Wat wil je weten over luizen

Luizen zijn vies

Een luizenplaag: geen reden tot paniek of schaamte. Ondanks de beste hygiëne thuis kunnen luizen toch plots opduiken. De oorsprong van een luizenplaag is niet altijd duidelijk. Luizen kunnen gemakkelijk bestreden worden

Wat zijn luizen eigenlijk?

Luizen behoren tot de parasieten. Ze leven op de huid van andere dieren. De best gekende luis is de hoofdluis die op het hoofd en soms ook in de baard verblijft. Het is deze luizensoort die regelmatig scholen teistert. De hoofdluis die bij de mens voorkomt, kan niet bij dieren voorkomen en omgekeerd. Luizen kunnen dus niet worden overgedragen van mens op dier, alleen van mens op mens. Luizen brengen ook geen ziekten over.

Gebrek aan hygiëne?

Het hebben van luizen wordt gemakkelijk in verband gebracht met een gebrek aan hygiëne. Dat is dus compleet ten onrechte!

Luizen en bloed

Luizen hebben bloed nodig hebben om te overleven. Zonder bloed kunnen ze maximum 1 à 2 dagen blijven leven. Ze voeden zich een 5-tal keren per dag met bloed van de gastheer.

Voortplanting

Er bestaan zowel mannetjes als vrouwtjes en bevruchting is nodig om nieuwe1boosdoeners te produceren. Een vrouwtje dat zo'n 4 mm lang is, leeft ongeveer anderhalve maand en legt in die periode zowat 300 eitjes. Het duurt 6 tot 10 dagen alvorens de larve gevormd wordt. De larve zit in een soort zakje of neet. Deze neet zit vast op de haarbasis van de gastheer of gastvrouw en is zeer moeilijk te verwijderen. Elke neet heeft 6 tot 8 gaatjes zodat de larve kan ademen. Deze gaatjes zijn waterafstotend en dit is belangrijk om weten voor de bestrijding van deze neten.

Voornaamste symptoom: jeuk, jeuk, jeuk!

De aanwezigheid van luizen uit zich door onweerstaanbare jeuk op het hoofd. Ook typisch zijn krabletsels in de halsstreek en neten die vastkleven aan de haren.

Bestrijding

• Antiluis-producten doden wel de larven maar niet de eitjes. Dit betekent dat deze producten tot bij de larve moeten geraken om dodelijk te zijn. Ze moeten dus door die waterafstotende gaatjes kunnen doordringen.
• Hoe luizen effectief bestrijden? 1

1. Nat-kammen methode

• De nat-kammen methode is een goedkope en kindvriendelijke behandeling door gebruik te maken van shampoo en conditioner. Je kan er zelfs neten mee uitkammen.
• Wat heb je nodig? Gewone shampoo, conditioner (= crémespoeling, balsem), gewone kam, (zeer fijne) luizenkam, lauw water, washandje, wit keukenpapier en handdoeken.
• Methode:

1. was het haar met gewone shampoo,
2. breng zeer veel conditioner in het haar (enkele minuten laten inweken),
3. kam de knopen uit het haar met een gewone kam,
4. kam het haar van achter naar voor met een luizenkam tegen de schedelhuid aan (hoofd voorover). Start bij het ene oor en schuif na elke kambeweging op naar het andere oor, van links naar rechts en van rechts naar links,
5. na elke kambeweging veeg je de luizenkam af aan een (witte) papieren servet of keukenrol, en controleer je op luizen,
6. het haar uitspoelen en zeer nat laten,
7. kam het haar met een gewone kam naar achter,
8. kam nu met de luizenkam van voor naar achter. Start bij het ene oor en schuif na elke kambeweging op naar het andere oor. In totaal dien je minstens een kwartier te kammen. Na de kambeurt leg je de kam in een ontsmettingsmiddel (alcohol...) om hem te reinigen,
9.  deze behandeling herhaal je vier maal gedurende twee weken: d.w.z. om de drie tot vier dagen. Na twee weken moet je luizen- en netenvrij zijn.

2. Speciale shampoos

Hoofdluizen worden behandeld met speciale shampoos, lotions en aërosolen of sprays, soms met poeders en crèmes. Een shampoo alleen is niet voldoende om luizen kwijt te raken. Een lotion of spray is absoluut noodzakelijk omdat een shampoo te kort op de haren blijft alvorens weggewassen te worden. Zijn effectiviteit is 30 tot 50 maal lager dan een lotion of spray met dezelfde concentratie . Al deze producten worden vrij verkocht bij de apotheker/drogist maar moeten toch met de nodige voorzichtigheid worden gebruikt. Vermijd alleszins contact met de ogen, zorg dat niemand er toevallig van drinkt en volg nauwgezet de richtlijnen van de apotheker. 

3. Ook malathion

is een zeer actief product en dient normaal slechts éénmaal te worden gebruikt (en maximaal 3 keer, met telkens één week tussenin). Het werkt onmiddellijk maar ruikt onaangenaam (zwavelgroepen). Het gebruik van een haardroger is uit den boze omdat het product ontvlambaar is.

Tips

• Maak kammen en borstels schoon in warm water.
• Was mutsen, sjaals, haarbanden, beddengoed (vooral kussenslopen) in warm water (5O°-60°). Een andere oplossing is deze stukken textiel gedurende één week niet te gebruiken. Na deze periode mag je gerust zijn dat alle mogelijke 'bewoners' dood zijn. Hetzelfde geldt ook voor de inhoud van verkleedkoffers, knuffels ....
• Blijf gedurende 14 dagen meerdere keren per week de haren uitkammen met een luizenkam. Zeker bij kinderen die extra gevoelig zijn wordt dit sterk aangeraden. Controleer nadien wekelijks het hoofd op een nieuwe besmetting... 

Enkele raadgevingen

• Luizen kunnen in tegenstelling tot vlooien niet springen, en worden dan ook alleen doorgegeven door rechtstreeks persoonlijk contact:  plaatsen waar veel mensen dicht bij elkaar staan (volle bus of trein). Het gemeenschappelijk gebruik van kammen, borstels, hoofddeksels en klederen bevordert ook de overdracht. Dat wordt dus beter vermeden!.
• Ze kunnen echter wel zwemmen en het dragen van  een badmuts in openbare zwembaden is dan ook een nuttige preventieve maatregel.
• Als uw kind luizen heeft, verwittig dan onmiddellijk de school! Het bespaart heel wat leed... Wanneer er luizen gesignaleerd zijn, moeten alle leden van de familie (eventueel ook de grootouders of de kinderoppas) tegelijkertijd worden behandeld.
• Alle gedragen kleding moet gewassen worden op een zo hoog mogelijke temperatuur: 70 à 80°C is echt geen overbodige luxe. Ook kussenslopen, bedlinnen, enz. dienen een extra beurt te krijgen. Speciale aandacht dient te gaan naar sjaals, mutsen, haarlinten, oorverwarmers en dergelijke.
• Vergeet niet dat neten 10 dagen kunnen overleven op kleding! Neten die behandeld werden moeten niet verwijderd worden. Ze zijn immers leeg. Het verwijderen is immers een pijnlijke zaak en heeft hoogstens een psychologisch effect.

Links

Zie ook: Wat je weten over schaamluizen?