Wat is longoedeem

Inleiding

Van oedeem is sprake wanneer zich vocht ophoopt op een plaats in het lichaam. Er ontstaat dan een zwelling. Deze zwelling kan op diverse plaatsen in het lichaam voorkomen. Bekende plaatsen zijn opgezette voeten en enkels, maar zo’n zwelling kan zich ook voordoen in de organen, zoals de longen. Wanneer vocht in de longen wordt vastgehouden, spreekt men van longoedeem. Longoedeem is een ernstige, levensbedreigende ziekte waarvoor je direct behandeld moet worden. Bekende personen die aan longoedeem zijn overleden, zijn Stephen Gately van de jongensgroep Boyzone en de 33e president van de Verenigde Staten van Amerika, Harry. S. Truman.

Oorzaak van longoedeem

De voornaamste oorzaak van longoedeem is een slecht functionerend hart.

Wanneer het hart niet goed genoeg werkt of de hartkleppen onvoldoende presteren, gaat er vloeistof vanuit de bloedvaten naar het longweefsel als gevolg van de toegenomen druk in de bloedvaten van de longen (omdat het bloed door het hart niet goed wordt weggepompt); ook kan het zijn dat de bloedvaten in de longen meer vocht doorlaten.

Acute longoedeem kan het gevolg zijn van beschadiging van de longen door contact met gevaarlijke chemicaliën (luchtverontreiniging, gassen als ammoniak, chloor, CO2,) of door natuurlijke invloeden als mist en bosbranden. Hierdoor gaan de longcellen kapot en stroomt er vloeistof in de longen.

Daarnaast zijn er ook aandoeningen waardoor de longen beschadigd kunnen worden, met longoedeem tot gevolg. In het geval van bepaalde nierziekten, is het mogelijk dat er minder wordt geplast. Het overtollige vocht moet echter wel weg en kan zich elders in het lichaam gaan ophopen, zoals in de longen.

Een ernstige infectie van de longen kan ook zorgen voor longoedeem. Longoedeem kan ook ontstaan na een ernstig ongeval met veel weefselschade, toediening van te veel vocht via een infuus en door plotselinge drukverschillen in de omringende lucht die de longen niet aankunnen. Ook kan longoedeem het gevolg zijn van verkeerd medicijngebruik, drugsgebruik, bijna verdrinking, aandoeningen aan het centrale zenuwstelsels, bloedvergiftiging.

Waar vloeistof in de longen zit, is er geen plek meer voor zuurstof en gaat de patiënt oppervlakkig en snel ademen.

Waaraan is longoedeem te herkennen

Kortademigheid, hoesten en ademhalingsproblemen (fluitende ademhaling) zijn de belangrijkste symptomen. De patient snakt naar lucht en is vaak bang. In het geval van ernstig oedeem, hoest de patient nog meer, gaat hij sneller ademen, gaat zijn hart sneller kloppen en spuugt hij roze slijm uit, soms met bloed. Door het gebrek aan zuurstof in het bloed kunnen de huid, slijmvliezen, nagels en lippen blauw worden. Voor de diagnose van acuut longoedeem is een röntgenfoto van de borst nodige om vloeistof te kunnen aantonen en om een indruk te krijgen van afwijkingen aan het hart. Daarnaast moet het zuurstofgehalte van het bloed worden vastgesteld en moet er worden vastgesteld in hoeverre er sprake is van infecties. Ook moet de hartwerking worden bekeken, onder andere met een ECG.

Wat te doen bij acute klachten?

Snelle behandeling is noodzakelijk. Waarschuw een arts, deze zal het overtollige vocht proberen af te drijven door plasmedicijnen. Eventueel krijgt de patiënt ook zuurstof toegediend. Verder moet de patient rechtop zitten met de beide knieën omhoog (Stephen Gately is overigens door zijn partner gehurkt op de vloer gevonden). Hierdoor hebben de longen meer ruimte en wordt het ademhalen makkelijker. Meestal is kortstondige opname op de intensive care unit van een ziekenhuis noodzakelijk.