Wat is de zin van praten

Als je niet naar elkaar wilt luisteren

Praten

De moderne mens vindt dat de ultieme oplossing voor problemen praten is. Als je een probleem hebt met je buren nodig ze dan uit op de koffie en ga een gesprek aan waarin je je standpunt duidelijk maakt. Maakt je collega je het leven zuur, ga dan met hem praten, misschien samen met je baas of iemand van personeelszaken. Vertoont je kind vreemd en gevaarlijk gedrag, ga eens met hem samen zitten en ga een goed gesprek aan. Maar is praten wel de oplossing in al die gevallen waarvan we vinden dat we het probleem met praten moeten oplossen. In sommige gevallen wel, maar er zijn ook gevallen waarin praten niet de oplossing is.

⬇ Index

Praten

Veel problemen in de huidige maatschappij zijn met praten op te lossen. Zo zijn luidruchtige buren vaak zich niet bewust van het feit dat hun gedrag overlast bezorgt. Dus een gesprekje kan er vaak toe leiden dat de buren zich bewust worden van het feit dat ze overlast bezorgen. Sommige collega’s vinden hun gevoel van hun de ultieme vorm van humor. Dan is een gesprek vaak voldoende om duidelijk te maken dat ieder mens zijn eigen gevoel voor humor heeft en dat sommige grappen gewoon niet leuk zijn. Zo is het niet leuk om grappen te maken over iemands omvang als hij door een ziek er niets aan kan doen. Er zijn nu eenmaal kinderen die gevaar leuk vinden, het is spannend en zorgt voor waardering van je vriendjes. Een goed gesprek kan ze dan het inzicht geven dat ze hun ouders angst aanjagen met hun gedrag, waardoor ze wat minder gevaarlijke trucen gaan uithalen.

Maar wat bij al deze gesprekken duidelijk wordt, is dat de ene partij zich niet bewust is van de ervaring van de andere partij. Daarnaast bestaat bij alle partijen de wens om elkaar tegemoet te komen. Je zou ook kunnen zeggen dat de overlast verzorgende partij bereid is om te luisteren naar de partij die komt klagen, dus de klagende partij serieus wil nemen. Daarnaast neemt de klagende partij aan dat de overlast bezorger het niet opzettelijk doet, zich niet bewust is van de overlast die hij bezorgt en openstaat voor een verandering in gedrag. Anders heeft het natuurlijk ook geen zin om te gaan praten.

⬇ Index

Luisteren

Een belangrijk punt bij praten is dan ook naar elkaar willen luisteren. Dat betekent meer dan wachten tot de ander is uitgesproken, zodat jij je verhaal kunt doen. Luisteren betekent horen wat de ander wil zeggen. Dus als iemand zegt dat hij het vervelend vindt dat de ander lawaai maakt, dan moet je eigenlijk horen dat de ander zegt dat hij afschuwelijke hoofdpijn krijgt. Als iemand zegt dat hij de grap niet leuk vindt, dan moet je eigenlijk horen dat hij zich beledigd en gediscrimineerd voelt. Als iemand zegt het niet leuk te vinden dat je gevaarlijk doet, dan moet je eigenlijk horen dat hij doodsangsten uit staat en bang is je voor altijd te verliezen. Vervolgens moet je dan niet reageren met een het is allemaal niet zo erg reactie om de ander gerust te stellen. Maar je reactie moet laten zien dat je gehoord hebt wat de ander zegt. Dat kan of zijn dat je belooft geen lawaai meer te maken of gevaarlijke stunts uit te halen. Of het kan betekenen dat je uitlegt waarom het niet gevaarlijk is wat je doet of dat je begrijpt dat het niet leuk is om gediscrimineerd te worden en je beledigd te voelen.

Maar wat misschien nog wel veel belangrijker is, bij praten over iets wat je overlast bezorgt, is naar jezelf luisteren. Het is dus niet voldoende om aan te geven dat iemand je overlast bezorgt, je moet ook kunnen aangeven wat die overlast voor gevolgen heeft voor jou als persoon. Want anders wordt je klacht niet veel meer dan een aanklacht, die gevoed door je emoties een uiting wordt van je woede en frustratie over het feit dat de ander je niet respecteert.

⬇ Index

Gevolgen van niet luisteren

Het is bij praten vooral belangrijk om te luisteren. Niet om te horen of de ander klaar is met zijn verhaal zodat jij jouw verhaal kunt doen, maar om te begrijpen wat de ander wil zeggen. Dat betekent dat je niet alleen naar de ander luistert, maar ook naar jezelf. Je moet je bewust zijn van wat het gedrag van de ander, dat het uitgangspunt is voor het gesprek, bij je oproept. Je moet je ook bewust zijn van wat je eigenllijk wilt. Maar bovenal moet je je bewust zijn van het feit dat de ander ook maar een mens is. Dus hij wil ook met respect behandeld worden net zoals jijzelf.

Gesloten

Toch gaat het vaak bij dat luisteren fout. We luisteren meer om onze mening te geven en te horen of de ander klaar is met praten, dan om te horen wat de ander zegt. Het gevolg is echter dat de ander zich niet gehoord voelt en het gevoel krijgt dat er gepraat wordt om het praten, niet om tot elkaar te komen. Wat weer leidt tot wantrouwen in iedere mogelijke uitkomst. Of nog erger tot wantrouwen in de gesprekspartner tijdens het gesprek, waardoor iedere uitspraak van de gesprekspartner gewantrouwd wordt. Met als ernstigste gevolg dat toekomstige gesprekken die een oplossing moeten brengen beginnen vanuit wantrouwen. Waardoor er niet geluisterd wordt naar wat er gezegd wordt, maar dat men alles wat de ander zegt negatief uitlegt, bedoeld om niets te hoeven veranderen of doen. Terwijl men zelf vooral probeert om de andere partij in een kwaad daglicht te stellen, of de eigen positie extra sterk verdedigt. Met alsgevolg een mislukt gesprek en een nog negatiever beeld van de andere partij. Waardoor het steeds moeilijker wordt om tot een oplossing te komen door met elkaar te praten. Maar ook een steeds intensere afkeer van de andere partij, wat er zelfs toe kan leiden dat men de andere partij op allerlei manieren probeert tegen te werken of te benadelen. Bijvoorbeeld door op de meest onmogelijke tijden lawaai te maken. Of door echt iedere keer dat je de ander ziet juist discriminerende grappen te maken. Of door steeds gevaarlijkere stunts uit te voeren.

⬇ Index

Conclusie

Praten om tot een oplossing voor een probleem te komen is niet voldoende. Beide partijen moeten ook willen luisteren naar elkaar. Waarbij luisteren meer is dan horen dat de ander klaar is met praten. Je moet ook willen horen wat de ander bedoelt met wat hij zegt en dat op een positieve manier willen uitleggen. Want de gevolgen van niet luisteren naar elkaar is een toenemende afkeer van elkaar en de wens om de ander op iedere manier die mogelijk is tegen te werken en terug te pakken. Wat er zelfs toe kan leiden dat de politie of de rechter er aan te pas moet komen. Maar er uiteindelijk geen oplossing komt voor het probleem. Het enige waar je zeker van kunt zijn als er tijdens een gesprek niet geluisterd wordt, is dat er twee partijen zijn, die geen van beide hun zin krijgen, ook niet als de politie of rechter er aan te pas moet komen.