Beleggen in Steepeners
Inleiding
De rente op spaarrekeningen is laag. Zeker in 2009 en 2010 is deze rente tot een historisch dieptepunt gezakt. Een rente van 1,5% tot 2% op een internetspaarrekening is geen uitzondering. Het valt dan ook niet mee op een redelijk rendement op je spaargeld te behalen zonder al te veel risico te nemen. Aandelen, opties en overige beleggingsinstrumenten kunnen veelal een hoog rendement opleveren, maar de risico’s op koersdalingen zijn navenant. Ook het rendement op reguliere (staats)obligaties is niet al te hoog. Wellicht bieden de zogenaamde steepener obligaties een geschikte aanvulling op uw beleggingsportefeuille.
Steepener obligaties
Wat zijn Steepeners?
Een Steepener is een obligatie met specifieke kenmerken. Een gewone obligatie heeft veelal een vast rentepercentage en een vaste looptijd. Erg inzichtelijk en je kunt redelijk inschatten waar je aan toe bent. Bij een Steepener is dat anders. De looptijd staat niet altijd van te voren vast en de rente op deze obligatie varieert over het algemeen per jaar. De looptijd bij een Steepener is zeer lang of zelfs helemaal niet bekend. In dit laatste geval is een Steepener (voor wat betreft de looptijd) te vergelijken met een Perpetuele obligatie (zie voor meer hierover het artikel: Perpetuals ). Daarnaast kunnen de obligaties veelal ook nog eens tussentijds worden afgelost door de uitgevende instelling. De rente wordt in de meeste gevallen per jaar vastgesteld. Vaak staat het percentage in de eerste jaren na uitgifte wel vast, maar wordt daarna overgegaan op een variabel percentage. Dit percentage wordt bepaald door het verschil tussen de kortlopende rente en de langlopende rente op het jaarlijkse peilmoment. Dit verschil wordt veelal vermenigvuldigd met een factor (bijvoorbeeld 4x) om tot het nieuwe jaarpercentage voor de Steepener te komen. Zie bij het kopje ‘Voorbeelden van Steepeners’ voor een uitwerking van een Steepener van de Deutsche Postbank. In de meeste gevallen is er ook een minimum en een maximum percentage vastgesteld. Het werkelijke percentage zal altijd binnen deze grenzen blijven.
Voordeel van een Steepener
Risico’s van een Steepener
Natuurlijk gaan er achter het mogelijke hogere rendement ook enkele risico’s schuil. Want zoals bij elk beleggingsinstrument geldt: hoe hoger het rendement, hoe hoger het risico. Ook bij Steepener obligaties zijn er een aantal zaken waar rekening mee moet worden gehouden (naast het ‘gewone’ crediteurenrisico zoals dat ook bij gewone obligaties geldt).
1) Steepeners zijn vaak achtergestelde obligaties. Dat betekent dat in geval van een faillissement van de uitgevende instelling, de houder van een Steepener ergens achterin de rij staat van belanghebbenden die nog iets van hun geld terugkrijgen
2) De jaarlijkse rente uitkeringen kunnen worden opgeschort. Indien hier aanleiding voor is kan een uitgevende instelling beslissen om geen rente uit te keren. In de praktijk zal dit echt niet snel gebeuren, aangezien dit een enorme vertrouwensbreuk met alle beleggers zal opleveren. Deze maatregel zal dan ook alleen in een uiterste noodsituatie worden toegepast, maar de mogelijkheid bestaat wel.
3) Grote schommeling in rendement. Als het verschil tussen de korte rente en de lange rente afneemt, dan zal de rente op de Steepener lager zijn. Hierdoor daalt het jaarlijkse rendement. Maar ook de koers van de Steepener zelf kan dalen. En zeker als de looptijd zeer lang (of onbeperkt) is, dan kan het koerseffect op rentewijzigingen groot zijn. De koers van de Steepener kan natuurlijk ook flink stijgen zodra de korte en de lange rente weer meer uit elkaar gaan lopen.
Voorbeelden van Steepeners
Hier een voorbeeld van twee Steepener obligaties die verhandelbaar zijn op de Nederlandse beurs.
Fondsnaam/ code: Deutsche Postbank Perp. II 2004, Isincode DE000A0DHUM0 Koers in september 2010: 71 Euro Jaarlijkse rente: 4 * (10yr – 2yr CMS) met min. 3,75% en max. 10%; Rente op dit moment (sept 2010): 6,9% Typering: Non-cumulative trust preferred securities; perpetual, callable vanaf 23/12/09
Fondsnaam/ code: Nederlandse Waterschapbank 05-35, Isincode XS0225342970
Koers in september 2010: 90 Euro
Jaarlijkse rente: 4 * (10yr – 2yr CMS) met min. 1,5% en max. 9%
Rente op dit moment (sept 2010): 5,5%
Typering: Callable vanaf 15/8/15, aflossing op 15/8/35
De Steepener van de Deutsche Postbank heeft een aanzienlijk hoger rendement. Dat komt enerzijds doordat het crediteurenrisico hoger is. De Nederlandse Waterschapsbank (NWB) valt uiteindelijk onder de overheid en heeft daardoor een beperkt faillissementsrisico. Daarnaast is het zo dat de rente van de Steepener van de NWB herzien is in augustus. Op dat moment was het verschil tussen de korte en lange rente kleiner dan in december 2009 (de peildatum van de Deutsche Postbank Steepener). In december zal ook de rente van deze obligatie weer worden aangepast. Het ziet er naar uit dat deze lager zal uitvallen dan de in 2010 geldende 6,9%.
Conclusie
Een Steepener obligatie kan een goede aanvulling zijn op een beleggingsportefeuille. Het rendement is veelal aanzienlijk hoger dan bij gewone obligaties. Gezien de vaak zeer lange looptijd van de Steepeners is het koersrisico relatief groot. En ook het jaarlijks uitgekeerde rentebedrag kan fluctueren. Houdt hier goed rekening mee en schaf alleen Steepeners aan als je goed van de voordelen en nadelen doordrongen bent. Met name als er behoefte is aan een beleggingsinstrument dat jaarlijks rente uitkeert en waarbij het ingelegde vermogen niet op korte termijn nodig is, kan de Steepener een geschikt instrument zijn.