is een nieuwe tactiek in ontwikkeling om een stad in handen te krijgen door de burgerij uit te hongeren. Na een half jaar beleg, 21 maart 1574, vertrekt Valdez.

2e Beleg

Helaas voor Leiden was Valdez terug op 26 mei 1574. De stad had tussen maart en mei vergeten de gebruikte voorraden aan te vullen en iedereen die meer voedsel in huis had dan nodig was, moest dit inleveren. De bevolking begint van de honger te morren tegen het stadsbestuur. In de nacht van 2 op 3 oktober vluchtten de Spanjaarden. De jongen Cornelis Joppenz durft bij Lammerschans te kijken of de Spanjaarden echt weg zijn. Hij vindt geen Spanjaard, maar wel een pot met wortelen, pastinaken, uien en vlees. Dit is in Nederland inmiddels bekend als “hutspot”.