De Werkkostenregeling, het loonbegrip

Algemeen

De fiscale regels rondom vergoedingen en verstrekkingen gaan van 1 januari 2011 ingrijpend veranderen. Dat betekent weer werk voor de administrateurs, adviseurs en fiscalisten. Vanaf deze datum wordt namelijk bij toepassing van de werkkostenregeling alles wat de werkgever in het kader van de dienstbetrekking vergoedt of verstrekt, in eerste instantie tot het loon gerekend.

Om duidelijk te maken wat onder de huidige regeling, aangevuld met de nieuwe werkkostenregeling onder “loon” wordt verstaan, wordt in dit artikel ingegaan op het “loonbegrip”.

Wat is het loonbegrip

De omschrijving van loon overeenkomstig de Wet op de loonbelasting is: “alles wat een werknemer ontvangt op grond van zijn dienstbetrekking”.

Om tot deze vaststelling te komen, dus behoort een bepaalde beloning tot het salaris, zijn er een aantal punten waar rekening mee gehouden moet worden. Deze punten zijn:

Er hoeft niet direct sprake te zijn van een “recht” op loon. Een vrijwillig gegeven gratificatie wordt ook als loon gezien.
Het is niet van belang of voor het loon gewerkt is, ook loon over de niet gewerkte (verzuimde) uren worden meegeteld.
Hoe de vergoeding wordt uitbetaald is niet van belang. Zowel uitbetalingen in geld of beloning in natura worden beiden als loon gerekend.
Wie het loon uitbetaald is ook niet van belang.

Het woord loon en wat daar onder valt (het loonbegrip) is dus heel ruim. Kort gezegd is “loon” alles wat een werknemer van zijn werkgever (dus uit dienstbetrekking) ontvangt.

Verschijningsvormen van loon

Binnen de Nederlandse wetgeving kent men twee soorten loon:

Loon in geld
Loon niet in geld

Loon in geld:

Onder deze term wordt gerekend alles dat door een werkgever aan een werknemer, in geld, wordt uitgekeerd. Hieronder verstaat men onder andere:

Salaris (uitbetalingen op basis van een netto loonafspraak), zoals provisie, premie, gevarengeld, overwerk, tantième, gratificatie.
Uitkeringen als ZW, WW en de WAO/WIA. Deze worden door de werkgever aan de werknemer doorbetaald.
Fooien en ander loon gegeven door anderen dan de werkgever.

Loon niet in geld:

Deze vorm van “loon” kent twee mogelijkheden:

Loon in natura. Hieronder vallen onder andere een auto van de zaak en geschenken.
Aanspraken. Hieronder valt het recht om na een afgesproken periode of bepaalde periode een of meer uitkeringen of verstrekkingen te ontvangen. Hieronder valt onder andere het recht op pensioen, wat wordt gezien als een afdwingbaar recht op een of meer periodieke uitkeringen. Op het moment van uitbetalen (die in de toekomst liggen) wordt de uitkering wel belast.

Waardering van loon in natura

Loon in natura wordt alleen als zodanig gezien wanneer het een voordeel voor de werknemer uit de dienstbetrekking vormt. Is dit wel het geval, dan is dit “loon” belast voor de loonheffingen.

Met ingang van 1 januari 2011 worden de regels over het waarderen van loon in natura gewijzigd. Dat wil zeggen dat de besparingswaarde vervalt. Laatstgenoemde mochten in de huidige regeling gebruikt worden als bepalingswaarde in plaats van de vaak hogere economische waarde.

In de nieuwe regeling zal de waarde in het economische verkeer blijven bestaan onder de werkkostenregeling. De ondernemer moet uitgaan van de factuurwaarde voor het loon in natura.

Uitzonderingen op het loonbegrip

Nederland zou Nederland niet zijn als er ook hier geen uitzonderingen zouden zijn. Bij het loonbegrip in de werkkostenregeling zijn onder andere deze uitzonderingen:

Onder loon wordt niet gerekend “ als iets niet uit de dienstbetrekking wordt genoten”, zoals een verjaardagscadeau van collega’s, een bloemetje of fruitmandje bij ziekte.
Ook vergoedingen voor intermediaire kosten worden niet tot het loon gerekend. Hieronder vallen bijvoorbeeld ook de bloemen die gekocht zijn voor een collega en waarvan de kosten worden voorgeschoten. Deze kosten worden vergoedt en vallen niet onder loon. Ze moesten namelijk in opdracht van de werkgever (en dus ook voor zijn rekening) worden uitgevoerd. Deze kosten worden gezien als zaken die betrekking hebben op “aanschaf of onderhoud van zaken die tot het vermogen van de werkgever horen en om kosten die specifiek samenhangen met de bedrijfsvoering”. Ook bijvoorbeeld kosten die worden vergoed voor het wassen van de auto van de zaak horen niet onder loon.
Overlijdensuitkeringen of uitkeringen inzake een dienstjubileum (bijvoorbeeld een maximum maandloon bij een 25- of 40 jarig jubileum)

Gerichte vrijstellingen

Gelukkig is er bij de werkkostenregeling ook een nieuwe term terug te vinden, namelijk de gerichte vrijstelling. Hierbij wordt bedoelt op kleine of omvangrijke vergoedingen en verstrekkingen waarbij het zakelijk karakter een nadrukkelijke rol speelt, waarbij dezelfde voorwaarden gelden als die bij de vrije vergoedingen en verstrekkingen. Er zal dan ook een vaste vergoeding worden uitgekeerd, het is namelijk niet het doel van de werkkostenregeling om opeens alles ook echt te gaan belasten.

Onder gerichte vrijstellingen vallen onder andere:

Vervoervergoeding: kosten van abonnementen en losse kaarten voor het Openbaar Vervoer; met eigen vervoer een vergoeding van maximaal Euro 0,19 per zakelijke km.
Vergoedingen van cursussen, congressen en seminars. Deze moeten echter wel van belang zijn voor de functie van de deelnemende werknemer.