Ambitie is hetzelfde als motivatie

Wat is het eigenlijk

Voor de meeste mensen betekent ambitie niets meer dan de motivatie om iets specifieks te bereiken. Hoewel voor een klein groepje mensen betekent ambitie specifiek het bereiken van een bepaalde positie binnen de hiërarchie van een groep of organisatie. Maar voor de meeste mensen is ambitie eigenlijk hetzelfde als motivatie, maar dan iets sterker. Want we zijn allemaal gemotiveerd, maar bij ambitie hebben we het gevoel dat de motivatie sterker is èn gerichter. Ambitie betekent dat we ons door niets laten afleiden bij wat we willen bereiken.

Ambitie en motivatie

Als het gaat om ambitie dan vinden de meeste mensen dat eigenlijk een vies woord. Ze hebben het liever over motivatie. Ook al is ambitie eigenlijk een ander woord voor gemotiveerd zijn. Iemand die ambitieus is, is tenslotte alleen maar gemotiveerd om iets te realiseren. Zo kan iemand de ambitie hebben om te overleven. Maar dan gebruiken we liever het woord gemotiveerd.

Toch is ambitie als een bijzondere vorm van motivatie te zien omdat mensen het vaak in een andere context gebruiken dan motivatie.

Zo gebruiken we motivatie bijvoorbeeld in de context met afvallen.

• Ik ben gemotiveerd om af te vallen. Want ik wil van de zomer in mijn bikini van vorig jaar passen.

Dat het beter zou zijn om gemotiveerd te zijn om af te vallen, omdat een lager gewicht gezonder is en minder lichamelijke klachten geeft, dat vinden mensen niet belangrijk.

Maar niemand zal in dit voorbeeld zeggen dat ze de ambitie hebben om af te vallen.

• Mijn ambitie is om dit jaar in mijn bikini van vorig jaar te passen, dus ben ik gemotiveerd om af te vallen.

Terwijl we ambitie bijvoorbeeld wel zouden gebruiken in de combinatie met afvallen als we model willen worden. Dan zouden we bijvoorbeeld zeggen:

• Ik moet afvallen want ik heb de ambitie om lingeriemodel te worden.

Terwijl je in dit voorbeeld ook motivatie zou kunnen gebruiken:

• Ik ben gemotiveerd om af te vallen want ik heb de ambitie om lingeriemodel te worden.

Maar zo’n zin vinden we dan weer iets te overdreven. We noemen het bijna een pleonasme met motiveren en ambitie in dezelfde zin.

Ambitie of motivatie

Maar deze twee voorbeelden maken wel duidelijk dat we ambitie, ook al is het hetzelfde als motivatie, net anders gebruiken.

Ambitie is vaak gericht op doelen die verder weg liggen.

• • Ik heb de ambitie om directeur van mijn eigen bedrijf te worden.

Als iemand dan zou zeggen:

• • Ik ben gemotiveerd om directeur van mijn eigen bedrijf te worden.

Dan vinden we dat vreemd klinken als we weten dat iemand net begonnen is als verkoper. Want we verwachten bij het gebruik van het woord ambitie, dat iemand het heeft over iets wat over een jaar of vijf of later bereikt moet zijn. Terwijl we bij het woord motivatie aan volgende week denken of morgen.

Een beetje vies

Toch vinden we ambitie een beetje vies klinken, je zou zelfs kunnen zeggen verwaand. Hoe kun je tenslotte weten waar je over vijf jaar wilt zijn, als je nu nog niet eens weet of je morgen wel uit je bed wilt komen.

Vandaar dat we in Nederland ambitie een beetje vies vinden klinken en ook liever niet als ambitieus overkomen. Want ambitieus of gedreven of streberig is iets wat in Nederland wel mag, maar dan wel achter gesloten deuren en binnen de selecte kring van je intiemste vrienden.

Ambitie is gewoon net als motivatie

Ambitie heeft dus in Nederland een negatieve connotatie, ook al is het niets anders dan motivatie gericht op een verder weg liggend doel. Zoals de ambitie hebben om ooit nog eens een wereldreis te maken.

