Wat is gevoelstemperatuur

Inleiding

Vooral in perioden dat de kwik onder het vriespunt komt wordt er vaak gesproken over het gevoelstemperatuur. Is dit het temperatuur van de dingen in de omgeving of is dit het temperatuur van de grond? Dit artikel legt nader uit wat gevoelstemperatuur is.

Omschrijving gevoelstemperatuur

Het komt er op neer dat het in de wind een stuk kouder kan aanvoelen dan uit de wind. Dit verschijnsel komt uit het Engels, namelijk Windchill. Het gevolg is dat hoe kouder het is en hoe harder het waait des te kouder het aanvoelt. De gevoelstemperatuur is afhankelijk van de luchttemperatuur in combinatie met de gemiddelde windsnelheid. De KNMI maakt gebruik van een in Canada ontwikkelde formule. Deze methode is gebaseerd op het warmtetransport van het lichaam naar de huid. De gevoelstemperatuur geldt voor een volwassen, gezond en wandelend persoon van gemiddelde lengte. De invloed van de zon is buitenwege gelaten. Bij zonnig weer voelt het wel minder koud aan dan de berekende gevoelstemperatuur voorspelt. Doordat de windsnelheid mede bepaald wat de gevoelstemperatuur is zal de gevoelstemperatuur lager aanvoelen als je met de wind mee loopt. Vica versa zal het kouder aanvoelen als je tegen de wind in loopt.

Gevaren gevoelstemperatuur

De gevoelstemperatuur is niet van toepassing op zaken zoals metalen voorwerpen of vloeistoffen. Daarnaast kun je de gevoelstemperatuur niet meten met een thermometer. De wind heeft wel invloed op de snelheid waarmee waterleidingen dichtvriezen. Gevoelstemperatuur heeft volledig betrekking op het gevoels-aspect bij levende wezen (mens en dier). Hierdoor bestaat er gevaar als de gevoelstemperatuur onder de min 10 graden Celsius komt; na enkele uren kunnen verschijnselen van onderkoeling optreden. Indien de gevoelstemperatuur onder de min 15 graden Celsius is dan kan na een half uur al koudeletsel optreden. Onder de min 20 graden Celsius is een half uur al voldoende, zelfs bij winterkleding, een kleine kans op bevriezings-verschijnselen.

Aandachtspunten gevoelstemperatuur

Om meer aandacht te geven om onderkoeling tegen te gaan heeft het RIVM adviezen opgesteld, deze zijn:

1. Wees op de hoogte van de laatste weersverwachtingen: bedek de huid en draag voldoende (lagen) kleding
2. Ga niet de kou in zonder muts, das, handschoenen en goede schoenen
3. Zorg dat de kleding droog blijft en probeer buiten ook transpireren te voorkomen
4. Blijf in beweging, probeer uit de wind te blijven, zoek beschutting
5. Stap nooit de auto in zonder jas én leg standaard een slaapzak in de auto
6. Zorg dat uw auto winterklaar is
7. Neem warme dranken maar beperk alcoholgebruik
8. Zorg dat de mobiele telefoon opgeladen is
9. Denk aan de medemens: zeker als de koude langer duurt, welke ouderen of zieken in de omgeving hulp kunnen gebruiken

Conclusie

De gevoelstemperatuur zegt iets over de gemeten temperatuur (in de schaduw) in combinatie met de gemeten windtemperatuur. De gevoelstemperatuur heeft altijd betrekking op het temperatuur effect op een volwassen, gezond en wandelend persoon. De gevoelstemperatuur dient men niet te onderschatten en het advies is ook om op de hoogte te blijven van de laatste weersvoorspellingen. Vooral kinderen en ouderen dienen bij gevoelstemperaturen onder de min 10 graden Celsius extra aandacht te krijgen om zich te bewapenen tegen de extreme kou.