Wat zijn Runen

Wat zijn runen?

Runen zijn tekens die een beetje op spijkerschrift gelijken. Runen zijn de oude schrifttekens van de Noormannen en de Vikingen. Naar alle waarschijnlijkheid gebruikten de bewoners van Scandinavië deze tekens als eersten, van de vijfde tot de veertiende eeuw. Door overlevering is de kennis ervan tot bij de Etrusken en de Germanen geraakt. Dankzij deze overlevering van de Germanen gaat onze vroegste feitelijke kennis van het runenschrift terug naar +/- 300 na Christus.

Nog een interessant weetje over de runen is dat ze, omwille van hun Germaanse oorsprong, werden gebruikt door de Nazi's. Een voorbeeld hiervan zijn de bliksemschicht-S-en van de SS. Ook bij neo-nazi's zijn runen populair.

Het zijn hoekige en raarogende tekens die voornamelijk bestaan uit rechte strepen en kleinere streepjes die duidelijk sporen nalaten op het harde materiaal - metaal, steen of hout - waar zij gewoonlijk in werden geritst (vakjargon voor runen kerven).

Wat betekent run?

Naar de oorsprong van het woord run tast men nog in het duister. Het woord ru zou afkomstig kunnen zijn van de Indo-Europese wortel ru , die iets geheims of mysterieus betekent. In Noord-Europa wordt het woord run in vele talen gebruikt en de betekenis houdt vaak verband met mysterie, fluisteren en geheimhouden. Achter elke rune schuilt een mythisch verhaal en in oorsprong een relatie met een Noorse god. Om dus iets van runen te begrijpen, ken je best iets van de Noorse en de Germaanse mythologie. Een goede site die je hiervoor kan raadplegen is: [www.histoportal.net LinktekstExterne link]

Waarom vormen runen geen alfabet?

De term Alfabet of abecedarium is hier geen correct woord omdat het teruggaat naar het alfabet van de Grieken, Romeinen, Gaelic en de Hebreeuwen. De eerste tekens alpha en beta werden hiervoor gebruikt. De eerste tekens van de Runen waren F, U, Th, A, R en K en vandaar dat hun zogezegde 'alfabet' Futhark heette. Dit Futhark telde oorspronkelijk 24 tekens. De opmerking moet wel gemaakt worden dat het Latijnse alfabet mogelijkerwijze een van de inspiratiebronnen geweest is...

Nadat het runenschrift uit het Deense kerngebied zijn weg naar noordelijkere streken gevonden had en langzamerhand uitsluitend voor inscripties op stenen werd gebruikt, onderging het in West-Noorwegen en Zuid-Zweden een ingrijpende verandering. Omstreeks 800 na Christus zijn in het noorden in plaats van 24 nog enkele tekens in onbruik geraakt zodat er nog maar 16 tekens overbleven. Deze 16-runenreeks heette de jonge Futhark.

Behalve deze runenschriften zijn er nog vele andere runenschriften in gebruik geweest. Een fictief voorbeeld van runen: J.R.R. Tolkien ontwierp voor zijn fantasy-boeken over Midden-aarde, waaronder 'In de ban van de ring', een eigen runenschrift vaak aangeduid als Tolkienrunen.

Hoe kan men runen lezen?

Runen zijn meer dan een reeks tekens alleen. Ieder schriftteken staat voor een klank met een betekenis. Iedere rune is een eigen woord en een begrip waar een wereld van betekenissen achter schuilgaat. Samen vormen zij een representatie van het leven waarbij ze een stukje van onszelf laten zien. Het is de combinatie tussen de tekens, de werkelijkheid en de interpretatie van de schrijver dat leidt tot de betekenisgeving van het eigen verhaal. Runen kunnen ons helpen bij het begrijpen van de dingen die we meemaken en de gevoelens die hieruit voortkomen. Deze begrippen zijn op iedere maatschappij van toepassing en zijn onafhankelijk van de tijd waarin geleefd wordt.

Runen kunnen van alle kanten gelezen worden: van links naar rechts, van rechts naar links, van onder naar boven en van boven naar onder. Dit maakte het voor de archeologen en runologen heel lastig om de runen te ontcijferen.

Runen werden gebruikt in verschillende talen. Voor zover de wetenschap heeft kunnen achterhalen zijn er runen in Gothisch, Germaans, Engels, Noors, IJslands, Litouwes, Russisch, Deens, Zweeds en Hebreeuws maar ook in Friesland werd het gebruikt.

Het huidige gebruik van runen in onze samenleving

Runen worden nu 'geraadpleegd' als ware het Tarotkaarten. Je kunt ze zelf maken en er mee aan zelfonderzoek doen of je kunt mensen op internet vinden die runen voor jou kunnen lezen. Als je even op internet surft, vind je meteen paranormaal begaafden die voor je runen willen lezen.