Soorten botbreuken
Inleiding
Vele mensen hebben er wel eens mee te maken gehad: botbreuken. Vrienden, kennissen of misschien jijzelf breken soms wat. Misschien viel je ongelukkig of had het een andere oorzaak, maar 1 ding is zeker: botbreuken zijn niet fijn! Wil je er meer over weten? Lees dan door!
Wat is een botbreuk?
Een botbreuk wordt ook wel een fractuur genoemd. Een botbreuk is het onderbreken van een doorlopend stuk bot, dus dat het bot niet meer compleet en/of heel is. Dat kan verschillen tussen een klein scheurtje in het bot en een enkele breuk, tot een meervoudige breuk of verbrijzeling van het bot.
Hoe ontstaat een botbreuk?
Externe krachten
Als er te veel kracht op een bot uitgeoefend wordt, kan het bot het niet meer aan en breekt die. Dat kan gebeuren bij bijvoorbeeld een auto ongeluk of een val waarbij je verkeerd terecht komt. Dat noem je een botbreuk door externe krachten.
Pathologie
Een bot kan ook door bepaalde ziektes zwakker worden, waardoor die bij normale druk kan breken. Dan kan je zelfs iets breken als je opstaat of loopt! Voorbeelden van zulke ziektes zijn osteoporose en botmetastase. Als je op door zulke redenen een botbreuk oploopt noem je het een pathologische fractuur.
Soorten botbreuken
Er zijn verschillende soorten breuklijnen. Die deel je in door te kijken wat voor soort kracht er van toepassing was.
Flexiekracht op de dwarse lengte van het bot
De kracht op het bot komt vanaf 1 kant. Je kunt dan een schuine breuk of een dwarse breuk krijgen.
Rotatiekracht op het bot
Er komt kracht op het bot door een draaibeweging. Bijvoorbeeld als je valt bij het skiën als het been vast zit maar de rest van het lichaam nog draait. Dan spreek je van een spiraal breuk.
indrukking van het bot
Een breuk door indrukking van het bot ontstaat vaak door ziektes waarbij botontkalking optreed. Dan heb je een compressiefractuur of een impactie.
Trekkracht op het bot
Een breuk ten gevolge van teveel trekkracht op het bot. Dat komt door te grote trekkracht van een pees aan het bot. Een pees kan meer trekkracht aan, en daarom breekt er eerder een stok van het bot af dan dat de pees scheurt. Dat is een avulsiefractuur.
Open of gesloten
Buiten de verschillende breuklijnen bij botbreuken, heb je ook nog het verschil tussen open en gesloten breuken.
Open breuk
Bij een open breuk is een bot niet meer omgeven door spieren, weefsels, vet en huid. Het bot staat rechtstreeks open aan de buitenwereld waardoor de kans op een infectie veel groter is dan bij een gesloten breuk. Kiemen die infecties veroorzaken kunnen makkelijker in contact komen met het bot. Een open breuk moet daarom met antibiotica behandeld te worden. Ook geneest een open breuk veel langzamer en moeilijker dan een gesloten breuk, omdat er zich geen bloeduitstorting kan vormen om het vormen van wondweefsel sneller te laten gaan. Als er een bloedvat beschadigt is door het gebroken bot, kan er bloed uit de wond komen. Als er een slagaderlijke bloeding ontstaat kan je zelfs in een schok raken.
Gesloten breuk
Bij een gesloten breuk zijn huid en omliggende weefsel intact gebleven. Het weefsel kan wel beschadigt zijn, maar het bot wordt niet direct blootgesteld aan de buitenwereld. Bij bloedverlies door een beschadigt bloedvat, hoopt het bloed zich op in het lichaamsdeel rond de botbreuk.
Complexiteit van breuk
Een botbreuk kan enkelvoudig, meervoudig of articulair zijn.
Bij een enkelvoudige breuk is er slechts een breuk in het bot. Bij een meervoudige breuk zijn er meerdere breuken in 1 bot. Je hebt verschillende meervoudige breuken: -bifocale breuk: 2 breuken in hetzelfde bot. -multifocale breuk: meer dan 2 breuken in hetzelfde bot. -comminutieve breuk: het bot is verbrijzeld in verschillende kleine stukken. Bij een articulaire breuk loopt de breuklijn door een gewricht.
Conclusie
Een botbreuk is er in verschillende soorten. De een nog vervelender dan de ander. Als je denkt dat je misschien iets gebroken hebt, ga altijd naar de dokter. Want je moet er snel bij zijn om een botbreuk op z'n best te laten genezen.