Infrarood sauna: wondermiddel
Infrarood sauna
Volgens de reclame en de verkopers is een infrarood sauna het neusje van de zalm maar klopt dit wel? Een ding is zeker: bij een infrarood sauna is het type straling in de cabine van het grootste belang! Maar zorgt de ideale infrarode straling voor de afgeroepen gezondheidseffecten die worden toebedeeld aan het naar de sauna gaan?
Infrarood versus klassieke sauna
Infrarood lampen
De basis van de infrarood sauna is dat de straling diep in de huid doordringt en de lichtenergie wordt omgezet in warmte. Het omgekeerde geldt dus ook: als de straling slechts zeer oppervlakkig doordringt in de huid, is er geen bewijs van enig direct effect op cellen, spieren of organen.
Helpt infrarood om te vermageren?
Afvallen
- Lichaamsvet begint vloeibaar te worden rond 43°C en kan dan via het zweet het lichaam verlaten. In de infrarood sauna kan het vetverlies oplopen met een factor 2 tot 3. Dit zou neerkomen op een energieverbruik van 600 Kcal per uur (in sommige reclameboodschappen heeft men het zelfs over 600 tot 900 Kcal per half uur).
- Er bestaat geen enkel bewijs dat een verblijf in de infrarood sauna vet doet wegsmelten. Het gewichtsverlies na een sauna (klassiek of infrarood) is grotendeels toe te schrijven aan verlies aan vocht. Sterker nog: dit vochtberlies moet na het saunabezoek zo snel mogelijk weer worden aangevuld door veel te drinken.
Cellulitis bestrijding?
- Cellulitis zou een gevolg zijn van de onderhuidse ophoping van vet, water en afvalstoffen. Door regelmatig gebruik te maken van de infrarood sauna zouden deze vetoverschotten smelten en via het zweet afgevoerd worden.
- Zie punt 1 hierboven: er is geen enkel bewijs dat een verblijf in de infrarood-sauna vet doet wegsmelten!
Verbeterde immuniteit?
Over de effecten van sauna op het immuunsysteem is nauwelijks onderzoek verricht. Dat chronische infecties te maken zouden hebben met een te lage lichaamstemperatuur is wetenschappelijke onzin!
Gunstig voor de huid?
Over de precieze effecten van sauna (klassiek of infrarood) op de gezonde huid, bestaat nauwelijks onderzoek. Waarschijnlijk heeft het een (licht) uitdrogend en reinigend effect.
Goed voor hart- en bloedvaten?
- Algemeen principe van saunabezoek: de opwarming (niet de specifieke infrarood-straling) heeft inderdaad een effect op het hart. Om de lichaamstemperatuur in evenwicht te houden, moet het hart sneller pompen en verhoogt de hartprestatie. De hartslag in de sauna kan tweemaal zo hoog liggen dan de hartslag in rust, terwijl de hartprestatie (de hoeveelheid bloed die het hart per minuut pompt) 2 tot 3 keer hoger kan liggen. Dit komt ongeveer overeen met een verhoging van de hartprestatie tijdens een fikse wandeling.
- Door het zweten stijgt de concentratie hemoglobine (de rode kleurstof in de rode bloedcellen) licht. Hemoglobine is nodig voor het transport van zuurstof van de longen naar de organen en weefsels.
- Er bestaat enige aanwijzing dat regelmatig gebruik van infrarood sauna een gunstig effect heeft op het cholesterolgehalte in het bloed bij mensen met verhoogd cholesterol.
- Sauna (klassieke en infrarood) heeft mogelijk een regulerende invloed op de bloeddruk. Onder invloed van de hitte in de sauna daalt de (diastolische) bloeddruk ligt. Hoe hoger de bloeddruk, hoe meer hij naar verhouding zal dalen. De systolische bloeddruk blijft vrijwel constant.
- Een aantal studies, vooral in Japan, wijst op een mogelijk gunstig effect van infrarood sauna op de hartfunctie en de inspanningscapaciteit bij patiënten met congestief hartfalen of hart-insufficiëntie. Dit is een hartaandoening waarbij het hart niet meer in staat is om -met name bij verhoogde lichamelijke inspanning- voldoende bloed door het lichaam te pompen. Als gevolg daarvan krijgen de weefsels en organen te weinig zuurstof. Mogelijke verschijnselen zijn kortademigheid en benauwdheid bij inspanning, snel vermoeid, hartritme stoornissen.
Beter slapen?
- Beweerd wordt dat een infrarood saunasessie voor het slapen gaan de slaapkwaliteit verbetert. Er bestaat enige aanwijzing dat regelmatig gebruik van de (klassieke) sauna een positieve invloed heeft op de slaap.
- Over infrarood sauna zijn geen specifieke gegevens bekend maar er is geen reden waarom die niet hetzelfde effect zou hebben. Er zijn geen studies bekend over de invloed van sauna bij de behandeling van slaapproblemen.
Lichaamsontgifting?
