Anderen begrijpen
Begrip
Stephen Covey zei het al in zijn beschrijving van de zeven eigenschappen van succesvolle mensen: Eerst begrijpen voordat je begrepen wilt worden. Maar dat is meteen ook één van onze problemen als het gaat om anderen. Eigenlijk hebben we helemaal geen behoefte aan het begrijpen van anderen, als ze ons maar begrijpen. Toch kent ook begrijpen wel een paar probleempjes. Want soms proberen we anderen alleen maar te begrijpen, zodat we ze vervolgens kunnen manipuleren om ons doel te realiseren. Begrijpen van anderen als middel, waarbij ook de ander niet meer wordt dan een middel.
⬇ Index
Onbegrijpelijk
Als je naar begrijpen kijkt, dan kennen we eigenlijk twee vormen. De ene vorm is begrijpen om te gebruiken. Ik wil bijvoorbeeld begrijpen hoe een auto werkt, zodat ik kan auto rijden. De andere vorm is begrijpen om de ander te erkennen. Dat gebeurt bijvoorbeeld als ik probeer te begrijpen waarom iemand een bepaalde keuze maakt. Een mooi voorbeeld is de bekende keuze voor werk of milieu. Vooral politici kiezen het liefst voor het creëren van werk in plaats van het milieu. Werk is tenslotte iets wat direct zichtbaar is, terwijl het milieu iets is wat vaak pas vele jaren later zijn effecten toont. Dat directe effect van werk creëren leidt vervolgens weer tot directe winst bij de volgende verkiezingen. Terwijl de winst van een schoon milieu pas zichtbaar wordt over tien of twintig jaar. Maar daarmee is de keuze voor werk begrijpelijk, ook als dat vervuilend werk is, maar is het niet duidelijk waarom ze tegen het milieu kiezen. Want in die keuze tegen het milieu zit iets onbegrijpelijks, zeker als het gaat om vervuilend werk. Het lijkt namelijk op het kiezen voor het eten van vergif, omdat je er eerst een goed gevoel van krijgt, terwijl je weet dat je vijf dagen later dood gaat. In zekere zin is het de keuze voor:
“Na ons de zondvloed!”
Dat is dan ook wat het onbegrijpelijk maakt. Hoe kun je ervoor kiezen om nu een dagje gelukkig te zijn, als je al van tevoren kunt zien dat je als een gevolg van je keuze straks tien jaar ongelukkig moet zijn. Het wordt nog onbegrijpelijker als je voortdurend roept dat je vindt dat de toekomst niet belast moet worden door de keuzes uit het heden. Maar vervolgens wel voor iets kiest waarvan je weet dat het negatieve gevolgen heeft voor de toekomst. Hoewel het natuurlijk onmogelijk is om een keuze te maken die geen gevolgen heeft voor de toekomst, dat is tenslotte de reden waarom je kiest. Niet voor niets het spreekwoord:
“Wie zijn billen brand, moet op de blaren zitten.”
Het wordt allemaal nog onbegrijpelijker als blijkt dat de mensen die de keuzes moeten maken, goed opgeleid zijn en goed geïnformeerd en toch keuzes maken die vooral op de korte termijn voordeel opleveren. Alsof het niet erg is om op die blaren te moeten zitten.
⬇ Index
Begrijpen
Maar begrijpen is dan ook niet makkelijk. Ten eerste omdat we eigenlijk anderen waar we niet bevriend mee zijn niet willen begrijpen. Onder andere omdat we geleerd hebben dat we anderen die niet zijn zoals hoort niet hoeven te begrijpen. Ten tweede omdat we allang ontdekt hebben dat als we anderen begrijpen, we ze niet meer kunnen behandelen als vreemden of zelfs vijanden. Het is nu eenmaal veel moeilijker om iemand die je begrijpt te veroordelen voor wat hij doet, dan iemand waarvan je alleen maar het gedrag ziet. Ten derde omdat het gewoon tijd kost om anderen te begrijpen, tijd die je niet meer kunt besteden aan je eigen plezier.
Begrijpen geeft echter wel een hoop plezier. Als je anderen begrijpt dan is het leven leuker. Kijk alleen al naar het feit dat we plezier beleven aan het feit dat we onze vrienden begrijpen. Dat heeft ook tijd gekost. Daarnaast is anderen begrijpen eigenlijk niet zo heel moeilijk. Het kost alleen wel wat oefening als je normale manier van anderen leren begrijpen bestaat uit samen dingen doen. Zeker als dat samen dingen doen eigenlijk neerkomt op ontdekken of de ander net zo denkt als jijzelf. Waarna je besluit dat je vrienden kunt zijn, omdat je de ander begrijpt, omdat hij net zo is als jijzelf.
⬇ Index
Anderen begrijpen
Hoe doe je dat dan anderen begrijpen? Het begint eigenlijk met het stellen van vragen. Daarbij moet je voorkomen dat je je vragen formuleert met waarom , omdat de meeste Nederlanders dat zien als een aantijging. Het is dan beter om te vragen:
“Hoe komt het dat je zo denkt?”
of:
“Welke reden heb je om die keuze te maken?”
Anderen begrijpen vraagt dus om het stellen van vragen, maar vooral vraagt het om interesse in de ander. De interesse om de ander te willen leren begrijpen. Iets wat tegenwoordig in onze materialistische maatschappij eigenlijk als ongewenst gezien wordt, behalve als er geld mee te verdienen is. Niet voor niets zien we een toename van het aantal banen in de diensten sector waarbij het vooral gaat om het begrijpen van anderen. Zie het grote aantal coaches, psychotherapeuten, marketeers en trainers. Een verantwoordelijkheid die vroeger vooral voorbehouden was aan vrienden, priesters en dominees.
⬇ Index
Conclusie
In onze maatschappij is anderen begrijpen vooral belangrijk om er geld mee te kunnen verdienen. De ander begrijpen omdat je daarmee laat zien dat je hem of haar belangrijk vindt, wat Stephen Covey bedoelde met zijn uitspraak:
“Probeer eerst te begrijpen, voordat je begerepen wilt worden.”
Dat is iets wat we in onze maatschappij steeds meer uit het oog verliezen. Terwijl het enige dat we nodig hebben om anderen te begrijpen tijd, interesse in de ander en vragen zijn.
⬇ Index
Extra
Afbeeldingen
Begrijpen door Susan Barrett Price
Index van koppen
Begrip
Onbegrijpelijk
Begrijpen
Anderen begrijpen
Conclusie
Extra
Afbeeldingen
Index van koppen