Zit oorzaak slapeloosheid tussen onze oren

Inleiding

Naar schatting kampt maar liefst één op drie landgenoten met ernstige slaapproblemen, en dit legertje slecht slapers neemt nog dagelijks toe. Hoeveel slaap hebben we écht nodig, en is slecht slapen een typisch vrouwenprobleem? Wat zijn de gevolgen van chronische slapeloosheid, en wat kunnen we er zélf aan doen om toch voldoende nachtrust te vinden?

Acht uren slapen?

Dat iedereen van ons acht uren slaap nodig heeft, is een oude volkswijsheid die geen enkele grond van waarheid bevat. Een uitgebreid slaaponderzoek wees uit dat onze slaapbehoeften verschillen van persoon tot persoon. De duur van onze nachtrust, varieert van vier tot elf uur. Zo heeft tien procent van onze landgenoten genoeg aan zo'n zeven uur slaap per nacht. Vijftien procent van de Nederlanders hebben dan weer twee uur langer slaap nodig, om daags nadien weer fit en uitgerust te ontwaken.

Verschillende factoren

Onze slaapbehoeften hangen van verschillende factoren af. Leeftijd is er één van. Kinderen hebben méér slaap nodig, en bejaarden kunnen het met minder stellen. Onze behoefte aan slaap neemt inderdaad af, naarmate we ouder worden. Ook geografische factoren kunnen onze slaapbehoeften beïnvloeden. Zo werd tijdens een grootschalig slaaponderzoek aangetoond, dat men minder lang slaapt aan zee, en iets langer in de bergen.

Slaapkwaliteit

Té lang in bed blijven liggen, resulteert uiteindelijk in een oppervlakkige slaap. Door onze tijd in bed te beperken, kunnen we dus zélf onze slaapkwaliteit verhogen. Men gaat daarom bij voorkeur niet té vroeg naar bed. We gaan inderdaad best naar bed op het moment dat we ons slaperig voelen, in plaats van de klok daar over te laten beslissen.

Belangrijke gewichtstoename

Zowel de duur, als de kwaliteit van onze slaap, heeft uiteindelijk een belangrijke invloed op ons algemeen welzijn en onze gezondheid. Onderzoek wees hierbij uit dat chronische slapeloosheid oorzaak is van ernstig gewichtstoename, hoe verrassend dit ook moge klinken. Als gevolg van onze slaapproblemen, geraakt immers niet alleen onze hormonenhuishouding, maar ook onze stofwisseling ernstig verstoord. Slapeloosheid heeft immers een ernstige invloed op twee eetlustbepalende stoffen, nl. ghreline en leptine. Een tekort aan slaap, brengt het noodzakelijke evenwicht tussen beide hormonen ernstig in de war.

Oorzaken slaapproblemen

Slapeloosheid wordt door wetenschappers niet als een ziekte beschouwd. Volgens hen is het een symptoom zoals bijvoorbeeld koorts, waarmee ons lichaam duidelijk wil maken dat er iets fout loopt. Inderdaad, van ziekten zoals diabetes, astma, allerlei ademhalingsproblemen, hartritmestoornissen en reumatische aandoeningen, werd aangetoond dat ze slapeloosheid veroorzaken. In vele gevallen is dit ook het gevolg van een psychisch probleem, zoals een depressie. Sommige geneesmiddelen, zoals anti-depressiva, geneesmiddelen tegen hooikoorts en hoge bloeddruk en opwekkende dranken als alcohol en koffie, kunnen eveneens aan de basis liggen van een ernstige slaapstoornis.

Ernstige gevolgen

Mensen die met slaapproblemen kampen, zorgen voor onveilige situatie's, zowel voor zichzelf als voor hun omgeving. Zo is slapeloosheid één van de belangrijkste oorzaken van ongevallen op het werk. Inderdaad, ruim de helft van alle arbeidsongevallen is het gevolg van slecht slapen. Door een gebrek aan slaap, reageren we veel trager, luisteren en begrijpen we slechter, werkt ons geheugen trager, maken we uiteraard meer fouten en is ons zicht veel minder.

Belangrijke hersenafwijkingen

Eén van de voornaamste oorzaken van (chronische) slapeloosheid, is ongetwijfeld stress. Maar waarom is de ene wél gevoelig voor stress en de andere niet? Nu heeft het Nederlands Instituut voor Neurowetenschappen, in samenwerking met het VU Medisch Centrum in Amsterdam, de structuur van het brein van slechtslapers nauwkeurig gemeten met Magnetische Resonantie Imaging (MRI). Tijdens dit onderzoek werden belangrijke afwijkingen gevonden in het brein van de patiënten met slaapproblemen.

Minder grijze hersenstof

Deze afwijkingen bevinden zich hoofdzakelijk in de hersenschors. Slechte slapers beschikken over minder "grijze hersenstof" in hun hersenschors boven de oogkas, aan de voorkant van hun hersenen. Deze grijze stof is een dicht netwerk van hersencellen, in de gewelfde buitenste laag van onze hersenen. Dat hersengebied is belangrijk voor het beoordelen van emotionele waarden en is tevens van belang bij het nemen van beslissingen en het oplossen van allerlei problemen. Hoe ernstiger het slaapprobleem, hoe minder grijze stof men ontdekte. Volgens deze deskundigen zou dit probleem wel eens aangeboren kunnen zijn.

Ook hersenen moeten rusten

Een ander deel waar minder grijze stof in de hersen werd aangetroffen, bevindt zich achteraan de hersenschors, in een zone dat vooral actief is als onze hersenen in rust zijn. Wetenschappers gaan ervan uit dat de hersenen van slechtslapers zich minder goed kunnen afsluiten van de buitenwereld, nodig om in slaap te geraken. Deskundigen zien de resultaten van dit recente onderzoek als een doorbraak in de ontwikkeling van nieuwe behandelingsmethoden van slapeloosheid.

Tips om beter te slapen

Ga steeds op hetzelfde tijdstip slapen, en sta op hetzelfde uur op. Dat helpt ons een vast slaapritme te ontwikkelen en verhoogt onze slaapkwaliteit.

Onze activiteiten overdag beïnvloeden sterk onze nachtrust. Zorg daarom voor een goede afwisseling tussen inspanning en ontspanning. Doe daarom geen emotionele-of fysieke inspanningen voor het slapen gaan.

Probeer integendeel een rustgevende meditatie voor slapen gaan, dat bevordert het inslapen.

Zorg voor een rustige slaapkamer én een aangename slaapomgeving.

Zowel honger, als een volle maag kunnen ons belemmeren bij het inslapen.

Drink 's avonds zo weinig mogelijke opwekkende dranken zoals alcohol, koffie, bruisende frisdanken en beperk het gebruik van tabak.

Drink bij voorkeur kruidenthee voor het slapen gaan zoals munt-, citroenmelisse-, en kamillethee.

Zorg voor een goede matras. Een aangepaste matras kan wonderen doen.

Lees jezelf in slaap.

Zorg dat het niet té warm is op de slaapkamer, achttien graden is uitstekend.

Zorg voor een aangepaste verlichting.

Wees voorzichtig met het gebruik van slaapmiddelen. Deze zorgen er wel voor dat we sneller inslapen, maar ze verstoren onze slaapcyclus. Vele slaapmiddelen zorgen ook voor gewenning en bezorgen ons 's morgens geen "uitgeslapen" gevoel.

Lees alles over gezondheid op http://LeefGezonder.blogspot.com