Artrose ofwel slijtage van gewrichten
Wat is Artrose?
Artrose, door veel mensen gewrichtsslijtage genoemd, is een veelvoorkomende aandoening waarbij het kraakbeen van een gewricht verslechterd. Artrose is vooralsnog ongeneesbaar en brengt veel complicaties met zich mee die de situatie vaak alleen maar slechter maken. Wanneer artrose namelijk verder gevorderd is kan het kraakbeen zelfs helemaal verdwijnen. De belangrijkste functie van kraakbeen is het absorberen van schokken, dus als deze functie wegvalt door artrose wordt het pijnlijk om het gewricht te bewegen. Het gewricht wordt dan steeds minder gebruikt wordt om deze pijn te voorkomen, waardoor vervolgens ook de spieren in de buurt van het gewricht verslappen en het gewricht stijver wordt.
Overbelasting is de grootste veroorzaker van artrose. In principe kun je in elk gewricht artrose krijgen, maar met name de gewrichten die dus veel belast worden zijn vaak de klos. Bijvoorbeeld de handen (vanwege veel gebruik), maar ook in de gewrichten die het meeste gewicht dragen -de knieën, heupen & de gewrichten in de ruggegraat- treedt eerder artrose op.
Diagnosticeren van artrose
Artrose uit zich meestal door pijn tijdens het bewegen van het gewricht en door een stijf gevoel, met name na een tijd stil te hebben gezeten. Natuurlijk kan dit een keer voorkomen na intensief sporten of een blessure bijvoorbeeld, maar als dit langere tijd aan blijft houden is het slim om naar de dokter te gaan. Als de dokter ook vermoed dat er sprake is van artrose, maar dit niet duidelijk te zien is en het lichamelijk onderzoek wijst het ook niet aan wordt er een röntgenfoto gemaakt. Hierop is vrij eenvoudig te zien of er sprake is van artrose; in dat geval liggen de botten dichter bij elkaar op de foto. Kraakbeen zelf is niet zichtbaar op een röntgenfoto, maar de vermindere kraakbeendikte die gepaard gaat met artrose is zo dus wel af te leiden (zie plaatje).
Risico lopen op artrose
Omdat artrose samenhangt met het gebruik van het gewricht komt artrose vooral veel voor bij ouderen; meer dan een miljoen Nederlanders hebber last van artrose. Artrose kan echter ook bij jongere mensen voor komen, met name als er sprake is van de volgende risicofactoren van artrose:
- Overgewicht.
- Veel fysiek zwaar werk verrichten.
- Intensief sporten.
- Trauma oplopen aan het gewricht, bijvoorbeeld bij sportblessures.
- Veel mensen in jouw familie met artrose hebben. Voor een deel is artrose namelijk erfelijk.
- Ontstekingen aan het gewricht hebben of gehad hebben.
Behandelingsmethoden van artrose
Bewegen is goed voor je, met name gedoseerd bewegen waarbij je de gewrichten niet teveel belast. Zwemmen is bijvoorbeeld uitstekend! In het water belast je gewrichten een stuk minder, maar kun je wel veel bewegen.
Bij overgewicht wordt ook aanbevolen om meteen te beginnen met afvallen, om de belasting van de gewrichten op die manier al enigszins te verlichten.
Tegen acute pijn kan fysiotherapie een oplossing bieden, maar vaak worden er in combinatie ook medicijnen gebruikt. Met name onstekingsremmers worden veel voorgeschreven om de pijn te stillen en zwellingen te verminderen.
Naar mate de artrose verder vordert kan het nodig zijn om het gewricht schoon te maken met behulp van een kijkoperatie of in extreme gevallen zelfs tot het vervangen van het gewricht door het plaatsen van een kunstgewricht.