Maar het vreemde is dat ambitie heel normaal is voor alle mensen. Zo hebben veel mensen op een bepaald moment de ambitie om een eigen huis en vrouw en kinderen te hebben. Verder hebben de meeste mensen de ambitie om een eigen fiets, auto en bankrekening te bezitten. Dat vinden we allemaal normaal. Maar iemand die zegt de ambitie te hebben om astronaut te worden, die moet die ambitie maar uiten als hij vier is en de vraag voorgelegd:

• Wat wil je later worden?

Dan mag je het ambitieuze antwoord geven:

• Ik wil astronaut worden.

Hoewel de meeste mensen dan liever horen dat je hetzelfde wilt worden als pappa of mamma. Maar als je vier bent dan mag je ambitieus zijn, dan wordt het zelfs wat vreemd gevonden als je geen dromen hebt over je toekomst. Maar zeg je op je vijfendertigste dat je directeur wilt worden van het bedrijf waar je net bent komen werken, dan word je met scheve ogen aangekeken alsof je een streberige ambitieuze viezerik bent uit op het stelen van de omzet van het bedrijf.

Ambitie is dus heel gewoon, maar na een bepaalde leeftijd moet je geleerd hebben dat het een geheime persoonlijke wens is, die je voor jezelf houdt.

Ambitie waarom

Het hebben van ambitie is dus heel gewoon. Dat we het collectief afdoen als iets ongewoons, maakt ambitie en ambitieus zijn niet abnormaal. Ambitie is tenslotte gewoon motivatie voor een doel in de toekomst. Zoals een auteur op LeerWiki de ambitie kan hebben om duizend artikelen te produceren.

Maar waarom is ambitie gewoon. Ambitie is gewoon omdat we het allemaal hebben, het enige verschil is dat we allemaal onze eigen persoonlijke ambities hebben. Sommige ambities liggen wat dichtbij, zoals morgen gezellig aan het werk met de collega’s. Andere ambities liggen iets verder weg of zijn wat vager. Een voorbeeld is de ambitie van onze demissionair minister-president Rutte die wil dat Nederland op verschillende vlakken tot de wereldtop gaat behoren.

Onszelf motiveren

Ambitie en motivatie zijn dus hetzelfde, ze hebben namelijk beide het doel onszelf te motiveren. Motivatie doet dat op de korte termijn. Want als we het idee hadden dat het morgen niet leuk wordt op het werk met de collega’s, wat voor reden hebben we dan om uit bed te komen. Ambitie doet het op de lange termijn. Als we onszelf niet uitdagen met een uitzonderlijke ambitie, dan is het wel goed zoals het nu is en gaan we morgen niet proberen om het beter te doen dan vandaag.

Het waarom achter ambitie en motivatie is dus de verwoording van onze ideeën en verwachtingen over de toekomst, met als doel onszelf te motiveren. Of dat nu lovenswaardige en vooruitstrevende doelen zijn of kleine dagelijkse wensjes maakt eigenlijk niet uit. Wat dat betreft lijken ambitie en motivatie gewoon op honger, dorst of angst, gevoelens bedoelt om ons te motiveren iets te eten, te drinken of te vluchten.

Conclusie

Hoewel ambitie voor veel Nederlanders een vies begrip is, is het niet veel anders dan motivatie. Het grote verschil tussen ambitie en motivatie is eigenlijk hoe ver het doel van de ambitie of de motivatie in de toekomst ligt. Verder is een motivatie vaak wat dichter bij huis en persoonlijker, terwijl een ambitie wat hoogdravender en algemener is. Vreemd dat er dan van ons verwacht wordt dat we onze ambities geheim houden.

Ambitie en motivatie zijn dan ook eigenlijk gewoon verschillende begrippen voor hetzelfde gedrag, namelijk onszelf motiveren om iets te doen met ons leven. Dus is het helemaal niet slecht om ambitieus te zijn, zolang je maar niet ambitieus bent over de ruggen van anderen heen.

Afbeeldingen