- De theorie luidt dat allerlei afvalstoffen uit het lichaam verdwijnen. Er bestaat absoluut geen enkel wetenschappelijk bewijs dat gifstoffen, zware metalen, enz... onder invloed van sauna via het zweet of het lymfesysteem worden afgevoerd en dat het lichaam hierdoor 'ontgift' wordt.
- Ook de theorie dat cellen zouden geactiveerd worden door de straling en gifstoffen zouden vrijgeven die vervolgens via het bloed worden afgevoerd, is op niets gebaseerd.
Helpt brandwonden, littekens, operatiewonden, zweren sneller genezen?
Brandwonden
- Stelling: infraroodstraling dringt diep in de huid door en heeft een gunstig effect op het helen van brandwonden, littekens, operatiewonden, zweren...
- Uit een analyse van alle gepubliceerde studies waarbij infraroodstraling werd gebruikt voor de heling van wonden of zweren (ongeacht de oorsprong ervan), komen Amerikaanse onderzoekers tot de conclusie dat er geen bewijs bestaat voor een gunstig effect van infraroodstraling. Bij deze studies werd gebruik gemaakt van speciale infrarood apparatuur met zeer gerichte straling. Het is dus zeer onwaarschijnlijk dat een infrarood sauna met veel minder gerichte straling wél een effect zou hebben op wondheling.
Pijnverlichtend (gewrichtspijnen, spierpijnen, arthritis)?
Reuma
- Er bestaat geen enkel bewijs dat infrarood sauna op dit vlak beter of slechter is dan de klassieke sauna.
- Sauna zou een tijdelijke pijnverlichting kunnen geven bij acute spier- en gewrichtspijnen. Er bestaat echter geen enkel bewijs dat infrarood sauna op dit vlak beter of slechter is dan de klassieke sauna. Bij acute ontstekingspijnen is warmtebehandeling tijdens de eerste 48 uur evenwel af te raden.
- Bechterew: mogelijk heeft sauna, in combinatie met aangepaste oefentherapie, een gunstig effect (op pijn, beweeglijkheid, duur ochtendstijfheid) bij patiënten met de ziekte van Bechterew.
- Jicht: geen enkel bewijs voor een positieve invloed van sauna op jichtklachten. Integendeel, sauna zou eerder kunnen leiden tot verergering van de klachten.
- Sauna heeft geen betekenisvolle invloed op spierstijfheid en -pijn tengevolge van fysieke inspanning.
- Studies bij patiënten met (chronische) pijn leveren tegenstrijdige resultaten. Waarschijnlijk is sauna een zinvolle aanvulling bij andere pijnbehandelingen (bv. bij neuropathische pijn ten gevolge van o.m. diabetes), maar het is nog onduidelijk voor welke types van pijn. Er bestaat geen bewijs dat infrarood sauna op dit vlak extra effecten zou hebben.
Ademhaling?
- Sauna leidt tot een lichte maar zeer tijdelijke verbetering van de longfunctie, met o.m. een verhoging van de vitale capaciteit (=het maximale volume lucht dat bij een volledige in- of uitademing door de mond gaat).
- Hetzelfde geldt voor astmapatiënten: er zijn geen aanwijzingen dat saunagebruik schadelijk is voor astmapatiënten maar er zijn evenmin bewijzen dat het een gunstig effect zou hebben.
Blessurepreventie bij sportbeoefening?
Sportblessures
- De infrarood sauna (maar evengoed een klassieke sauna, een warm bad of douche, massage, warme doeken, heat packs... ) kan inderdaad gebruikt worden voor een passieve opwarming voor sportbeoefening.
- Studies tonen aan dat de toename van de weefseltemperatuur de gevoeligheid voor sportletsels doet dalen. De elasticiteit van de spieren neemt toe naarmate ze beter doorbloed zijn. De gewrichtsbeweeglijkheid neemt toe waardoor de rekbaarheid van pezen, ligamenten en ander bindweefsel ook verbetert.
- Onderzoek heeft evenwel aangetoond dat passieve opwarming niet voldoende is om de flexibiliteit te doen toenemen en geen enkele bescherming tegen letsels biedt. Het kan dus alleen gebruikt worden als aanvulling en niet als vervanging van de actieve warming up waarbij de lichaamstemperatuur verhoogd wordt door actieve bewegingen van de belangrijkste spiergroepen (huppelen, wandelen, joggen, touwspringen, fietsen op een home trainer... )
Slot
Infrarood-sauna heeft nauwelijks gezondheidsrisico’s. Door de lagere omgevingstemperatuur en het feit dat men dit soort sauna meestal niet gebruikt in combinatie met koud water, zijn de eventuele risico’s voor sommige 'patiënten' inderdaad kleiner dan bij de gewone sauna.
Links
Mag een suikerpatiënt naar de sauna?
Wat gebeurt er met je lichaam tijdens een saunabezoek?
Mag een hartpatiënt naar de sauna?