Fabeltjes rond saunabezoek

Saunabezoek is helemal ingeburgerd. In het algemeen wordt aan saunabezoek allerlei goede kwaliteiten toegedicht. Echt veel wetenschappelijk onderzoek naar gezondheid en saunabezoek werd tot nu toe nog niet uitgevoerd. Reden te meer om vast te stellen dat vele bijzondere waarheden in twijfel mogen getrokken worden.

Goed voor spier- en gewrichtspijn?

• Reuma en artritis: onderzoek heeft aangetoond dat bij deze patiënten saunabezoek op korte termijn dikwijls een positief effect (in de zin van minder pijn, minder stijfheid, betere beweeglijkheid) heeft. Dit effect is meer uitgesproken bij mannen dan bij vrouwen. Maar hetzelfde onderzoek toonde ook aan dat de pijn 12 uur later bij meer dan de helft van de patiënten erger was dan voordien. Saunabezoek wordt in elke geval afgeraden bij reumatoïde artritis tijdens een acute opstoot.

• Bechterew: in combinatie met aangepaste oefentherapie kan saunabezoek een gunstig effect (op pijn, beweeglijkheid, duur ochtendstijfheid) bij patiënten met deze ziekte.

• Jicht: er is geen enkel bewijs voor een positieve invloed van sauna op jichtklachten. Integendeel: sauna zou eerder kunnen leiden tot verergering van de klachten.

• Sauna heeft geen betekenisvolle invloed op spierstijfheid en -pijn ten gevolge van fysieke inspanning.

• Er bestaat geen bewijs voor een sneller herstel van spierletsels door sauna. Besluit: waarschijnlijk is sauna een zinvolle aanvulling bij andere pijnbehandelingen maar het is nog onduidelijk voor welke types van pijn.

Gunstig voor de ademhaling?

• Sauna leidt tot een lichte maar zeer tijdelijke verbetering van de longfunctie, met o.m. een verhoging van de vitale capaciteit (=het maximale volume lucht dat bij een volledige in- of uitademing door de mond gaat).

• Saunagebruik is veilig voor COPD-patiënten en mensen met chronische bronchitis. Er zou een lichte verbetering van de longfunctie optreden maar deze is zeer kortstondig.

• Hetzelfde geldt voor astma-patiënten: er zijn geen aanwijzingen dat saunagebruik schadelijk is voor astmapatiënten maar er zijn evenmin bewijzen dat het een gunstig effect zou hebben.

• Saunagebruik wordt afgeraden tijdens acute luchtwegen-infecties.

Goed voor ons immuunsysteem?

Over de effecten van sauna op het immuunsysteem is nauwelijks onderzoek verricht. Volgende twee beweringen zijn dus niet bewezen:

1. blootstelling aan hitte activeert en versterkt het immuunsysteem door een verhoogde produktie van witte bloedcellen en antilichamen.
2. preventie van verkoudheid: wie regelmatig naar de sauna gaat heeft nauwelijks nog last van verkoudheid en is beter bestand tegen temperatuurschommelingen en zelfs griep.

Sauna vermagert?

► Een saunabeurt verbrandt ongeveer 300 kilocalorieën, hetgeen vergelijkbaar is met ongeveer een half uur wandelen. Als je na de sauna minder weegt dan gaat het alleen om waterverlies dat tijdens de eerste uren na de sauna volledig gecompenseerd wordt. Het gemiddelde vochtverlies tijdens een saunabeurt schommelt rond 0,5 liter.

► De verwijzing naar de energie die verbruikt wordt om te zweten, is misleidend. Ook in rust verbruikt ons lichaam energie voor de hartwerking, ademhaling, urineproductie enz... De hoeveelheid is afhankelijk van geslacht, leeftijd en gewicht. Dit energieverbruik in rust van een man van 75 kg bedraagt tussen 18 en 30 jaar bijvoorbeeld 1.825 kcal/dag. Bij zeer geringe activiteit (lezen, TV kijken, muziek beluisteren, de lift nemen...) loopt het energieverbruik reeds op tot 2.375 kcal per dag.

► Een energieverbruik van 600 kcal/uur moet ook gerelativeerd worden: om 1 kg vet te verbanden, is 7000 Kcal energie nodig... 600 kcal komt ongeveer overeen met de energie van 100g chocolade.

► Als er door de sauna al vet verbrand wordt dan is dat alleszins zeer beperkt.

Goed voor de huid?

Over de preciese effecten van sauna op de gezonde huid bestaat nauwelijks onderzoek. Waarschijnlijk heeft het een (licht) uitdrogend en reinigend effect.

