Het Cyrillische alfabet
Inleiding
Het Cyrillische alfabet is een alfabet dat in 6 Slavische talen gebruikt wordt: Bulgaars, Macedonisch, Oekraïens, Russisch, Servisch en Wit-Russisch.
Het Cyrillische alfabet vindt zijn oorsprong in Macedonië en de vormen van de letters zijn gebaseerd op het Griekse alfabet.
Gedrukt Cyrillisch alfabet
Het Russische alfabet, gedrukt:
Geschreven Cyrillisch alfabet
Het Servische alfabet in geschreven vorm:
Verschillen
De verschillende talen met cyrillisch alfabet maken alle gebruik van hun eigen variant van dit alfabet. In het Bulgaars ontbreken bijvoorbeeld de letters ë, ы, en э ten opzichte van het Russische alfabet; het Oekraïens, Wit-Russisch, Servisch en Macedonisch gebruiken letters die het Russische alfabet niet kent. Daarnaast kan de klankwaarde van verschillende tekens ook soms per taal verschillen.
Lettervormen
Voor de meeste letters is er geen verschil tussen hoofdletters en kleine letters (behalve de grootte). Iemand die het Latijnse schrift gewend is, kan bij een cyrillische tekst dan ook de indruk hebben dat deze in hoofdletters (of kleinkapitalen) gedrukt is.
In handschrift zijn er meer verschillen, en dat geldt ook voor de cursieve drukletters (die van het handschrift zijn afgeleid). Zo zijn de niet-cursieve т en de м eigenlijk niet anders dan in het Latijnse schrift, maar wordt een handgeschreven т (т) door een Westerse lezer gemakkelijk met een м (м) verward. Andere afwijkende letters zijn д (д), г (г) и (и).[6] In handschrift kan д д ook op een handgeschreven Nederlandse g lijken (met de krul naar onder in plaats van boven)
Is het Cyrillische alfabet moeilijk te leren?
Het antwoord op deze vraag is heel simpel: NEE. Uiteraard is het voor een Nederlander niet al te gemakkelijk om een Slavische taal te leren vanwege de grote verschillen in woorden, klanken, grammatica etc. maar vanwege het andere alfabet wordt het vaak als onmogelijk bestempeld om een Slavische taal vloeiend te leren verstaan, spreken, schrijven en lezen. Uiteraard zal er enige moeite gedaan moeten worden om even snel in het Cyrillische alfabet te leren lezen als in het Latijnse alfabet, maar het leren van het Cyrillische alfabet is slechts in een paar uurtjes te doen. Ja je leest het goed, een paar uurtjes. Dit komt omdat veel Cyrillische leters op exact dezelfde manier geschreven worden als in het Latijnse alfabet, zoals bijvoorbeeld: A, E, K, M, O en de T. Daarnaast lijken veel Cyrillische letters op de Latijnse variant, zoals bijvoorbeeld: B, D en F. Er zijn ook Cyrillische letters die in het Latijnse alfabet iets anders betekenen. De Latijnse B is een V in het Cyrillisch, de Latijnse N is een I in het Cyrillisch, de Latijnse H is een N in het Cyrillisch, de Latijnse P is een R in het Cyrillisch en de Latijnse X is een H in het Cyrillisch. Maar ook andersom, want bijvoorbeeld de Cyrillische Y is een U in het Latijnse alfabet. Nu weet je al bijna het halve Cyrillische alfabet! Er zijn uiteraard ook enkele andere klanken in het Cyrillische alfabet, die letters hebben die u waarschijnlijk niet eerder heeft gezien. Dit geldt bijvoorbeeld voor de klanken: yo, ts, zh, ch, sh, shch, lj, nj. Niet alle klanken komen voor in iedere taal. In het Servisch bijvoorbeeld hebben de LJ en de NJ allebei een aparte letter, maar in veel andere landen worden de L en de J, en de N en de J apart geschreven.
Veel succes!