• Psoriaris: het enige gepubliceerde onderzoek wijst uit dat sauna bij 9 op 10 psoriasispatiënten geen enkel effect heeft, en bij 1 op 10 leidt tot een verergering van de symptomen.
• Rosacea (‘couperose’): sauna verergert de symptomen.
• Eczeem: sauna verergert de symptomen.
• Sauna wordt alleszins afgeraden voor mensen met chronische netelkoorts (urticaria).
• Acne: geen onderzoek bekend
• Cellulitis: geen onderzoek bekend
• Veroudering: geen onderzoek bekend.

Conclusie: volgende beweringen zijn dus met een dikke korrel zout te nemen: snellere vernieuwing van de huid, zachtere en gladdere huid krijgen, vertraging van de huidveroudering, verminderde cellulitis, strakkere huid!

Verwijdering van gifstoffen uit het lichaam?

Er bestaat geen enkel bewijs voor een zuiverend effect van saunabezoek! Dat door het zweten tot 30% van de giftige afvalstoffen worden verwijderd, is dus niet bewezen.

Goed voor de spijsvertering?

Voor deze bewering bestaat geen enkel bewijs in de wetenschappelijke literatuur. Er bestaat wel enige aanwijzing dat regelmatig saunagebruik mogelijk de eetlust stimuleert. Dat saunabezoek een regelmatige darmwerking bevordert, is dus twijfelachtig te noemen.

Invloed op de vruchtbaarheid?

Onderzoek wijst effectief op een verminderde beweeglijkheid van spermacellen tijdens en onmiddellijk na een saunabezoek maar dit is een zeer tijdelijk fenomeen. Er is geen enkel bewijs voor een negatieve invloed op de vruchtbaarheid.

Goed voor spataderen/aambeien?

• Beginnende spataderen vormen geen belemmering voor een saunabezoek. Probeer wel uw benen omhoog te leggen.
• Bij dermate last dat de dokter bijvoorbeeld verbiedt om in de zon te gaan zitten met de benen dan is naar de sauna gaan beter af te raden.
• Datzelfde geldt voor aambeien (ook een vorm van spataderen).

Zwangerschap

• Vaak wordt saunabezoek afgeraden aan zwangere vrouwen, vooral tijdens de eerste 14 weken van de zwangerschap. In deze periode is de gevoeligheid van de zich ontwikkelende vrucht voor invloeden van buitenaf het sterkst. Hoge temperaturen zouden meer risico geven op een miskraam en op cardiale of neurologische afwijkingen (zoals open rug) bij de foetus.
• Deze bewering is echter gebaseerd op beperkt experimenteel onderzoek bij dieren. Recent hebben verschillende epidemiologische en klinische onderzoeken bij mensen geen verhoogd risico op miskraam of aangeboren misvormingen kunnen aantonen. Bij een normale zwangerschap blijkt sauna geen enkele negatieve invloed te hebben op moeder of kind, en bestaat er dus geen enkele reden om sauna af te raden voor zwangere vrouwen.
• Op het einde van de zwangerschap (de laatste 4 à 6 weken) is enige voorzichtigheid bij het nemen van een dompel- of dubbelbad aan te raden omdat er al enige ontsluiting kan zijn en de kans op infectie zou kunnen toenemen.

Kinderen

De temperatuurregeling van kinderen staat nog niet volledig op punt. Bovendien hebben zij in verhouding meer huidoppervlakte dan lichaamsmassa in vergelijking met volwassenen.

• Voor hele jongere kinderen (- 2 jaar) wordt sauna meestal afgeraden. Er zijn nochtans studies uit Finland (waar 95% van de kinderen jonger dan 2 jaar wekelijks een sauna nemen) die geen problemen zien op voorwaarde dat de temperatuur niet te hoog is (minder dan 70°C) en de tijdsduur kort (max. 3-5 minuten per sessie).
• Vanaf 4-5 jaar is er alleszins geen probleem. Het kind moet wel altijd vergezeld zijn van een volwassene.
• Ouderen Wie gewoon is om regelmatig naar een sauna te gaan, hoeft deze gewoonte niet stop te zetten na 60 jaar. Een eerste saunabezoek boven de leeftijd van 60 jaar wordt eerder afgeraden. Spreek er met de huisarts over.

Links

Mag een suikerpatiënt naar de sauna?

Wat gebeurt er met je lichaam tijdens een saunabezoek?

Mag een hartpatiënt naar de sauna?

Weetjes en tips over een infrarood sauna!

Voor wie best GEEN saunabezoek?